Үлгі: Менің жұбайым сұлу, елгезек әйел. Ол ақылды, білікті маман. Ол жұмсақ мінезді, қайырымды адам, бірақ қатал бастық. Ол әділ адам.
Слова-подсказки: – әке-шеше (ата-ана) – родители, әже – бабушка, ата – дедушка, аға – старший брат, іні – младший брат, келін – невестка, жеңге – сноха, немере –внук, жиен – внук (со стороны дочери), қарындас – сестренка (по отношению к брату), сіңлі – сестренка, апа (әпке) – сестра.
«Отбасы» тақырыбына екеуара сұхбаттасыңыздар - Побеседуйте друг с другом по теме «Семья».
-Сіздің отбасыңыз үлкен бе?
-Жоқ, отбасым шағын.
-Отбасыңызда неше адам бар?
-Отбасымда үш адам бар: жолдасым, қызым және өзім.
-Жолдасың кім болып істейді?
-Ол заңгер.
«Семейный альбом». Листая семейный альбом, Вы знакомите гостей с членами Вашей семьи.
Бұл менің жолдасым… Бұл менің үлкен балам. Ол … Мына суретте менің қызым, ол екі жасында суретке түсірілген. Қазір ол үлкен бойжеткен. Міне, мына суретпен салыстырыңыз.
Ваша коллега принесла фотографию, на которой изображены члены ее семьи. Расспросите о каждом из них. Мынау Сіздің жолдасыңыз ба? Ал мына сұлу қыз Сіздің қызыңыз ба?…
Мақалдарды қандай жағдайда пайдалануға болады?
1. Тату үйдің тамағы тәтті.
2. Ана – бәйтерек, бала – жапырақ.
3. Әдепті бала – арлы бала, әдепсіз бала – сорлы бала. (Воспитанность ребенка – его счастье, невоспитанность – его же несчастье).
4. Жақсы келін – қызыңдай, жақсы күйеу – ұлыңдай
5. Адам тастай берік, гүлдей нәзік (Человек крепче камня, нежнее цветка).
Послушайте беседу, в которой употреблена одна из пословиц. По аналогии составьте свой диалог.
- Менің ұлым бар. Ол жақсы, ақылды жігіт. Менің ұлым елгезек, қайырымды адам. Мінезі жұмсақ.
- Қандай жақсы жігіт! Әдепті бала – арлы бала, әдепсіз бала – сорлы бала.
Мына сөздермен сөйлемдер құраңыз.
Ақылды бала, кішіпейіл кісі, сүйкімді бойжеткен, сенгіш адам, бақытты отбасы, еңбекқор әке, қызғаншақ күйеу, сезімтал шеше, әсем бойжеткен, ерке бала.
Сөйлемдерді толықтырыңыз - Дополните предложения.
Менің әкемнің аты-жөні … Менің қызымның аты … Менің ұлымның аты … Менің шешемнің аты-жөні … Менің әкемнің аты … Менің жұбайымның аты … Менің қарындасымның аты … Менің ағамның аты … Менің әпкемнің аты …
Сіз жеті атаңызды білесіз бе?
Нарисуйте фамильное дерево.
«Отбасы» тақырыбына бес тестік тапсырма құрастырыңыз.
«Отбасы» тақырыбына сөзжұмбақ құрастырыңыз.
Сөздік диктант жазыңыз: моя семья, родители, отец, мать, сестра, сестренка, старший брат, младший брат, небольшая, дружная.
АДАМ ӨМІРІ – БІР ДӘУІР
Балалық шақ
(13 жасқа дейін)
Жастық шақ
(25 жасқа дейін)
Есейген шақ
(37 жасқа дейін)
Нәресте, бөбек, сәби, балдырған, бүлдіршін, жеткіншек, бала
Жасөспірім, бозбала, ересек, ұлан, жігіт, бойжеткен
Аға, жігіт, ағасы, еркек, әйел, ана,
тәте, келіншек
Кемел шақ
(49 жасқа дейін)
Аталық шақ
(61-73 жасқа дейін)
Қарттық шақ
(85-97 жасқа дейін)
Ел ағасы, отағасы, ана, әке, көке
Ата, апа, ақсақал,әже
Қария, қарт, баба
Дүйсенбіден жұмаға дейін
Базовый диалог:
- Берік, Сіз осы аптада іссапарға барасыз ба?
- Жоқ, іссапарға келесі айда барамын. Осы аптада басқа жұмыспен айналысамын (займусь). Жоспар бойынша (по плану):
Дүйсенбіде: бөлімнің мәжілісіне дайындаламын.
