ҚҰҚЫҚ ЖӘне экономика негіздері кафедрасы

“ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ ТАЛДАУ” пәнінен

“Тарих, құқық және экономика негіздері” мамандықтағы студенттерге арналған “Шаруашылық қызметті талдау” пәнінен әдістемелік нұсқаулар. // Авт. Дильдабекова Н.Д. – Көкшетау : Ш.Уалиханов атындағы мемлекеттік университеті, 2003.- 20 б.

Ш.Уалиханов атындағы Көкшетау университеті Тарих және бейнелеу факультетінің Оқу-әдістемелік кеңесі ұсынды (№ 4 хаттама 2003 ж. 15 сәуір)

 Ш.Уалиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті, 2003ж.

 

ПӘННІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

 

МАЗМҰНЫ

Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың ұғымы, талдаудың түрлері. Әр түрлі қасиеттеріне байланысты кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың бөлінуі: салалық, мезгілдік, кеңістік қасиеттеріне, басқару объектілері мен субъекттері, зерттеу әдістеме, зерттелетін объектілер және бағдарлама мазмұны бойынша. Нарықтық экономикадағы талдаудың ролі. Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың басқа ғылымдармен байланысы. Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың пәні, мақсаты мен объектісі. Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың міндеттері мен қағидалары.

Шаруашылық қызметін талдау әдісінің түсінігі. Шаруашылық қызметін талдау әдісінің өзіне тән әдістемелік сипаты. Талдаудың кезеңдері. Талдаудың жалпы және жеке әдістеме. Талдауда қолданылатын көрсеткіштер. Көрсеткіштердің түрлері. Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың тәсілдері. Ақпаратты өндеүдің дәстүрлі тәсілдері. Негізделген (детерминандық) себептік талдау тәсілі. Стохастикалық себептік талдаутәсілдері. Көрсеткіштерді тиімділендіру тәсілдері.себептік талдаудың әдістемесі. Себептік талдаудың басты міндеттері. Талдауда жиі қолданылатын себебтік модельдер. Нәтежиелі көрсеткішке себебтік көрсеткіштердің әсерін есептеу тәсілдерінің әдістемелері: тізбекті үйлестіру, шексіз айырмалар, индексті әдіс, салыстырмалы айырмалар тәсілі. Корреляциялық талдау: қолдану шарттары, корреляцияның түрлері, өткізу кезеңдері. Талдау жұмыстарын ұйымдастыру.

Өндірістік бағдарламаның мазмұны. Талдаудың ролі мен міндеттері. Өндірістік бағдарламаның көрсеткіштері: натуралды, құндылық, шартты-натуралды. Өндірістік бағдарламаның негізгі көрсеткіштерінің орындалуын бағалау. Тауарлы өнімге әсер ететін негізгі көрсеткіштер (бір өнімнің бағасы, өнімнің сапасы, маусымдылық, өндірістің ырғақтылығы және т.б.). Маусымдылықты талдау. Өнімнің сапасын талдау. Ассортимент бойынша жоспарды орындауды бағалау. Тауарлы өнімнің көлемінің өзгеруіне әсер еткен себебтерді анықтау. Өндіріс көлемін арттыру мен өнімді өткізу қорлары.

Еңбек қорларын талдаудың мәні мен міндеті. Талдау жасау барысындағы ақпарат көздері. Кәсіпорынның еңбек қорларын талдауда қолданылатын көрсеткіштер. Еңбек қорлардың құрылымы. Еңбек қорларын пайдалану мен олармен қамтамасыз етуді талдау. Жұмысшылардың кәсіби-дәрежелік деңгейін, жасын, жұмыс тәжіребиесін, білімі сияқты көрсеткіштерді талдау. Жұмыс күшінің қозғалысын талдау. Жұмыс уақытының қорын талдау. Еңбек өнімділігін талдау.еңбек өнімділікті сипаттайтын көрсеткіштер. Жалақы қорын талдау. Орташа жалақының өсу мен еңбек өнімділігінің өсу қарқыны арасындағы сәйкестік.

