ҒЫЛЫМИ ЖҮМЫСТАР ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫН ҚҰРУ

Қорытынды және жалпылау құрылғаннан кейін, дәлел ойластырылады және иллюстрация дайындалады. Содан кейін келесі саты басталады- есептеме, баяндама, мақалалар және т.б. түрінде алынған әдебиеттік безендіру. Ғылыми жазылымдар мазмұнында болатын шығармашылық еңбек қорытындыларды әдебиеттік безендіру үрдісі кейбір талаптарды бақылауды және білімді қажет етеді. Материалдарды айдауында жүйелілік және кезектілік, әсіресе шығарманың анықтылығын көрсетеді. Ең алдымен атау ойлап табылады (заттық каталогта ғылыми жұмыс классификацияланатын, жұмыс мазмұнына жауап беретін, анықтаушы, қысқаша болып келетін жұмыс атауы). Титульдық бетте жұмыстың атауы жазылады. Онда жетекшінің аты-жөні және қызметі, фамилиясы, болжамды жұмыс қойда орындалғаны, қала және орынның атауы, жұмыстың жазылу уақыты, автордың аты-жөні, фамилиясы толықтай атау септігінде көрсетіледі. Жазылымның басқа бөлімдерінде және тарау, бөлім, негізгі бөлімдер жалпылау жолымен қысқаша түрде тұтынушылардың алдында кіріспені жазу керек.

Кейде ғылыми жұмыстарды безендіруде алғы сөз керек болады. Онда ғылыми еңбекті құруда ішкі сілтемелер болады: жұмыстың қайда және қашан орындалғаны, берілген жұмыстарды орындауда бірлестікті көрсетеді. Автордың қысқаша баяндамасы оқушыларды мәселелер шеңберімен таныстырады және материалдарды жақсы меңгеруді дайындау үшін, негізгі зерттеу сұрақтарына құрылым береді. Қаралып отырған сұрақтар бойынша автор баяндамасынан кейін қысқаша әдебиеттер тізімі көрсетіледі.

Жұмыстың негізгі мазмұнына материалдар, әдістер, зерттеудің өзінің қорытындысы, жалпылау және эксперименттің берілгендері кіреді. Тек қана жұмысқа кіретін керекті материалдарға жауап беретін шешім болу керек. Шешім қысқаша түрде жеке тезистер номерленген, соңғы материал сияқты жұмыстың соңында жазылады.

автормен қозғалған жаңа ереженің әділдігі көрсетіледі, оның соңы келтіріледі.

Сонымен қатар әлі де шешуді талап ететін сұрақтар талқыланады. Қорытынды ешқашанда шешімді қайталамау керек.

Аннотация – бұл есептемелер немесе басқа шығарманың мазмұны, атауы, түрі және басқа да ерекшеліктердің қысқаша сипаттамалары.

Реферат – бірінші құжаттардың негізгі фактілік мәліметтері және шешімдердің қысқаша мазмұнын көрсетеді.

Рецензия – бұл әдеттегі үлкен емес мақала. Ол еңбектің критикалық бағасын немесе талдауды құрайды. Әр рецензияға рецензияланған көздің басы, рецензияланған жұмыстың жетіспеушілігі және негізгі артықшылығы көрсетіледі және негізгі сұрақтардың қысқаша тізімі кіреді.

№15 дәріс. ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУДІҢ ТИІМДІЛІГІ ЖӘНЕ ІСКЕ ҚОСЫЛУЫ