Сейсенбіде: мәжіліс өткіземін.
Сәрсенбіде: министрлікке барып есеп беремін (тапсырамын).
Бейсенбіде: сағат оннан он екіге дейін жеке адамдарды қабылдаймын.
Жұмада: бөлімнің жылдық жоспарын бекітуім керек.
-Иә, бүкіл апта бойы жұмыстан қолыңыз босамайды екен ғой.
Есте сақтаңыз - Запомните: Менің қолым бос емес (Я занят). Қолым жұмыстан босамайды.
Келесі тапсырмаларды орындаңыз
Выполните следующие задания
Сіз дүйсенбіден жұмаға дейін қандай жұмыстармен айналысасыз?
Өзіңіздің есебіңізде келесі сөздерді, сөз тіркестерін қолданыңыз -Используйте следующие слова, выражения в своем отчете:
Құжаттарды дайындау, бұйрықтарды тіркеу, бекіту, жіберу, ұйғарым шығару, жариялау, жауап беру, бөлімдердің жұмыстарын тексеру, сөгіс беру … .
Әріптесіңізден аптаның бірінші жартысында не істейтінін сұраңыз - Расспросите у своего коллеги, что он будет делать в первой половине недели.
Скажите, что:
а) Вы на этой неделе сильно заняты, потому что … - Осы аптада қолым жұмыстан босамайды, себебі Министрлікке есеп дайындауым керек.
ә) Вы сильно заняты во второй половине недели, так как … - .
Сіз істеп жүрген бөлімнің жұмыс кестесін жазыңыз - Напишите распорядок (режим) работы вашего отдела.
Үлгі бойынша сұхбат құрастырыңыз – По аналогии составьте свой диалог.
-Алма, маған келіп кетші (кіріп шық).
-Кешіріңіз, қазір менің қолым бос емес, өйткені мен бастығыма қажетті құжатты басып жатырмын. Ол кісі сағат он жарымда баяндама жасайды.
Қолымнан не келеді? / Не істей аламын? (Что могу сделать?)
Мен не істей аламын?
Сен не істей аласың?
Сіз не істей аласыз?
Ол не істей алады?
-Мен оқи аламын.
-Сен қазақша жаза аласың.
-Сіз немісше сөйлей аласыз.
-Ол қазақша түсіне алады.
Вопросы и ответы со значением «МОЧЬ»
Основа глагола + суффикс –а / -е, -й + глагол «алу» с личными окончаниями:
-а / -е – если основа глагола оканчивается на согласный звук:
-й – если основа глагола оканчивается на гласный звук:
Жекеше түрі
1. Мен қазақша жаза аламын. - Я могу писать по-казахски
2. Сен қазақша жаза аласың. Ты можешь писать по-казахски
Сіз қазақша жаза аласыз. - Вы можете писать по- казахски
3. Ол қазақша жаза алады. - Он может писать по-казахски
Көпше түрі
1. Біз қазақша жаза аламыз. - Мы можем писать по-казахски
2. Сендер қазақша жаза аласыңдар. - Вы можете писать по-казахски
Сіздер қазақша жаза аласыздар. - Вы можете писать по-казахски
3. Олар қазақша жаза алады. - Они могут писать по-казахски
1. Мен
2. Сен
Сіз
3. Ол
компьютерде
істей
аламын
аласың
аласыз
алады
1.Біз
2.Сендер
Сіздер
3.Олар
компьютерде
істей
аламыз
аласыңдар
аласыздар
алады
Отрицательная форма образуется при помощи суффикса отрицания -ма + -й+личные окончания: Мен қазақша жаза ал + ма + й + мын (Я не могу писать по-казахски). Сіз ағылшынша сөйлей ал + ма + й + сыз (Вы не можете говорить по-английски).
Образцы базовых диалогов:
1. -Сен не істей аласың?
-Мен қазақша, ағылшынша оқи аламын.
2. -Сіз не істей аласыз?
-Мен түрікше жаза аламын.
3. -Сіз компьютерде жұмыс істей аласыз ба?
- Әрине, мен компьютерде жұмыс істей аламын.
Скажите, что Вы умеете делать
Подсказки: тоқу (вязать), тігу (шить), пісіру (готовить, варить), келісу (договариваться), сену (верить).
Скажите, что и Вы тоже можете сделать это – Бүгін мен жұмысқа бара аламын – Мен де жұмысқа бара аламын.
