Бүл модель координатгардың үшөлшемді жүйесі түрінде
көрсетіледі. Әрбір координата диапазоңда 0-ден максималды
мәнге 255, демек 256 диапазонынға дейінгі нөтижелейтін
түсте өрбір қүраушының салымын көрсетеді. Алынган кубтыл
ішінде, кеңістікті қүрайтын, барлық түстер болады.
Бүл модельдің ерекше нүктелері мен сызыктарын
белгілеу маңызды. Координаттың басы: бүл нүктеде барлық
қүраушылар үшін 0-ге тең, сөулелену жоқ (кзра түс).
Көрерменге жақын нүкте: бүл
нүктеде барлы к
қүраушылар максималды мәнді (ақ түс) иеленеді.
Алдындағы 2
нүктені (диагональдар бойынша)
біріктіретін сызықга карадан акка дейінгі (сүр шкала, әдетте
— 256 градациялар) сүр түстер орналасады. Бүл барлық үш
қүраушы бірдей болғаннан болады және диапазонда 0-ден
максималды мәнге дейін орналасады.
Кубтың барлық биіктіктері бастапқы таза түсті береді,
қалған 3 бастапқы түстердің 2 рет араласуын көрсетеді.
Қолданылуы: бүл модельде сканер корінісі кодталады,
және монитордың экрандағы суретін көрсетеді.
СМҮК үлгісі. СМҮК үлгісінде, сәуле шашырайтын
барлық түстер боялған. Сәуле шашпайтын нысандар
сәулелендіретін ақ түстің біршама спектрін жүтады. Спектр
аймағының кдйсы бөлігінде ақ түстін біразы жүтылса, сол
бөлігінде нысандар әр түспен боялады.
Кейбір түстер өздері сәуле шығармай, ақ түсті пайдаланып,
одан белгілі түсті альш тастауды субтративті түс дейді.
Ақ —
ҚЫ ЗЫ Л
— көкшіл
Ақ — жасыл = күміс түсті
Ақ — көк = сары
СМҮК — төртканалды түсті модель. С — Суап (көгіддір),
М — Мо§епІа (күміс тәріздес), Ү — Үе11о\у (сары), К — Віак
(кара) сөзінің бастапқьі әріпі емес, соңғы әріпі алынған.
СМҮК моделі КОВ моделіне үқсас, онда координаттың
басы көрсетілген.
Модельдің ерекше нүктелері мен сызықгары. Координат-
тың басы: баяу мүлде болмағанда (құраушылардың мәні 0
болғанда) ақ түс (ақ кдғаз) альшады.
Корерменге ең жақын нүкте: барлық үш күраушылардың
максималды мәндерін араластьфуда кдра түсалынуы мүмкін.
96
Аяғашқы 2 нүктелі (диагональ бойынша) бірікгіретін сызық
мәйдері бірдей үш күраушы араластыруца сүр түс альшады.
Кубтың үш биіктігі бастапқы таза түсті береді, қалған
үшеуі бастапқы түстердің екі рет араласуын көрсетеді.
Қолданылуы: Модель (үлгі) нақты полиграфиялық
бояуларды сипаттаитындықган оны полиграфиялық түсті
алу үшін пайдаланылады.
Н8В үлгісі. Бүл түсінуге ең оңай қарапайым үлгі түсі.
Бүл үлгіде аддитивті және субативті түстерді пайдалануға
болады. НЗВ - бүл түстің үшканалдық моделі. Ол ағылшын
сөздерінің алғашқы әріптері бойынша аталады: түсі
(һие),
кднығуы I
юйігшіоп),
жарьпстығы
(Ъпфіһеж).
Түсті сипаттаушы параметрлер.
Түстер мен спектральды
түстер түсті шеңберде орналасады. Түс реңі немесе спектрлі
түстік шеңберде сипатталады және ол 0-ден 360 градускд
дейінгі диапазонда бүрыш максималымен анықталады. Бүл
түстер максималды қанығу мен максималды жарықты
иеленеді.
Кднығу (түске ақ болуды қосу пайызы) ~ оньщ тазалығын
анықгайтьш түстің параметрлері. Егер түстік шеңбердің жиегі
бойынша түстің максималды кднығуы (100%) орналасса,
онда олардың кднығуьгн минимумға (0%) дейін азайту ғана
кдлады. Кдньпуды азайтқанда түс ақшылданды. Кднығу мәні
0 % болғанда кез-келген түс ақ болады.
Жарықгық (кдра түсті қосу пайызы) — түстің акшылдануы
мен кдра болуын анықгайтын түстің параметрлері.
Жоғарыда қарастырылған түсті шеңбердің барлық
түстері максималды жарықгы (100 %) иеленеді. Жарықгы
минимумға (0 %) дейін азайтуға болады. Түстің
жарықтығының азаюы оның қара болуын білдіреді.
Жарықпен жүмыс істеуді спектрлі түске қара түстің нақгы
пайызын қосу ретінде сипаттауға болады.
Түстік шеңберде КОВ және СМҮК модельдерінің негізгі
түстері мынадай байланыста болады: әрбір түс оны
толықтырушы түске қарама-қарсы орналасқан, оның
көмегімен алынған түстер арасында болады. Мысалы,
жасыл және қызыл түстердің араласуы сары түсті береді.
Кдндай да бір түсті күшейту (қоюлату) үшін оның
толықгырушы түсін азайту керек. Мысалы, көгілдір түстер
жағына жалпы түстік шешімді өзгерту үшін, онда қызыл
97
7-1
түстің мөлшерін азайту керек. Н8В ұлпсін компьютерлік
суретшілер пайдаланады.
ЬХАХВ үлгісі. ЬХАХВ - үшканалды түсті үлгі. Ол КОВ,
СМҮК, Н8В модельдерінің айтарлықгай жегіспеуііііліктерінің
алдын алу ж әне жарықтандыруды (С ІЕ ) күш ейту
мақсатымен. Халықаралық комиссияның шешімімен
қүрылды. Сондай-ақ апаратгы-тәуелсіз модель болуға және
қондырғының монитор,
принтер, басатын станок
ерекшелігіне кдрамай түстерді анықга>та арналған үлгі
саналады.
Қолданылуы: АсіоЬе Рһоіовһор 5,0 программасы ЬХАХВ
—ны РозіЗсгірІ Ьеуеі 2 принтерлерінен шығарғанда модельден
модельге кез-келген конверттеуге модель-делдалы ретінде
пайдаланады және түрлі түсті көріністі, көріністің сүр
шкаласында конверттеуде РСО форматымен жүмыс істеуде
Рһоіозһор қолданылады.
ГАЖ-да
үш өлшемді үлгілерді үсыну өдістері.
Кдзіргі уақытта ГАЖ-да үшөлшемді модельдің екі негізгі
тәсідцері бар.
Бірінші тәсілді, псевдо үшөлшемді деп атайды. Ол әрбір
нүктенің (X, Ү) 2 үшінші координатгарыньщ мөні атрибут
ретінде жазылған деректердің күрылымыньщ пайда болуына
негізделген. Сонымен бірге 2 мәні үшөлшемді көріністерді
күру үшін перспективті күрылыстарда пайдаланылуы мүмкш.
Бүд нақгы үш өлшемді көрініс болмағандықган, оны жиі
жағдайда 2,5 өлшемді деп атьш өзгертеді.
Мүндай 2,5 өлшемді моделвдер төмендегі тапсырмаларды
тиімді шешу мүмкіндігін береді:
• ЦМР (жер бетінің цифрлық моделі) немесе ТШ
базасында баскд үзіліссіз бетгермен бедердің көрінуі;
• Шолудың кез келген тиімділік нүктесінді перспективті
модеяьді есептеу;
• Түс пен жарық эффектілерін пайдалану арқылы жер
бетіне қосымша кдбатгарды созу;
• Бір классты деректерді басқа классты деректерге
өзгерту.
М ысалы, көлемді өндіріс шығарылымын
экологиялық картаға ауыстырып олардың өсімдікке
келтіретін зиянын анықгау.
• Аумақ үстінде “үшудьщ” динамикалық модельін қүру.
Екінші тәсіл — үшөлшемдерде (X, Ү, 2) орналасуы
98
Достарыңызбен бөлісу: |
