Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері

Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері

 

Қазақстан Республикасында тоқыма бұйымдары мен теріден жасалған бұйымдарды жуу және химиялық 

тазалау 

  4 

қызметтердің 

әлеуетті 

күшті 

және 

әлсіз 

жақтарын, 

мүмкіндіктері мен қауіптерін айқындау және бағалау; 

  Негізгі қорытындылар мен ұсыныстар. 

Зерттеу әдістемесі 

Қазақстан Республикасында тоқыма бұйымдары мен теріден жасалған бұйымдарды жуу және химиялық тазалау

 

  5 

2 ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕМЕСІ 

DESKRESEARCH 

Ақпарат көздері ретінде аналитикалық жарияланымдар және басқа да ашық 

ақпарат  көздері  пайдаланылды.  "Damu  RG  зерттеу  тобы"  ЖШС-нің  арнайы 

сұранысы бойынша ведомстволық органдарда Қазақстан Республикасында тоқыма 

бұйымдары  мен  үлбірден  жасалған  бұйымдарды  жуу  және  химиялық  тазалау 

нарығын дамытудың негізгі деректері, сондай-ақ саланың одан әрі дамуын талдау 

және бағалау үшін қосымша ақпарат алынды. 

Ақпарат көздері: 

  ҚР 

Ұлттық 

экономика 

министрлігі 

Статистика 

комитетінің 

жарияланымдары; 

  ҚР  Қаржы  министрлігі  Кедендік  бақылау  комитетінің  статистикалық 

деректері; 

  арнайы сұрау салулар бойынша алынған статистикалық деректер; 

  мамандандырылған 

басылымдарда, 

БАҚ 

және 

Интернетте 

орналастырылған 

ақпараттық, 

талдамалық 

және 

сараптамалық 

материалдар; 

  салалық қауымдастықтардың және т. б. ресми баспасөз хабарламалары мен 

талдамалық материалдары; 

  басқа көздер. 

 

Саланың қысқаша сипаттамасы 

Қазақстан Республикасында тоқыма бұйымдары мен теріден жасалған бұйымдарды жуу және химиялық тазалау

 

  6 

3  САЛАНЫҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ 

Кір жуу шаруашылығы және киімдерді химиялық тазалау қала тұрғындарына 

тұрмыстық қызмет көрсетудің маңызды кіші салаларының бірі болып табылады: 

  Халықтың санитарлық-гигиеналық деңгейін тиісті жағдайда ұстау;  

  Денсаулық сақтау, халыққа білім беру, әлеуметтік қорғау;  

  Әскери  қызметшілерге,  ІІББ  қызметкерлеріне  және  басқа  да  осындай 

ұйымдарға қызмет көрсету;  

  Киімдерді,  киім-кешектерді,  басқа  да  бұйымдарды  дезинфекциялау, 

дезинсекциялау,  дезактивациялау  жолымен  мүмкін  болатын  табиғи  және 

техногендік апаттар салдарынан қорғауды қамтамасыз ету.  

Химиялық  тазалау  және  кір  жуу  шаруашылығы  бірқатар  әлеуметтік 

функцияларды орындайтын халыққа тұрмыстық қызмет көрсетудің маңызды және 

ең маңызды кіші салаларының бірі болып табылады. 

Бірінші әлеуметтік функция-бұл халыққа жеке санитарлық-гигиеналық және 

мәдени-тұрмыстық  қызмет  көрсету.  Киім  мен  басқа  да  бұйымдарды  химиялық 

тазалау жөніндегі қызметтердің негізгі тұтынушылары жеке тұтынушылар болып 

табылады. Киімді химиялық тазалаудың жалпы көлеміндегі жеке тапсырыстардың 

үлес салмағы 95-99% - ға тең. 

Кір жуу кезінде қоғамдық сектор басым, негізінен ұжымдық тұтынушылар 

— қалалық шаруашылық кәсіпорындары, ұйымдары мен мекемелері, яғни жаппай 

киім-кешек.  Бұл  ең  алдымен  перзентханалар,  ауруханалар,  емханалар,  балалар 

үйлері, қарттар үйлері, қонақ үйлер, санаторийлер, пансионаттар, демалыс үйлері. 

Шаштараз,  қоғамдық  тамақтану  кәсіпорындары  (асханалар,  дәмханалар, 

мейрамханалар), базарлар және т.б. таза киім мен арнайы киімге мұқтаж. 

Саланың  екінші  әлеуметтік  функциясы-жұқпалы  аурулардың  іш  киімдері 

арқылы таралуының кез келген мүмкіндігін жою және дезинфекциялаумен киім-

кешекті санитарлық гигиеналық өңдеу. 

