Физика курсынан



жүктеу 51,02 Mb.
бет352/666
Дата16.05.2018
өлшемі51,02 Mb.
#14212
түріПрактикум
1   ...   348   349   350   351   352   353   354   355   ...   666

; (4.1.15)

Потенциалдары тұрақты нүктелердің геометриялық орны эквипотенциал бет деп аталады. Потенциал деңгейінің бетінде (эквипотенциал) зарядты көшіру жұмысы нөлге тең болады. Кернеулік пен потенциал арасындағы байланыс:



(4.1.16)

мұндағы - потенциалдың ара қашықтыққа байланысты өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын шама, оны потенциал градиенті деп атайды және деп белгілейді. Сонда (4.1.16) мына түрде жазуға болады:

(4.1.17)

Сөйтіп, электр өрісінің кернеулігі кері таңбамен алынған потенциал градиентіне тең.



4.1.2 ҚОНДЫРҒЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
Қондырғы 4.1.5-суретте көрсетілгендей, квадрат ыдыстан (ваннадан) 1, оған жылжымалы үшкір сым орнатылған - 2, электродтардан - 3, пантографтан - 4, пантограф орнатылған столдан - 5, миллиметрлік қағаздан тұрады.

4.1.5- сурет


4.1.3 ЖҰМЫСТЫҢ ОРЫНДАЛУ ТӘРТІБІ

  1. Пантограф столигіне бір жапырақ қағазды бекітеміз.

  2. Ыдыс ішіне жұқа қабат болатындай су құямыз.

  3. Нүктелік зарядтың өрісін зерттеу үшін, жұқа су қабаты бар ыдыс ішіне сақина тәрізді электрод қоямыз. Осы сақина тәрізді электродтың центріне цилиндр тәрізді электродты қоямыз.

  4. Ток көзінің бір полюсіне сақина тәрізді электрод, екінші полюсіне цилиндр тәрізді электрод қосылады.

  5. Ыдыстың қабырғасына бекітілген үшкір сым гальванометрдің бір клеммасына қосылады.

  6. Эквипотенциал беттерді анықтау үшін гальванометрдің бір клеммасымен қосылған үшкір сымды цилиндрлік электродтан 1,5-2 см-дей қашықтыққа бекітеміз.

  7. Пантограф ұшын цилиндрлік электродтың айналасында қозғай отырып эквипотенциал беттің нүктелерін анықтаймыз. Бұл кезде гальванометр көрсетуі нөл болуы керек.

  8. Пантографтың екінші ұшымен қағазға белгі түсіріп отырып, 6-10 нүктелерді табу керек.

  9. Бұдан соң гальванометрмен қосылған жіңішке сымның ұшын цилиндр электродтан 5-6 см-дей қашықтыққа орналастырып тағы да 6-10 нүкте аламыз.

  10. Пайда болған нүктелерді қосып, эквипотенциал сызықтарды табамыз.

  11. Осы эквипотенциал сызықтарға жүргізілген перпендикуляр күш сызықтары болып табылады.

  12. Осылайша табылған бейненің астына «нүктелік зарядтың электр өрісі» деп жазамыз.

  13. Сақина электродты ағытып, ваннадан аламыз.

  14. Ток көзінің осы босаған ұшына екінші электродты жалғаймыз.

  15. Пантограф столигіне екінші миллиметрлік қағазды қоямыз да, ыдыс қабырғасына бекітілген үшкір сымды бір электрод қабырғасынан 3-4 см қашықтыққа бекітеміз де, эквипотенциал нүктелерді іздейміз. Бұдан соң, екінші электродтан 3-4 см қашықтыққа сымның ұшын бекітіп, тағы да эквипотенциал беттерді табамыз. Содан соң, сымды электродтардың дәл ортасына бекітіп, тағы да эквипотенциал нүктелерді табамыз.

  16. Күш сызықтарын жүргізіп, пайда болған бейне астына «дипольдық электр өрісі» деп жазамыз.

4.1.4 БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ




  1. Электростатикалық өріс деп қандай өрісті айтады?

  2. Электростатикалық өрістің кернеулігі неге тең? Өлшем бірлігі қандай?

  3. Нүктелік зарядтың өріс кернеулігі қандай?

  4. Электростатикалық өрістің кернеулігі мен потенциалының арасындағы байланыс қандай?

  5. Электростатикалық өрістегі зарядтың орын ауыстыруын қалай есептеп шығаруға болады?

  6. Электростатикалық өрістің потенциалдылығының шартын жазыңыз?

  7. Электростатикалық өрістің потенциалы деген не?

  8. Электр өрісінің күш сызықтары деп нені айтады?

  9. Электростатикалық өрістің кернеулік сызықтарының эквипотенциал беттерге перпендикулярлығын дәлелдеңдер.

  10. Эквипотенциал беттер деген не?



жүктеу 51,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   348   349   350   351   352   353   354   355   ...   666




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау