МОДУЛЬ 4. Зат және энергия алмасуының жасқа байланысты ерекшеліктері. Гигиеналық тәрбие және санитарлық ағарту жұмыстары

2. Белок алмасу. Балалардағы азоттың оң балансы.

3. Балалардағы май алмасудың ерекшеліктері.

4. Су алмасу. Ауыз суға қойылатын гигиеналық талаптар.

5. Тері қабаты мен оның бездерінің атқаратын қызметі.

6. Тері мен шаш гигиенасы.

7. Шынықтырудың физиологиясы мен гигиенасы.

1. Зат алмасу туралы түсінік және зат алмасудың реттелуі.

Зат және энергия алмасу дегеніміз –бұл организмге сыртқы ортадан әрі түрлі заттардың келіп түсуі, олардың қортылуы және өзгеруі, құралған ыдырау өнімдерінің шығарылуы. Мұның үстіне организмде оның тіршілік, термикалық және механикалық құбылыстар байқалады. Зат алмасу мен энергияның пайда болуы бірінен-бірі бөлек алынып қаралмайды. Өйткені олар белгілі материя мен энергияның сақталу заңы бойынша жүреді. Балаларда зат алмасу ересектерге қарағанда әрқашанда жоғары болады, әрі бұның өзі бір топтағы балалардың өзінде де тұрақты болмайды, өйткені ол организмнің өсуі мен дамуына және жүйесінің жай-күйіне байланысты. Организмдегі зат алмасу екі жолмен жүреді: нервтік және гуморалдық. Аралық мида белок, май, көміртегі және су-тұз алмасуды басқаратын учаске болады. Зат алмасудың гуморалдық жолын қарын асты безінен қан алып келген инсулиннің әсерімен глюкозаның гликогенге айналу мысалынан келтіруге болады.