Саланың  үшінші  әлеуметтік  қызметі-табиғи  және  техногендік  апаттардың, 

террористік актілердің салдарын жою. Азаматтық қорғаныс жүйесінде химиялық 

тазалау және кір жуу кәсіпорындары киімді зарарсыздандыру станциялары болып 

табылады:  оларға  зарарланған  киімдерді  дезинфекциялау  және  дезинсекциялау 

жөніндегі  міндет,  сондай-ақ  әскери  бөлімшелер  мен  госпитальдардың  киімдерін 

химиялық тазалау және кір жуу жөніндегі тікелей міндеттер жүктеледі.  

Тұрмыстық  қызметтер  нарығында  қалыптасқан  жағдай  көбінесе  Батыс 

моделінен ерекшеленеді. Халықтың қызметтерге қажеттілігі төмен. Егер шетелде 

Даму  шағын  бизнес  кәсіпорындарының  есебінен  жүргізілсе,  онда  Қазақстанда 

бірінші жоспарға желілік кәсіпорындар шығады.  

Шағын бизнес кәсіпорындары тап болатын проблемалардың қатарында:  

Саланың қысқаша сипаттамасы 

Қазақстан Республикасында тоқыма бұйымдары мен теріден жасалған бұйымдарды жуу және химиялық тазалау

 

  7 

  мемлекеттік қызметтердің төмен тұтынушылық әлеуеті  

  алаңдардың жетіспеуі 

  жоғары жалдау ақысы 

  білікті персоналдың жетіспеуі 

Нарықты дамытудың осы кезеңінде проблемалардың бірі жеткілікті білікті 

кадрлардың  жеткіліксіздігі.  Ең  төмен  жалақы  осыған  ықпал  етпейді,  өйткені 

жалақыны  көтеру  арқылы  компания  баға  бәсекелестігінің  қазіргі  жағдайында 

әрқашан  мүмкін  емес  қызметтердің  құнын  арттыруға  мәжбүр.  Лайықты  жалақы 

тұрақты сұраныс болған кезде немесе талап етілетін қызметтердің кең спектріне 

байланысты мүмкін. 

Нарықтың құрғақ тазалағыштар мен лагерьлерге баға беруі жалпы алғанда, 

оның егде жасында және белгілі бір перспективалар бар екенін атап өтуге болады. 

Сонымен  қатар,  кеңес  берушінің  бағалауы  бойынша,  негізгі  химиялық  тазалау 

қызметіне қосымша, тұтынушы қосымша қызметтер жиынтығын ала алатын болған 

кезде,  кешенді  қызметтерді ұсыну  бойынша  нарық  дамиды.  Нарықтық  әлеуеттің 

көбеюі  халық  табысының  өсуі  мен  тұтыну  мәдениетінің  деңгейімен  қамтамасыз 

етіледі.  

Қазақстанда қызметтер нарығында саудаға қарағанда өсу әлеуеті көп. Сервис 

нарығындағы өсімді Украина мен Ресеймен салыстыруға болады. Егер Алматыда 

сервис  нарығында  кейбір  қанығу  байқалса,  өңірлерде  сұраныс  әлі  де  ұсыныстан 

асып түседі - бұл химиялық тазалау, кір жуу, тұрғын үй-коммуналдық қызметтер. 

Қазіргі уақытта кәсіпкерлердің дүниетанымы түбегейлі өзгеруде, нарық одан әрі 

даму үшін компаниялардан өсуді талап етеді.  

Химиялық  тазарту  және  кір  жуу  нарығының  дамуына  әсер  ететін  негізгі 

факторлар:  

  Химиялық тазалау қызметтерін пайдалану мәдениетін арттыру 

  Халықтың табысын арттыру 

  Халықтың қымбат және сапалы киім сатып алуы 

  Қызметтің қолжетімділігі 

  Сервистік қызмет көрсету 

  Климаттық фактор (қысқы, жылы киім кию ұзақ уақыт кезеңі) 

  Химиялық  тазарту  қызметтері  нарығын  дамыту  процесін  қиындататын 

факторлар:  

  Білікті  кадрлардың  жетіспеушілігі  (клинингтік  бизнесте  шеберлер  мен 

басқарушылар) 

  Сапасыз  жабдықтар  мен  тұрмыстық  химия  құралдарын  жеткізушілердің 

болуы 

  Таным белгілері жоқ жаңа материалдар мен маталарды өндіру