Қызылорда облысы Ішкі істер департаментінің
Тергеу қызметінің тарихы
Қызылорда облысы Қазақ ССР-нің құрамында 1938 жылдың 15 қаңтарында құрылған. 1963 жылдың 6-сәуірінде КСРО Қоғамдық тәртіпті қорғау министрлігінің құрамында тергеу органдары құрылғаннан кейін Қызылорда облыстық атқару комитетінің ішкі істер басқармасында тергеу бөлімі ашылып, қылмыспен күрестегі қиында, әрі қатерлі жолын бастады. Осы уақыттан бастап қылмыстың алдын алу және оны ашу, әрі сапалы тергеуде аянбай еңбек еткен тергеушілердің облыстағы қоғамдық тәртіптің нығаюына қосқан үлестері орасан зор.
Қызылорда облысының ішкі істер органдарындағы тергеу бөлімінің бірінші бастығы Арғынбаев Мұқағали 1963 жылы қызметке келіп, осы салада жемісті еңбек етіп, 1970 жылы Ішкі істер министрлігіне ауысқан.
Арғынбаев М. (тергеу бөлімінің бірінші бастығы 1963-1970ж.ж.), милиция полковнигі, 1934 жылы Алматы облысы, Кеген ауданында шаруа отбасында дүниеге келген.
1956 жылы С.Киров атындағы Қазақ Мемлекеттік университетінің заң факультетін бітірген. Еңбек жолын Семей станциясындағы желілік милиция бөлімінде жедел уәкіл қызметінен бастап, осы бөлімде тергеуші, анықтау бөлімінің жедел уәкілі, аға жедел уәкілі қызметтерімен жалғастырған. 1962 жылдың желтоқсан айында Қазақ КСР қоғамдық тәртіпті қорғау министрлігінің милиция басқармасының анықтау бөлімінің бастығы болып ауысқан. 1963-1970 жылдары аралығында Қызылорда облыстық қоғамдық тәртіпті қорғау басқармасының Тергеу бөлімін басқарған. Бірнеше рет ІІМ-нің, ОІІБ-ның бұйрықтарымен құрмет грамоталарымен және «Ішкі істер органдарындағы мінсіз қызметі үшін» медалімен, 1968 жылы Кеңес милициясының 50-жылдығына орай мерекелік медалімен, «Үздік милиция» кеуде белгісімен марапатталып, милиция үздігі атанған.
1970 жылдан бастап тергеушілер ҚІІБ және АІІб-нің құрамына кіре бастады. Бұл тергеу аппаратының ІІМ құрылымдық орнығуының аяқталуы болып есептелінеді.
Кейінгі 20 жыл ішінде тергеу құрылымдары ІІМ құрамында үздіксіз қызметерін атқарып келуде және айтарлықтай өзгерістерге ұшыраған жоқ.
1987-1988 жылдары ҚСРО ІІМ бірқатар мемлекеттер аймағында, сонымен бірге Қазақстанда да тергеу құрылымдарын өз алдына бөлектеу жөнінде тәжірибе жүргізді. Оның негізгі мәнісі тергеушілер ҚІІБ және АІІб-нің штатына қайта бөлініп, ІІБ-ның құрамына тергеу бөлімдері болып кіріп, ауданаралық тергеу бөлімін, бөлімшелерін және топтарын құру болып табылады.
Алайда, аталған тәжірибе ұйымдастыру, материалдық, психологиялық жағынан оңтайлы бекітілмегендіктен ІІМ-нен бөлініп, өз алдына бөліктенетін мүмкіндік жөніндегі негізгі мәселені шеше алмауы себепті 1988 жылы тоқтатылған.
Достарыңызбен бөлісу: |