Негізгі қорлардың маңызы. Кәсіпорынның негізгі қорларын талдаудың міндеттері мен көздері. Негізгі қорлардың құрылымы. Негізгі қорлардың белсенді бөлігі. Негізгі құралдармен қамтамасыз етілуді талдау. Негізгі қорлардың құрамы мен құрылымын зерттеу. Негізгі қорлардың қозғалысын сипаттайтын көрсеткіштер. Негізгі қорлардың техникалық жағдайын талдау. Негізгі қорларды тиімді пайдалануды талдау. Негізгі қорлардың қор қайтымдылығын талдау, бұл көрсеткішке әсер ететін себептер. Қондырғылардың ж?мыс уақытының қоры. Кәсіпорынның өндірістік қуатты талдау. Өндірістік аудандарды тиімді пайдалану көрсеткіштерді талдау. Өндірістік қуатқа әсер ететін себептер. Инвестициялық жобаларды талдау. Инвестициялық жобаларды бағалау үшін қолданылатын көрсеткіштер: ақталу уақыты мен жобаның тиімділігі. Лизингті операцияларды талдау.

Материалды қорларды талдаудың маңызы мен ролі. Таладаудың ақпарат көздері. Талдаудың міндеттері. Кәсіпорынның материалдық қорлар қажеттілігін қанағаттандыру әдістері. Материалды қорлармен қамтамасыз етілгенін талдау. Материалдық қорлардың қажетті көлемін бағалау. Қажеттілікті қанағаттандыру көздері. Материал жеткізу ырғақтығын бағалау. Материалдық қорларды пайдаланудың тиімділігін сипаттау үшін қолданылатын көрсеткіштер. Материал сыйымдылық пен материалқайтымдылық. Өнімнің материал сыйымдылығын талдау. Материал щығындарының нормасын талдау. Материалдық шығындар көлеміне материалдық қорларды пайдалану тиімділігінің әсерін талдау. Материал шығындарының мөлшерін негіздеуді талдау.

Талдаудың маңызы мен міндеті. Өнімнің өзіндік құнын талдаудың ақпарат көздері. Тауарлы өнімнің шығынын талдау. Шығындардың деңгейіне әсер ететін себептер. Өзіндік құнының құрылымы мен динамикасын талдау. Шығындар элементтерін талдау. Өнімнің өзіндік құнындағы үлесті салмағы үлкен элементтерге назар аудару. Тікелей немесе шартты айнымалы және жанама немесе шартты тұрақты шығындар. Тікелей материалдық және еңбек шығындарын талдау. Тікелей материалдық шығындардың шамасына әсер ететін себептер. Жанама шығындарды талдау. Өнімнің өзіндік құнын азайту себептерді талдау (еңбек өнімділігін арттыру нәтижесінде, өнім көлемін өзгерту нәтижесінде, материалдарды үнемдеу нәтижесінде, өндіріс көлемін өзгерту нәтижесінде). Функционалды-құндылық талдау: түсінігі, міндеттері, объектісі, мақсаты және қағидалары. Функционалды-құндылық талдау әдістемесінің негізгі кезеңдері.

Кәсіпорынның қаржы нәтижелерін және қаржы тұрақтылығын талдау маңызы, түсінігі мен міндеттері. Ақпараттың негізгі көздері. Балансты табыс және оның қалыптасуна әсер ететін себептерді талдау. Негізгі және басқа да қызметтер түрлерінің қаржы нәтижелерін талдау. Өнім мен кәсіпорынның қызметінің тиімділігін талдау. Өнім өндіруден түскен табысты талдау. Кәсіпорынның тиімділігін сипаттайтан көрсеткіштер. Пайдадың өсу қорларын талдау. Табыс пен тиімділік қорларын есептеу әдістемесі. Табысты бөлу мен пайдалануды талдау. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау. Баланс активтерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау. Баланс өтімділігін таладу. Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын бағалау. Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін бағалау.

