Исследование самых сложных эстетических категории смешного, комического, ироничного берет начало еще со времен античности, в «Поэтике»



жүктеу 191,78 Kb.
бет10/17
Дата13.04.2023
өлшемі191,78 Kb.
#42153
түріИсследование
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   17
17.06.20 Несібелі Е. диссертация

Ат тоқтаған соң, басына ораған ақ бөкебайын шешіп, Раушан да желпінді. Жүзі күлім қағып, томсарған Бәкеннің ашуын жойып, күлдіргенше асық еді...
Бәкен атының жалын оңдап, арқасынан сипап, көзінің қиығымен Раушанға қарайды. Раушанның қызылшырайлы жүзі, күлімсіреген көзі, баптап сөйлеген сөзі Бәкенді сиқырлаған сияқты болады. Бәкен қандай қатты ашуға міңгенде де, Раушан күлімсіреп бетіне қараса, Бәкен жібіп сала беретін. Ақырында өзі де күліп жіберетін. Бұл жолы да солай болды. Елдің әдет-ғұрпын, елдің өсегін ойлап маңадан бері қысылып келе жатса да, Раушанмен бетке-бет келген соң, Раушанның отты көзі ішке шоқ түсіріп жандырған соң, Бікен кейістікті ұмытты. Бәкен Раушанның тілегіне қосылған сияқты болды...
-Қатын! Басқаға жаман шығарсың, бірақ өзіме жақсысың, өзіме қымбатсың! Өсектеген жұрт өсектей жатар, ойнап-күліп барып қайтайық... [76, С.140] И лишь, когда его глаза неожиданно встретились с глазами Раушан, и она, заулыбалась от впечатления ранее никогда не виденных путников, новых опрятных сел, вытянувшихся «…точно гуси», по дороге, в ответ Бакен мягко улыбнулся, развеялась хмурь на его лице. «Ее розовое лицо, улыбающиеся глаза, ровная, разумная речь были ему понятны и приятны. И раньше, как бы он не гневался, достаточно бывало жене улыбнуться, посмотреть ему в глаза, как он тут же оттаивал и сам начинал смеяться».
Хотя всю дорогу Бакена угнетали думы о старых обычаях, об аульных пересудах, о сплетнях, которые отныне будут их преследовать, он говорит жене, что для него «дороже и милее» ее нет. «Пусть сплетничают сколько угодно, а мы с тобой будем смеяться…», – решает Бакен [77, с.224].
Автором подчеркивается, что герою помогает выйти из абсурдной ситуации смех. Смех, который выбрал Бакен, выступает в качестве ободрения самого героя в критической в психологическом отношении ситуации.
Смешная ситуация сопровождает Бакена и Раушан во все время пребывания их в городе. Смешно выглядела старуха, которую привез «кряжистый, как бычок» старик.
-Ойбай, құдай, мен келейін деп келіппін бе, Дәметкенжанды жазып кеткен соң, соның орнына келіп отырмын. Кісі есігін ашып көрмеген соң, соның орнына келіп отырмын. Кісі есігін ашып көрмеген жас әйел баланы жиылысқа не бетімізбен әкелмекпіз?! – деп, өзінің күнәсіз екендігін айтып, басын арашалады.
-Өй, ит, өшір үніңді! Дәметкен аурып қалған соң, соның орнына келіп отырмын деп айт дегенім қайда? – деп байы кетіп қалды.
Он привез жену вместо выбранной делегатом на собрание женщин дочери, посчитав позором выезд дочери на такое непонятное событие. По дороге наказывал, чтоб старуха говорила всем, что дочь Даметкен захворала, а она сразу же до собрания проговорилась и сама же испугалась от проделанного. Таким поступком и окриком мужа старуха рассмешила окружающих.
Муж старухи, «черный, пучеглазый мужик» Ермак, в свое время бывший аульным правителем и бием – судьей, теперь стал пугливым и робким. «Новая власть ему не нравилась. Потому не упускает случая посмеяться исподтишка над ее проделками». На собрании Ермак «почему-то» с усмешкой предлагает выдвинуть Раушан в председатели собрания. «Этот коварный поступок старого хитреца (он оставил дома дочь и вместо нее привез дряхлую старуху) возмутил и Бакена и Раушан».
Писателем акцентируется внимание на едком, сатирическом смехе.
В рассказ автор вводит немало доброго смеха. Когда Раушан предложили выступить на собрании, она рассказала, как в их селе молоденькую девушку выдали насильно за шестидесятилетнего жениха, хотя у этой Еркежан был любимый джигит, но он был из бедняков, а отец невесты повелся на богатство жениха. По мысли Раушан, женщине не скот нужен, а муж, «избранник». Еркежанның сүйіп жүрген жігіті бар еді, соны кедейсініп, Биағалар бермеді... Әйелге мал жолдас емес қой, теңі жолдас. Мына бір жаман байымыз бар, бірімізді біріміз ұнатқан соң, ойнап-күліп мәз боламыз да жүреміз.
Үйдің іші ду күлді. Мариям да азырақ күлімсіреп, сөзін бөлмеңдер деп жұртқа өтініш айты. [78, с.146] Далее она указала на своего мужа, сказав, что он «недотепа, невзрачный», но они нравятся друг другу и живут дружно, весело. Тем самым она рассмешила всех.
В городе Даметкен и Раушан все удивляло, чаще смешило.

жүктеу 191,78 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   17




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау