И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

§ 20. Қисық сызықты қозғалыс кезінде эсер

жүктеу 28,35 Mb.

Pdf просмотр

бет	45/251
Дата	25.05.2022
өлшемі	28,35 Mb.
	#38762

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 251

§ 20. Қисық сызықты қозғалыс кезінде эсер
ететіи күштер
Қисық сызықты қозғалыс кезіндегі үдеуді 9-пара-
графта айтылгандагыдай, екі құраушы:. нормаль
\vn
жә-
не w - тангенциал үдеудің қосындысы түрінде қарасты-
руға
болады. Осыған сәйкес
денеге эсер ететін күшті де
нормаль
\п
жэне тангешіиал
\-
құраушыларьша
жіктеуге бо
лады. Танғенцнал құраушысы
жылдамдықты шамасы жағы-
пап өзгертіп, оныц багытын
өзгертпсйді. Осыдап мынадап
маңызды салдар
келіп шыға-
ды: егср денеге эсер ететін күш
уақытгың әрбір мезетінде дене
жылдамдыгына перпендикуляр
болып келсе, жылдамдық ба-
гыты бойыпша езгере отырып,
шамасы
бопынша
түракты
болып қалады. Бүдан баска,
күштіц шама бойыпша түрақты болын қалатын ж а г Да
ниила
v'/R
нормаль үдеуі
(R
траекторняның қпсыктық
радиусы) де шама жағынан өзгеріссіз калады да, дене
тұракты қпсық траектория бойымеп, яғіш шецбер бопы-
мсп қозғалатып болады.
48-суре г.
70

Шецбер бойымеп бір қалыпты қозгалгап кездс депс-
піц үдеуі және оған эсер стстін күш ор уакытта шсцбер-
дің центріне қараіі багытталган («ұмтылгап») болады,
сондықтан оларды цсптргс тартқыш үдеу жопс цснтргс
тартқыш күш дсп атайды.
Практпкада цсптрге тартқыш үдсу одетте қозғалып
келе жатқан дспеге бір уақытта бірнсшс дснслсрдіц эсер
етуімен түсіндіріледі. Мысал ретіпде ауырлық күші Р
мсн ксрілген жіптіц
f r
реакцпясыныц әсерімсн шсцбср
бойымен бір қалыпты қозгалгаи дснспі карастыралык
(48-сурст). Мүпда fUT цсптргс тартқыш күш Р жәнс f
күштерініц қорытқы күші болып табылады.
§ 21. Ііыотон заңдарын іс жүзінде қолдапу
Векторлық түрдс жазылгаи Мыотопныц скіпші шцы-

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 251