Кәсіпорынның іскер белсенділік көрсеткіштерін талдау: капиталдың жалпы айналымдылығының коэффициенті,меншікті капиталдың айналымдық коэффициенті, ағымдағы активтер айналымдылық коэффициенті, ағымдағы активтердің бір айналымының ұзақтығы, несиегерлік берешек және т.б. Кәсіпорынның нарықты белсенділігінің көрсеткіштерін талдау. Қаржылық леверидж түсінігі. Кәсіпорын қызметінің тиімділігі көрсеткіштерін талдау. Кәсіпорынның потенциалды банкроттығын ықтималдығын талдау. Кәсіпкерлік қауптің түсінігі және маңызы. Кәсіпкерлік қаупін талдау.

 

ЛЕКЦИЯЛАРДЫҢ ЖОСПАРЫ

1. 
   Шаруашылық қызметін талдаудың ұғымы, түрлері, басқа ғылымдармен байланысы.
   
2. 
   Шаруашылық қызметін таладудың пәні мен объектісі.
   
3. 
   Шаруашылық қызметін талдаудың міндеттері мен қағидалары.
   

2.1 Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың әдісі мен әдістемесі.

2. 
   Экономикалық талдаудың көрсеткіштері.
   
3. 
   Себептік талдаудың әдістемесі.
   
4. 
   Талдау жұмыстарын ұйымдастыру.
   

3.1 Өндірістік бағдарламаның көрсеткіштері.

3.2 Өндірістік бағдарламаны жалпы бағалау.

3.3 Өндірістің ырғақтылығы, маусымдылығы.

3.4 Өндірілген өнімнің ассортименттін және сапасын талдау.

4 тақырып. Кәсіпорынның еңбек қорларын пайдалануды талдау.

4.1 Еңбек қорларын талдаудың мәні, міндеті, көрсеткіштері.

4.2 Еңбек қорларын пайдалану мен олармен қамтамасыз етуді талдау.

4.3 Еңбек өнімділігін талдау.

4.4 Жалақы қорын талдау.

5 тақырып. Кәсіпорынның негізгі қорларын талдау.

5.1 Негізгі қорлардың маңызы, міндеттері, көздері.

5.2 Негізгі құралдармен қамтамасыз етілуді талдау.

5.3 Негізгі қорларды тиімді пайдалануды талдау.

5.4 Инвестициялық жобаларды талдау.

5.5 Лизингті операцияларды талдау.

6.1 Материалды қорларды талдаудың маңызы мен міндеті, көздері.

6.2 Материалды қорлармен қамтамасыз етілгенін және тиімділігін талдау.

6.3 Өнімнің материалсыйымдылығын талдау.

6.4 Материал щығындарының нормасын талдау.

7 тақырып. Өнімнің өзіндік құнын талдау.

7.1 Талдаудың маңызы, міндеті, ақпарат көздері.

7.2 Өзіндік құнының құрылымы мен динамикасын талдау.

7.3 Тікелей материалдық және еңбек шығындарын талдау.

8.1 Кәсіпорынның қаржы нәтижелерін талдау міндеттері.

8.2 Кәсіпорынның қаржы нәтижелерін талдау.

8.3 Баланстың өтімділігін талдау.

8.4 Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін талдау.

8.5 Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау.

9.1 Кәсіпорынның іскер белсенділік көрсеткіштерін талдау.

9.2 Кәсіпорынның нарықты белсенділігінің көрсеткіштерін талдау.

4. 
   Кәсіпорынның банкрот ықтималдығын талдау.
   

4. 
   Кәсіпкерлік қаупін талдау.
   

1. 
   Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдау мақсаттары?
   

1. 
   Шаруашылық қызметінің экономикалық нәтижелері
   
2. 
   Ең аз шығын кезіндегі қол жеткізілген нәтижелер мен кәсіпорынның шаруашылығының тиімділігін арттыру қорын анықтауды бағалау
   
3. 
   Шаруашылық процестер мен құбылыстардың салдары ретіндегі шаруашылық басқаруының нәтижелерін зерттеу
   
4. 
   Экономикалық құбылыстар мен процестердің себеп салдар байланысы
   
5. 
   Барлық жауаптар дұрыс емес.
   

1. 
   Талдаудың негізгі қағидалары …
   

1. 
   Ғылымдылық
   
2. 
   Жинақтылық
   
3. 
   Мемлекеттік бағытқа негізделуі
   
4. 
   Тиімділік
   
5. 
   Барлығы дұрыс?
   

1. 
   Себепті талдау дегеніміз?
   

1. 
   Нәтижелі көрсеткішке әсер ететін себептерді кешенді және жүйелі түрде зерттеу тәсілі
   
2. 
   Экономикалық құбылысқа математикалық сипаттама беру
   
3. 
   Зерттелетін объекттер жиынтығын сәйкес сипаттары бойынша біртекті топтарға бөлу
   
4. 
   Өзімізге белгілі бір құбылыстармен салыстармен зерттеудің ғылыми тәсілі
   
5. 
   Сандық ақпараттың құрамындағы заңдылықтарды талдау.
   

1. 
   Тізбекті ауыстырулар тәсілді қандай модельдерге қолдануға болады?
   

1. 
   Көбейтінді
   
2. 
   Қосынды
   
3. 
   Еселік
   
4. 
   Аралас
   
5. 
   Барлық жауаптар дұрыс.
   

1. 
   Ырғақтылық дегеніміз?
   

1. 
   Әр түрлі бойынша шығарылатын көлемі көрсетілген өнім аттарының тізімі
   
2. 
   Өлшемдік, іске қосқандағы сенімділік пен төзімділік қасиеттерін сипаттайтын түсінік
   
3. 
   Өнім көлемін график пен ассортиментіне сәйкес біркелкі өндіру
   
4. 
   Сатып алушылар құнын төлеген өнім
   
5. 
   Жыл мерзімінің айлары бойынша өндірістің әр түрлі жүктелуіне байланыс
   

1. 
   Қор қайтымдылығының өзгеруіне қандай себептер әсер етеді?
   

1. 
   Өнім бағасының өзгеруі
   
2. 
   Қондырғы бірлігінің жұмыс уақытының өзгеруі
   
3. 
   Белсенді бөлігінің жұмыс уақытының өзгеруі
   
4. 
   Негізгі қорларды қайта бағалау
   
5. 
   Барлығы дұрыс.
   

1. 
   Төлем қабілеттілігі дегеніміз не?
   

1. 
   Кәсіпорынның өз міндеттемелері бойынша есеп айырылысу мүмкіндігі
   
2. 
   Қаржылық қорларды орналастыру және пайдалану
   
3. 
   Өнімді сату көлемін арттыру
   
4. 
   Ағымдағы актвтерінің сомасы ағымдағы міндеттемелерінің мөлшерінен әлдеқайда аз болуы
   
5. 
   Тек В мен С жауаптары дұрыс.
   

1. 
   Шаруашылық қызметті талдау дегеніміз не?
   

1. 
   Макродеңгейде экономикалық құбылыстарды зерттуе
   
2. 
   Жеке кәсіпорындардың экономикасын зерттеу
   
3. 
   Талдау кезінде объектілердің бір бөлігін ғана зерттеу
   
4. 
   Зерттеу нәтижесінде жасалған қорытындылар
   
5. 
   Экономикалық заңдарды, олардың жұмыс істеу механизмін зерттеу.
   

1. 
   Жинақтау дәрежесі бойынша көрсеткіштер қалай бөлінеді?
   