Жұмыс басталар алдында
(Перед началом работы)
-Жұмыс басталар алдында бөлім бастығы жиналыс өткізеді.
-Жиналыста не туралы айтады?
-Біріншіден, жұмыс тәртібіне назар аудару керек. Екіншіден, жеке адамдарды сыпайы қабылдау керек. Үшіншіден, жұмысқа кешікпей келу керек. Уақытында шешім қабылдау керек. Міне, бастық осыларға назар аударады.
Используйте в повседневной речи эти выражения:
Жиналыс – собрание, біріншіден – во-первых, жұмыс тәртібі – порядок работы, назар аудару – обратить внимание, кешікпей келу – не опаздывать, уақытында - вовремя, шешім – решение, қабылдау – принимать.
Жұмыстан кейін не істейсіз?
(Что будете делать после работы?)
-Мен жұмыстан кейін
үйге барамын.
бассейнге барамын.
моншаға барамын.
саяжайға барамын.
базарға барамын.
қонаққа барамын.
досыммен кездесемін.
туысыма телефон соғамын.
шешемнің қал-жағдайын білемін
әмбебап дүкеніне барамын.
үй-ішін жинаймын.
кешкі тамақты дайындаймын.
— Ал Сіз жұмыстан кейін қайда барасыз?
ТАБЫС СЕПТІК (Винительный падеж)
Сұрақтары:
Кімді? Кімдерді? (кого?) Нені? Нелерді? (что?)
Жалғаулары:
-ны/ -ні/ -н, -ды/-ді, -ты/-ті,.
Табыс септік используется для обозначения объекта, на который направлено действие. В предложении выступает в качестве прямого дополнения.
Варианты падежных окончаний:
-ны/-ні
-ды/-ді
гласные: қала+ны, ана+ны, шеше+ні…
звонкие з, ж, сонорные й, л, м, н, ң, р, у: қыз+ды, үй+ді, адам +ды…
-ты/-ті
глухие согласные: кітап+ты, ағаш+ты…
-н
притяж.окончания ІІІ л. –сы/-сі, -ы/-і: дәптері+н, анасы+н …
Личные местоимения в Табыс септік:
Іл. Мені – меня
ІІл. Сені – тебя
Сізді – Вас
ІІІл. Оны – его, ее
Бізді (біздерді) – нас
Сендерді – вас
Сіздерді – Вас
Оларды – их
Объясните правила присоединения окончаний Табыс септік к следующим словам, переведите их на русский язык.
Қаулыны, төрағаны, сарайды, өкілді, заңды, өкімді, негізді, хатты, өкіметті, заң жобасын, үкіметін, Жолдауды,
Табыс септікте тұрған сөздерді көрсетіңіз. Сұхбатты аударыңыз.
- Сізге не істеу керек?
-Маған, біріншіден, бұйрықты орындау керек. Екіншіден, құжаттарды дайындау керек. Қағаздарға қол қою керек. Көшірмені әкелу керек. Жеке іс қағазын толтыру қажет. Бастықты күту (тосу) керек. Өмірбаянды жазу керек.
Сұхбат бойынша сұрақтар қойыңыз. Әріптесіңіз оларға жауап берсін.
Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз.
Жұмысқа орналасу үшін конкурсқа қатысу керек. Конкурсқа қатысу үшін қандай құжаттарды дайындау керек? Мынадай құжаттарды дайындау керек: жеке іс парағын, 4 фотосуретті, жоғары білімі туралы дипломның көшірмесін, өмірбаян-резюмені, төлқұжатты. Маман іскер, білікті болуы керек. Қазақ, ағылшын тілдерін жақсы білуі керек. Компьютерде жұмыс істей алу керек.
Сөйлемдерді аяқтаңыз.
1.Жұмысты уақытында... 2.Тапсырманы бүгін … 3.Кітапты кітапханаға…4.Бұйрықты орындау… 5.Жеке іс қағазын…6.Ыстық тамақты… 7.Керек құжатты банкіге… .
ӨТКЕН ШАҚ (Прошедшее время глагола)
Образуется это время путем присоединения к основе глагола суффиксов –ды/-ді, -ты/-ті и личных окончаний. Например: Кеше мен қызық кітап оқыдым –(Вчера я читал интересную книгу). Сен құжатты әкелдің (Ты принес документ).
Суффиксы –ды/-ді пишутся, если основа глагола оканчивается на гласные, звонкие согласные, сонорные: алды, берді, құлады…
Суффиксы –ты/-ті пишутся, если основа глагола оканчивается на глухие согласные: Кеше мен үйге кеш кеттім. При этом звонкие б, г, ғ оглушаются: шығу – шықтым, табу – таптым, төгу – төктім.
