«геодезия және картография өндірісінің экономикасы және оны ұйымдастыру»


Кәсіпорын пайдасы және оны бөлу. Рентабельділік көрсеткіші



жүктеу 0,91 Mb.
бет9/15
Дата16.01.2020
өлшемі0,91 Mb.
#26919
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15
2. Кәсіпорын пайдасы және оны бөлу. Рентабельділік көрсеткіші.



Өнімді өткізуден түсетін табыс

Табыс — кәсіпорын есеп шотына сатып алушыға жіберілген тауар үшін түскен ақша. Табыс мөлшері жіберілген өнім құнынан айрықшалану мүмкін. Оның факторлары: қоймадағы дайын өнім қалдықтары; жіберілген, бірақ төленбеген тауарлар;сатып алушыда жауапты сақтауда болатын тауарлар.

Пайда — шаруашылық қызметтің нәтижесін сипаттайтын экономикалық категория. Кәсіпорын балансында көрсетілетін пайда баланстық деп аталады.
Баланстық пайда үш элементтен тұрады:
1. Өнімді, қызметтерді өткізуден түскен пайда




Пс=Тс-сыз - ӨҚ




мұндағы Тс-сыз.ҚҚС-сыз, акцизсіз өнімді өткізуден түсетін табыс; ӨҚөзіндік құн
2. Басқа сатулардан (мүлікті) түсетін пайда




Пб.с.= Тс - Мқк




мұндағы Тссатудан түскен табыс (ҚҚС-сыз); Мқкмүліктің қалдық құны.
3. Өткізуден тыс табыстар мен шығындар.

Өткізуден тыс табыстарға келесі жатады:

  • Басқа кәсіпорындар қызметіне қатысу үлесіне қарай алған табыстар;

  • Кәсіпорынның бағалы қағаздары бойынша;

  • Мүлікті жалға беру арқылы;

  • Борышқорлардан түскен айып-ақылар, пенялар, айып төлемдер;

  • Валюталық шоттардың кәсіпорын үшін оң курстық айырмалары және т.с.с.

Өндірістен тыс шығындарға келесі жатады:

  • Сотқа кеткен шығындар;

  • Кәсіпорын төлейтін айып-ақылар, пенялар, айып-төлемдер;

  • Стихиялық аппаттан болған жоғалтулар

  • Ұрлаудан болған шығын;

  • Валюталық шоттар бойынша кәсіпорын үшін теріс кустық айырмалар және т.с.с.

Пайданы бөлу: Баланстық пайдадан салықтар және банк несиесі үшін төленетін пайыз алынады. Сонда таза пайда шығады. Осы таза пайданың құрамынан сақтық қор құрылады (акционерлік қоғамдарда 25 % жалпы Жарғылық капиталдан). Одан кейін арнайы қорлар құрылады (өндірісті дамыту қоры, тұтыну қоры, ерекше даму қоры). Сонымен қатар, пайдадан дивидендтер төленеді (акционерлік қоғамдарда).

Кәсіпорында сондай-ақ, маржинальды табыс анықталады. Ол өткізуден түскен табыс пен өзгермелі шығындар арасындағы айырмаға тең. Оның көмегімен әр өнімнің жалпы кәсіпорын пайдасын құрастырудағы үлесін анықтауға мүмкіндік береді.



Шетел кәсіпорындарында пайданың қалыптасуы.











=

















=





Ақша

Өткізуден түскен табыс



Тұрақты

шығындар







Өзгермелі

шығындар

Сату көлемі



жүктеу 0,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау