Ылым тарихы мен философиясы

 
 
218 
Қ
ОРЫТЫНДЫ 
 
Ғылым  тарихы  мен  философиясын  жоғарыда  атап  көрсетілген 
жағдайларды  ескере  отырып  қорытындыласақ,  ғылымның  тарихи 
дамуында білім сан жағынан ғана емес, сонымен бірге сапа жағынан да 
қоғамның даму процесінде өзгерістерге ұшырап отыратынын аңғарамыз.  
Алғашқы қауымда ғылыми білімнің алғышарттары ғана болды. Ал 
нағыз  ғылымның  өріс  алуы  еңбектің  ойлау  жігіне  қол  еңбегіне 
бөлінуімен  және  жазудың  пайда  болуымен  байланысты.  Осы  кезден 
қоғамдағы ғылымның рөлі әр кезеңде артып отырған және оның өз ішкі 
заңдылықтары қалыптасқан. 
Өзінің  бірінші  сатысында  ғылым  ең  алдымен  өндіріс  және 
практикалық  қажеттіліктерді  өтеуге  бағытталған  еді.  Екінші  сатысы 
ғылым  тариында  ХУ  ғасырдан  басталады.  Бұл  кезде  жаратылыстану 
ғылымдары  күрт  дамыды.  Сонымен  қатар  саяси  ғылымдар  мен 
философияның  да  ерекше  дамыған  кезі  еді.  Үшінші  кезеңі  ғылымның 
жан-жақты  да  күрделі  сатысын  қамтиды.  Ол  ХХ  ғасырға  сәйкес  келеді 
және  жоғарыда  атап  көрсетілгендей  ғылым  дамуының  өзара 
байланысындағы  және  сыни  бағамдау  қарым  қатынасындағы  түбегейлі 
өзгерістерін байқаймыз.  
Ғылымда  дифференцияция  шапшаң  дамуда.  Іргелі  ғылымдар 
білімнің  көптеген  бағыттарының  жиынтығы  ғана  деп  айтылуда.  Әрбір 
ғылым саласында және ішкі ғылыми салаларында өзара ықпалдасу өріс 
алып, жаңа бірлескен бағыттардың рөлі барған сайын арта түсуде.  
Тағы  бір  заңдылық  ретінде  ғылымның  белгілі  және  жүйелі 
дербестігінің  күшеюін  атаған  жөн.  Ғылым  өз  ішінен  дамудың  мол 
көздеріне  ие  болып,  жаңа  мәселелерді  өз  деңгейінде  жаңаша  шешуге 
және жан-жақты игеруге мүмкіндіктері молайды. 
ХХ  ғасырдағы  ғылым  дамуының  зор  дербестігін  салыстырмалы 
түрде  қабылдау  керек.  Ғылымдағы  алға  жылжу  практиканың  дамуына, 
өзгерістің  қажеттілігіне,  қоғамды  басқарудың  шектелуіне,  қазіргі 
жаһандану  процесінің  деңгейіне  байланысты.  Дегенмен  ғылым 
философиясы  және  ғылым  тарихы  дамуының  ішкі  заңдылықтары  мен 
логикасын естен шығармауымыз жөн. 
“Ғылым  тарихы  мен  философиясы”  пәнін  оқуды  аяқтаған  магистрант 
философиялық  білім  жүйесінде  ғылым    философиясының  орнын,  оның 
негізгі  ұғымдарын  толық  игеруі  тиіс;  эволюциялық  негізгі  дәуірінде, 
ғылымның  ерекше  белгілері;  қалыптастыру  позициясы  тұрғысынан 
ғылымнын  генезисі  туралы  түсінігі  болуға;  ғылымның  деңгейлерін, 
методологиясын,  құрылымын  түсінуге;  ғылыми  зерттеу  проблемалары 
туралы түсінігі болуға тиісті. 
 

 
 
219 
Ә
ДЕБИЕТТЕР  ТІЗІМІ 
 
1.  Аристотель.,  Метафизика //соч.: В 4 т.Т.1. М., 1975. 
2.  Аристотель. Физика // Соч.: В 4т. Т.3. М., 1981. 
3.  Абу  Насыр  әл-Фараби.  Естественно-научные  трактаты.  -  Алматы: 
Ғылым, 1997. 
4.  Алексеев С.С. Философия права. - Москва, 2002.- 270 с. 
5.  Нерсесянц В.С. Философия права. - Москва, 2000.-256 с. 
6.  Қасабек А. Тарихи- философиялық таным. -Алматы, 2002.- 264 б. 
7.  Қасабек А. Ғылым философиясы. -Алматы 2006.- 140 б. 
8.  Өзбекұлы С. Көшпелі қазақ өркениетіндегі құқық. -Алматы., 2002. 
9.  Ғабдуллина Қ.Ғ. Құқық социологиясы, -Алматы, 2003.- 304 б. 
10. Қабыкенова Б.С. Құқық философиясы тарихындағы еркіндік идеясы.,-
Алматы, 2004.- 308 б.  
11. Ж.Молдабеков.,А.Қасабек.  Шығыс  философиясы.-Алматы,2001.-  306 
б. 
12. Философский энциклопедический словарь. - М., 1994  
13. Мир философии: Хрестоматия в 2-х частях. - М., 1991.-  
14. Молдабеков Ж.Шығыс философиясы. -Түркістан, 2007.- 447 б. 
15. Әлеуметтік философия, Хрестоматия,- Алматы, 1988.-  
16. Қасабеков А., Алтаев Ж.Қазақ философиясы.- Алматы,1996.- 184 б.  
17. Әлемдік философиялық мұра. Астана, 2005-2007 жж. 20-томдық. 
18. Сегизбаев  О.  А.  История  казахской  философии.  -Алматы:  Ғылым, 
2001.-456 c. 
19. Қазақ  халқының  философиялық  мұрасы.  -Астана,  2005-2007  жж.  20- 
томдық.  
20. Орынбеков  М.  С.  Предфилософская  протоказахов.  -Алматы,  1994.- 
220с.  
21. Ғарифолла  Есім.Қазақ  философиясының  тарихы.  -Алматы,  2006.-216 
б. 
22. Касабек А. Личностное познание. -Талдыкорган, 2010.-288 с.  
23. Қасабек А. Құқық философиясы. -Талдықорған, 2008.- 108 б. 
24. Т.Х.Ғабитов. Қазақ философиясы. – Алматы,2010.  
25. Бурова  И.И.,  Карабаева  А.Г.,  Кириллова  Г.Р.  Введение  в  философию 
и методологию науки: Учебное пособие. – Алматы, 1999.- 368 с. 
26. Изотов 
М.З.Социально-культурные 
детерминанты 
интеграций 
современной науки. – Алматы:  Контакт, 1993.- 280 с. 
27.  Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәлі Қ., Философия тарихы. - Алматы, 
2006.-312 б. 
28. Косиченко А.Г. Философия и методология науки: Учебное пособие по  
спецкурсу для магистрантов и аспирантов.  -Алматы, 1997.- 322 с. 
29. Логико-гносеологический анализ науки. – Алматы: Ғылым, 1990. 

 
 
220 
30. Методы научного познания. – Алматы: Ғылым, 1996.- 246 с. 
31. Методология  науки  в  контексте  взаимодействия  восточной  и 
западной культуры. – Алматы: Ақыл кітабы, 1998. 
32. Нысанбаев  А.Н.,  Косиченко  А.Г.,  Кадыржанов  Р.К.  Философский 
анализ науки в контексте социокультурной трансформации общества. 
– Алматы, 1995.- 378 с. 
33. Нысанбаев  А.Н.,  Курбанов  Р.О.  Социологические  и  этические 
проблемы современной науки. – Алматы: Ғылым, 1988.- 306 с. 
34. Вернадский  В.Н.  Размышления  натуралиста.  Научная  мысль  как    
планетарное явление. – М.: Наука, 1978. 
35. Глобальные  проблемы  и  общечеловеческие  ценности  /Пер.  с  англ.  и 
франц. – М.: Прогресс, 1990. 
36. Никифоров А.Л. Философия науки: история и методология. – М.: Дом 
интеллектуальной книги, 1993.- 312 с. 
37. Поппер К. Логика и рост научного знания. М.:Прогресс, 1983.- 342 с. 
38. Степин В.С., Горохов В.Г. Розов М.А. Философия науки и техники. – 
М.: Гардарика, 1996.- 351 с. 
39. Томас Кун. Структура научных революций.М.: Изд.АСТ, 2001.-346 с. 
40. Традиции и революции в развитии науки. – М.: Наука, 1991. 
41. Философия  и  методология  науки:  Учебник  для  вузов.(Колл.авторов) 
/Под ред. В.И.Купцова. – М.: Аспект-Пресс, 1996.- 385 с. 
42. Принципы  историографии  естествознания.  ХХ  век  /Отв.  ред. 
И.С.Тимофеев. – М., 2001.- 278 с. 
43. Современная философия науки. Хрестоматия /Сост.: А.А.Печенкин. – 
М., 1996.-335 с. 
44. Степин В.С. Теоретическое знание. – М., 2000.       
45. Оразбаеваа Ф. Ш. Тілдік қатынас: теориясы мен әдістемесі. А. 2002. 
46.  Алтаев  Ж.,  Байтенова  Н.Ж.  және  т.б.  Ғылым  тарихы  мен 
философиясы. Оқулық. -Алматы, 2007.- 368 б. 
47. Ә.Тұрғынбаев  және  т.б.  Ғылым  тарихы  мен  философиясы.  Оқу 
құралы. -Алматы, 2006.- 288 б. 
48.  А.Г.Карабаева    История  и  философия  науки.  Учебное  пособие  для 
магистрантов. Алматы, 2009.- 288 с. 
49.  В.П.Кохановский  и  др.  Основы  философии  науки.  Учебное  пособие 
для аспирантов. Ростов-на-Дону, Феникс, 2004.- 608 с. 
50. Лешкевич Т.Г. Философия науки: традиции и новаторство. М.: Изд-во 
ПРИОР. 2001.- 428 с. 
51. Әлімов А. Интербелсенді әдістерді жоғары оқу орындарында қолдану. 
Алматы, 2009.- 328 б. 
52. Мирсеитова  С.С.  Становление  и  развитие  философии  учтеля: 
гуманистическая парадигма.- Алматы: Верена, 2008.- 260 с.