1. 
   Себептік және нәтижелік
   
2. 
   Сандық және сапалық
   
3. 
   Ортақтастырушы, жеке және көмекші
   
4. 
   Жалпы және арнайы
   
5. 
   Мөлшерлік, жоспарлық, есептік, есеп берулік және талдаулық.
   

1. 
   Көптік корреляция дегеніміз?
   

1. 
   Біреуі нәтижелік болатын екі көрсеткіштің байланысы
   
2. 
   Нәтижелі көрсеткіші бірнеше себептермен байланысынан пайда болады
   
3. 
   Өзімізге белгілі бір құбылыстармен салыстыратын зерттеуді ғылыми тәсіл
   
4. 
   Сандық ақпараттың құрамындағы заңдылықтарды талдау
   
5. 
   Зерттелетін объекттер жиынтығын сәйкес сипаттары бойынша біртекті топтарға бөлу
   

1. 
   Жұмыс күшінің қозғалысын сипаттау үшін қандай көрсеткіштердің динамикасын есптейді және талдайды?
   

1. 
   Жұмысшыларды қабылдау бойынша айналым коэффициенті
   
2. 
   Жұмыстан шығу бойынша айналым коэффициенті
   
3. 
   Кадрлар ағымының коэффициенті
   
4. 
   Еңбек өнімділігі
   
5. 
   Тек А, В, С жауаптар дұрыс.
   

1. 
   Негізгі қорлардың техникалық жағдайын сипаттайтын көрсеткіштер…
   

1. 
   Белсенді және пассив бөлігі
   
2. 
   Негізгі қорлардың бастапқы құны
   
3. 
   Қорқайтымдылығы
   
4. 
   Жаңару, істен шығу, өсу және көбею коэффициенттер
   
5. 
   Жаңартылу жылдамдығы.
   

1. 
   Жанама шығындар дегеніміз не?
   

1. 
   Сатылған өнімнің өзіндік құны
   
2. 
   Есеп беру кезеңіндегі өндірістің жасаған барлық қорларының шығындары
   
3. 
   Өнімнің жеке түрлерінің өзіндік құнына тікелей қосылмайтын кәсіпорынның шығындары
   
4. 
   Өндіру мен сату барысында пайда болған кіріс
   
5. 
   Барлық жауаптар дұрыс емес?
   

1. 
   Өндірілген өнімнің тиімділік деңгейінің өзгеруіне қандай себептер әсер етеді?
   

1. 
   Сатудың орташа бағасы мен өнім бірлігінің өзіндік құны
   
2. 
   Өнім құрылымының өзгеруі
   
3. 
   Нарық коньюнктурасының өзгеруі
   
4. 
   Балансты табыс пен жылжымайтын мүлікке салық
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ.
   

1. 
   Баланс абсолютті өтілімді деп есептеледі, егер…
   

1. 
   А1  П1, А2  П2, А3 = П3, А4  П4
   
2. 
   А1 = П1, А2  П2, А3  П3, А4  П4
   
3. 
   А1  П1, А2  П2, А3  П3, А4 П4
   
4. 
   А1 = П1, А2  П2, А3  П3, А4  П4
   
5. 
   А1  П1, А2  П2, А3  П3, А4 П4
   

1. 
   Қаржылық леверидж дегеніміз не?
   

1. 
   Дивиденттер түріндегі төленетін компанияның таза табысының бөлігін көрсетеді
   
2. 
   Бір жағынан облигациялар мен ерекше акциялар және екінші жағынан қарапайым акциялар арасындағы қатынасты көрсетеді
   
3. 
   Акция иесі алатын табыс
   
4. 
   Кәсіпорынның іскерлік белсенделігінің анықтайды
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ.
   

1. 
   Сандық көрсеткіштерге жатпайтын көрсеткіш?
   

