И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

лықты орындалатындыгын біз алдағы параграфта қа- 
растырамыз.
Біркелкі таралу жайлы ереже бойынша бір молеку- 
ланың энергиясыныц е орташа мәні (бірдей температура 
кезіыде), неғұрлым молекула күрделірек, неғурлым опың 
еркіндж дәрежесі көп болған сайып, соғұрлым үлкен бо- 
ладыг е шамасын аиықтаған кезде біз тербелмелі еркін- 
дік дәрежесінің энергия сыйымдылығының ілгерілемелі 
немесе айналмалы еркіндік дәрежесініц энергия сыйым- 
дылығынан екі есе артық болатындыгын ескеру керек. 
Мүның өзі былай түсіндіріледі: молекуланың ілгеріле- 
мелі және айналмалы қозғалысы тек кинетикалық энер­
гия корымен ғана байланысты, ал тербелмелі қозғалыс 
болса, ол кинетикалық және потенцнялық энергиялар 
қорымен байланысты, әрі гармониялық осциллятор үшін 
кинетикалық және потенциялық энергиялардың орташа 
мәндері өз ара тец. Сондықтан да, әрбір тербелмелі ер- 
кіндік дәрежесіне орта есеппен екі жарты 
ҺТ
келуі тиіс. 
Оның біреуі — кинетикалық энергия, екіншісі — потен- 
циялық энергия түрінде. Сөйтіп, молекуланың орташа 
энергиясы мынаған тец болуы тиіс:
T = - L k T
(101.3)
мүидағы 
і
— ілгерілсмелі, айналмалы және екі еселенген 
тербелмелі еркіндік дәрежелері сандарыныц қосындысы:
і = п
іл+ л ай + 2/ітер. 
(101.4)
Атомдарының арасында қатац байланысы бар моле­
кула үшін 
і
молскуланың еркіндік дәрежелерінің санына 
тең болады.
§ 102. 
Идеал газдыц 
ішкі 
энергиясы және 

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: