әлеуметтік қызығушылық болса, оның танымдық бағыт-бағдары ретінде ақиқатты
қарастырамыз. Кез келген идеологияны ғылими деп есептемейміз. Белгілі бір таптың
идеологиясында оның шынайы мүдделері жасырылып, кемітілуі мүмкін. Идеология
қоғамда саналы түрде қалыптасады. Идеологтар ретінде теоретиктер, ойшылдар,
саясаткерлер болып табылады. Сосың қалыптасқан идеологияны тиісті механизмдер
арқылы (білім беру және тәрбиелеу жүйесі, бұқаралық ақпарат құралдары және т.б.)
көпшіліктің санасына енгізіледі. Сондықтан идеологияның қалыптасуы мен қоғамда кең
тарауы басынан аяғына дейін саналы және мақсатқа лайықты болады. Қоғамдағы
көпшіліктің мүддесіне сай келетін идеологияның тарауын дұрыс деп білеміз. Бізге мәлім
болғандай, кейде идеология шынайы мүдделерге қайшы келіп, көпшіліктің санасына
күшпен енгізілуі мүмкін. Көптеген индивидтер мен адамдар тобы адасып, өздерінің
қызметінде жалған идеологияны қолданады. Әрине және объективтік жағдайларының
ықпалымен, әсіресе қоғамдық психологияның ықпалымен қалыптасады. Сонымен бір
идеология қоғамдық психология маңызды ықпал тигізеді. Қоғамдық сана формалары.
Әлеуметтік философия қоғамдық сананың келесі формаларын атап көрсетеді: саяси,
құқықтық, моральдық, эстетикалық, діни, ғылыми және филоософиялық сана. Әр бір жеке
сана қоғамдық өмірдің тиісті жақтарын бейнелейді.
Қоғамдық сананың формалары – болмыстың адам санасында бейнеленуі. Қоғамдық
сананың формалары адамның практикалық іс-әрекеттерінен байқалады. Қоғамдық
сананың тарихи қалыптасқан формалары қоғамның рухани мәдениетінің құрамды билігі
болып табылады. Қоғам дамуының алғашқы сатыларында қоғамдық сана жеке формаларға
бөлінбеді. Өнер, мораль және дін адамдардың еңбекпен айналысу нәтижесінің белгілі
сатысында, таптық қоғам қалыптасқанға дейін болды. Таптық қоғамдағы қоғамдық
сананың формалары саясат, хұқ, философия, мораль, өнер, дін болмысын бейнелей
отырып, оған белсенді ықпал етеді. Қоғамдық сананың формаларының әрқайсысының өз
объектісі мен бейнелеу тәсілі болуына қарамастан, болмыс пен адам санасына өзіндік
әсерін тигізеді, идеялық саяси күресте ерекше рөл атқаруымен сипатталады. Қоғамдық
сананың саяси және праволық формалары қоғамның экономикалық қатынасын саяси және
құқылық тілде, ал өнер – көркемдік образдарымен, мораль – адамдардың мінез-құлқының
белгілі принциптері мен ережелері түрінде бейнелейді. Қоғамдық сананың формалары
қоғамның экономикалық базисімен байланыс жасау сипатына қарай әрқилы болады.
Бұлар қоғамның өндірістік қатынастарын тура, тікелей бейнелей отырып, олардың
төтелей ықпал жасауымен қалыптасады. Философия мен өнер қоғамның экономикалық
негізін жаңаша, бірқатар аралық формалар арқылы ең алдымен саяси идеологияның
көріністері арқылы бейнелейді. Қоғамдық сананың формалары тарихи өзгерістерге түсіп,
нақтылы дәуірде осы формалардың бірі қоғамның рухани өмірінде үстем болып,
қолғандарын өзіне бағынышты етеді.
7 Практикалық (семинар) сабақтарының жоспарлары
Семинар сабағы № 1
Тақырыбы:Әлеуметтік таным
Жоспар:
1 Әлеуметтік таным және оның ерекшеліктері
2 Ғылым философиясы пәнінің қызметтері. Ғылым философиясы пәнінің қалыптасу
тарихы.
Семинар сабағы № 2
Тақырыбы: Ғылым тарихы,оның мәртебесі және мәселелері.
Жоспар:
1.Қоғам әлеуметтік танымның объектісі ретінде
2.Қазіргі қоғамдағы ғылымның рөлі.
Семинар сабағы № 3
Тақырыбы:Қоғамдық қатынастар әлеуметтік танымның пәні ретінді
Жоспар:
1 Әлеуметтік танымның ерекшелігі
2 Антикалық қоғамның ғылымы
Семинар сабағы № 4
Тақырыбы:Әлеуметтік танымның ерекшелігі
Жоспар:
1 К. Поппер әлеуметтік таным жөнінде
2 Дильтей әлеуметтік таным жөнінде
Семинар сабағы № 5
Тақырыбы: Марксизм әлеуметтік танымның ерекшелігі жөнінде
Жоспар:
1 Табиғат және таным
2 Қоғам және таным
Семинар сабағы № 6
Тақырыбы: Қазіргі ғылымның пайда болу мәселелері.
Жоспар:
1 Қазіргі ғылым,оның ерекшеліктері
2 ҒТРжәне оның салдары
Семинар сабағы № 7
Тақырыбы:Ғылымның болмысы
Жоспар:
1Ғылым және тұрмыстық сана
2 Ғылым жәнемораль. Ғылым және дін
Семинар сабағы № 8
Тақырыбы: Ғылыми білімнің құрылымы
Жоспар:
1 Ғылыми білімнің құрылымы
2 Т. Кун ғылым туралы. Лакотос, Поппер ғылымның генезисі жөнінде.
Семинар сабағы № 9
Тақырыбы: Ғылыми революциялар және ғылыми рациональдық.
Жоспар:
1Ғылыми революция түсінігі,түрлері.
2 Ғылыми рациональдық ғылыми білімнң қалыптасуының тәсілі ретінде.
Семинар сабағы № 10
Тақырыбы:Қазіргі ғылым әлеуметтік таным жөнінде
Жоспар:
1Қазіргі ғылымның даму ерекшеліктері
2 Ғылыми білімнің рөлі мен құрылымын түсінудің қазіргі тұжырымдамалары.