1. 
   Бұйым бағасы
   
2. 
   Егіс ауданы
   
3. 
   Өнімнің көлемі
   
4. 
   Өнімнің сапасы
   
5. 
   Жұмысшылардың саны?
   

1. 
   Жалпы өнім дегеніміз не?
   

1. 
   Өндірілген жалпы өнім мен атқарылған жұмыстың құны
   
2. 
   Өндірілген жалпы өнім мен атқарылған жұмыстың құны, құрамына аяқталмаған өндіріс кіреді
   
3. 
   Сатып алушылар құнын төлеген өнім
   
4. 
   Сатып алушылар құнын төлеген және жіберілген өнім
   
5. 
   Өнімнің сатуға дайын көлемі.
   

1. 
   Өндірістің көлемін арттыру қорларына жататын көрсеткіш?
   

1. 
   Бағаның өзгеруі (өнімнің)
   
2. 
   Қорқайтымдылығы
   
3. 
   Ырғақтылығы
   
4. 
   Маусымдылық
   
5. 
   Жауаптардың жиынтығы.
   

1. 
   Жұмысшылардың кәсіби-дәрежелік деңгейін талдау үшін қандай көрсеткіш қолданыламыз?
   

1. 
   Жұмысшылардың жасы
   
2. 
   Жұмысшылардың дәрежелік деңгейін
   
3. 
   Жұмысшылардың тәжіребиелік деңгейін
   
4. 
   Жұмысшылардың санын
   
5. 
   Жауаптардың барлығы дұрыс.
   

1. 
   Қаражаттың ішкі көздеріне жатпайды…
   

1. 
   Табыс
   
2. 
   Құнды қағаздар эмиссиясы
   
3. 
   Лизинг
   
4. 
   Аммортизация
   
5. 
   Акциялар.
   

1. 
   Тікелей материалдық шығындарға әсер ететін себептер?
   

1. 
   Өнім көлемінің өзгеруі
   
2. 
   Өнімнің құрылымының өзгеруі
   
3. 
   Жеке бұйымдардың өзіндік құнындағы тікелей материалдық шығындардың деңнейінің өзгеруі
   
4. 
   Барлығы дұрыс
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ.
   

1. 
   Жалпы материал сыйымдылықтың өзгеруіне әсер ететін себеп?
   

1. 
   Өнімнің шикізат сыйымдылығы
   
2. 
   Отын сыйымдылығы
   
3. 
   Қуат сыйымдылығы
   
4. 
   Өнім көлемінің өзгеруі
   
5. 
   Барлығының жиынтығы.
   

1. 
   Меншікті капиталдың айналымдылық коэффициенті нені анықтайды?
   

1. 
   Қаржылық көзқарастан алғанда бұл көрсеткіш салынған меншікті капиталдың айналым жылдамдығын анықтайды
   
2. 
   Сатылған өнімнен түскен табыстың ағымдағы активтердің орташа шамасына қатынасымен анықталынады
   
3. 
   Ағымдағы активтердің бір айналымының ұзақтығын анықтайды
   
4. 
   Өнімді сатудан түскен табыстың көлемін анықтайды
   
5. 
   Барлығы дұрыс.
   

1. 
   Шаруашылық қызметті талдау міндеттеріне не жатпайды?
   

1. 
   Ағымдағы және алдағы жоспарларды ғылыми түрде негіздеу
   
2. 
   Кәсіпорынның қызметінің нәтижелерін бағалау
   
3. 
   Өндірістің тиімділігін арттыру қорларын іздеу
   
4. 
   Табылған қорларды пайдалану бойынша шаралар жасау
   
5. 
   Барлығының жиынтығы.
   

1. 
   Тауарлық өнім көлемін өзгеруіне қандай себептер әсерін тигізеді?
   

1. 
   Натуралды шығару мен бір өнімнің бағасы
   
2. 
   Балансты табыс пен өнімнің саны
   
3. 
   Өндірістің ырғақтылығы мен маусымдылығы
   
4. 
   Жобаның тиімділігі мен ақталу мерзімі
   
5. 
   Тек А, В жауаптар дұрыс.
   

1. 
   Қор қайтымдылығының өзгеруіне әсерін тигізбейтін себеп?
   

1. 
   Жұмыс істейтін қондырғы санын өзгеруі
   
2. 
   Жұмыс уақытының өзгеруі
   
3. 
   Өнімнің сапасы
   
4. 
   Белсенді бөлігінің үлесті салмағының өзгеруі
   
5. 
   Белсенді бөлігінің қайтымдылығын өзгеруі
   

1. 
   Материалдық қорларды жеткізу ырғақтылығын бағалау үшін қандай көрсеткіштер қолданылады?
   

1. 
   Орташа квадраттық ауытқу
   
2. 
   Материал жеткізудің біркелкі еместігінің коэффициенті
   
3. 
   Вариация коэффициенті
   
4. 
   Барлығы дұрыс
   
5. 
   Барлық жауаптар дұрыс емес?
   

1. 
   Функционалды-құндылық талдау дегеніміз не?
   

1. 
   Объект міндеттерін және осы міндеттердің құнын бір мезгілді және өз ара байланысты зерттеу әдісі
   
2. 
   Шаруашылық процестер мен құбылыстардың салдары ретіндегі шаруашылық басқаруының нәтижелерін зерттейді
   
3. 
   Нәтижелі көрсеткішке әсер ететін себептерді кешенді және жүйелі түрде зерттеу тәсілі
   
4. 
   Өзімізге белгілі бір құбылыстармен салыстыратын зерттеудің ғылыми тәсілі
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ.
   

1. 
   Балансты табыстың құрамына жатпайтын көрсеткіш?
   

1. 
   Өнімді сатқаннан түскен табыс
   
2. 
   Басқа да сатулардан тускен табыс
   
3. 
   Сатудан тыс нәтижелер
   
4. 
   Жұмысшылардың саны
   
5. 
   Қарыздар мен дебиторлық төлемдердің келіп түсуі.
   

1. 
   Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың ұғымы, талдаудың түрлері.
   
2. 
   Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың пәні, мақсаты мен объектісі.
   
3. 
   Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың міндеттері мен қағидалары.
   
4. 
   Әр түрлі қасиеттеріне байланысты кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың бөлінуі.
   
5. 
   Нарықтық экономикадағы кәсіпорынның шаруашылық қызметті талдаудың ролі.
   
6. 
   Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың басқа ғылымдармен байланысы.
   
7. 
   Шаруашылық қызметін талдау әдісінің түсінігі.
   
8. 
   Шаруашылық қызметін талдау әдісінің өзіне тән әдістемелік сипаты.
   
9. 
   Талдауда қолданылатын көрсеткіштер.
   
10. 
    Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдаудың тәсілдері.
    
11. 
    Себептік талдаудың басты міндеттері. Талдау жұмыстарын ұйымдастыру.
    
12. 
    Өндірістік бағдарламаны талдаудың ролі мен міндеттері.
    
13. 
    Өндірістік бағдарламаның көрсеткіштері: натуралды, құндылық, шартты-натуралды.
    
14. 
    Өндірістік бағдарламаның негізгі көрсеткіштерінің орындалуын бағалау.
    
15. 
    Тауарлы өнімге әсер ететін негізгі көрсеткіштерді анықтау. Өндіріс көлемін арттыру мен өнімді өткізу қорлары.
    
16. 
    Еңбек қорларын талдаудың мәні мен міндеті. Талдау жасау барысындағы ақпарат көздері.
    
17. 
    Кәсіпорынның еңбек қорларын талдауда қолданылатын көрсеткіштер.
    
18. 
    Еңбек қорларын пайдалану мен олармен қамтамасыз етуді талдау.
    
19. 
    Жұмыс күшінің қозғалысын талдау.
    
20. 
    Жұмыс уақытының қорын талдау.
    
21. 
    Еңбек өнімділігін талдау.
    
22. 
    Жалақы қорын талдау. Орташа жалақының өсу мен еңбек өнімділігінің өсу қарқыны арасындағы сәйкестік.
    
23. 
    Кәсіпорынның негізгі қорларын талдаудың міндеттері мен көздері.
    
24. 
    Негізгі қорлармен қамтамасыз етілуді талдау.
    
25. 
    Негізгі қорлардың құрамы мен құрылымын зерттеу.
    
26. 
    Негізгі қорларды тиімді пайдалануды талдау.
    
27. 
    Негізгі қорлардың қорқайтымдылығын талдау.
    
28. 
    Қондырғылардың жұмыс уақытының қоры.
    
29. 
    Кәсіпорынның өндірістік қуатты талдау.
    
30. 
    Өндірістік аудандарды тиімді пайдалану көрсеткіштерді талдау.
    
31. 
    Инвестициялық жобаларды талдау.
    
32. 
    Лизингті операцияларды талдау.
    
33. 
    Материалды қорларды талдаудың маңызы мен ролі. Таладаудың ақпарат көздері.
    
34. 
    Материалды қорлармен қамтамасыз етілгенін талдау.
    
35. 
    Материалдық қорларды пайдаланудың тиімділігін сипаттау үшін қолданылатын көрсеткіштер.
    
36. 
    Материалсыйымдылық пен материалқайтымдылық. Өнімнің материалсыйымдылығын талдау.
    
37. 
    Материал щығындарының нормасын талдау.
    
38. 
    Өнімнің өзіндік құнын талдаудың ақпарат көздері.
    
39. 
    Тауарлы өнімнің шығынын талдау.
    
40. 
    Өзіндік құнының құрылымы мен динамикасын талдау.
    
41. 
    Кәсіпорынның қаржы нәтижелерін талдау міндеттері.
    
42. 
    Балансты табыс және оның қалыптасу себептерін талдау.
    
43. 
    Өнім мен кәсіпорынның қызметінің тиімділігін талдау.
    
44. 
    Табысты бөлу мен пайдалануды талдау.
    
45. 
    Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау.
    
46. 
    Кәсіпорынның іскер белсенділік көрсеткіштерін талдау.
    
47. 
    Кәсіпорынның нарықты белсенділігінің көрсеткіштерін талдау.
    
48. 
    Кәсіпорын қызметінің тиімділігі көрсеткіштерін талдау.
    
49. 
    Кәсіпорынның потенциалды банкроттығын ықтималдығын талдау.
    
50. 
    Кәсіпкерлік қаупін талдау.
    

 

Әдебиеттер тізімі.

1. 
   Анализ хозяйственной деятельности. Под ред. В.И. Стражева.- Минск.1998.
   
2. 
   Дюсембаев. Анализ финансового положения предприятия. Алматы. 1998.
   
3. 
   Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. –Минск. 1999.
   
4. 
   Булатова З.Г., Юдина Л.Н. Технико-экономический анализ хозяйственной деятельности предприятия. – Москва. 1991.
   
5. 
   Задачник по анализу хозяйственной деятельности в промышленности. Под редакцией А.З. Тэйф и др.- Москва. 1998 .
   
6. 
   Шеремет А. Д., Сайфуллин Р.С. Методика финансового анализа. – Москва.: Инфра-М.: 1998.
   
7. 
   Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. –Москва. 2001.
   
8. 
   Ковалев В.В., Волкова О.Н. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. – Москва. 2001.
   

Редакционно-издательский отдел Кокшетауского государственного университета им. Ш.Уалиханова. Подписано в печать __ апреля 2003 г. Объем 1,25 п.л. Тираж 100 экз.

Заказ № ___.

 

Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінің баспаханасында басылған.