Личные окончания легко запомнить на примере спряжения глагола
«жазу» (писать).
1 жақ. Мен жаз+ды+м
2 жақ. Сен жаз+ды+ң
Сіз жаз+ды+ңыз
3 жақ. Ол жаз+ды
Біз жаз+ды+қ
Сендер жаз+ды+ңдар
Сіздер жаз+ды+ңыздар
Олар жаз+ды
«келу» (приходить)
1 жақ. Мен кел+ді+м
2 жақ. Сен кел+ді+ң
Сіз кел+ді+ңіз
3 жақ. Ол кел+ді
Біл кел+ді+к
Сендер кел+ді+ңдер
Сіздер кел+ді+ңіздер
Олар кел+ді
Отрицательная форма глагола в Өткен шақ образуется по схеме:
основа глагола + отрицательный суффикс –ма/-ме, -ба/-бе, -па/-пе + суффикс –ды/-ді: Мен бармадым (Я не ходил(а). Сен келмедің (Ты не пришел).
Закрепите Ваши знания по теме «Өткен шақ»
1. По аналогии составьте диалог, в котором действие происходило в прошлом.
-Сіз кеше қайда болдыңыз?
–Кеше мен жұмыста болдым.
-Жұмыста не істедіңіз?
– Жұмыста құжаттарды тапсырдым, хаттарға жауап бердім, жеке адамдарды қабылдадым.
2. Шағын диалогты тыңдап, қазақ тіліне аударыңыз.
-Сіз кеше жұмыстан неге ерте кетіп қалдыңыз?
-Кеше мен жұмыстан ерте кетіп қалдым, өйткені басым қатты ауырды.
-Бастықтан сұрандыңыз ба?
-Жоқ, бастық мәслихатта болды.
-Онда оның орынбасарынан неге сұранбадыңыз?
-Орынбасар жұмыстан босатпады.
3. В тексте диалога найдите глаголы, которые стоят в отрицательной форме в өткен шақ.
4. Қазақшаға аударыңыз.
1.Начальник принимал посетителей. 2.Он утвердил приказ. 3.Я взяла нужный документ. 4.Вы были у заместителя? 5.Они подписали приказ. 6.Вы приехали из командировки вчера. 7.Вы были на работе? 8.В субботу мы не работали. 9.Мы участвовали на выборах. 10.Вчера я заболела, поэтому рано ушла с работы. 11.Начальник объявил благодарность. 12.Собрания не было. 13.Я сделала сообщение. 14.Мы выступили на заседании.
5. Расскажите, что Вы делали вчера на работе. А что Вы не сделали в понедельник на работе?
6. Расскажите о себе: в каком году, где Вы родились, когда закончили школу, где учились, где работали, в каких странах были (в командировке, по путевке).
7. Напишите объяснение Вашему начальнику о причине Вашего отсутствия на работе.
Үлгі: -Кеше мен жұмыста болмадым (болған жоқпын). Себебі: мен ауырып қалдым. Қызуым қатты болды. Мен емханаға бардым. Кезекте көп отырдым, сондықтан Сізге телефон соқпадым…
АЗЫҚ-ТҮЛІК ДҮКЕНІ
Лексикалық минимуммен танысыңыз: азық-түлік дүкені - продуктовый магазин, нан бөлімі – хлебный отдел, сүт бөлімі – молочный отдел, ет бөлімі –мясной отдел, тәтті тағамдар бөлімі – отдел “Сладости”, қант – сахар, кәмпит – конфеты құмшекер – сахар-песок, жарма – крупа, қарақұмық – гречка, күріш – рис, кеспе – лапша, кілегей – сливки, май – масло, қаймақ – сметана, сүзбе – творог, ірімшік – сыр, еріткен май – топленое масло, айран – кефир, сүт – молоко, алуа – халва, бір қорап кәмпит – коробка конфет, арақ – водка, шарап – вино, тоқаш – булочка, нан – хлеб, ақ нан – белый хлеб, қара нан – серый хлеб, жаңа піскен нан – свежий хлеб, ет – мясо, шошқа еті – свинина, қой еті – баранина, сиыр еті – говядина, жылқы еті – конина, шұжық – колбаса, бауыр – печень, бүйрек – почка, сүйек – кость, жүрек – сердце, қаз еті – гусиное мясо, тауық еті - курица, алма – яблоко, алмұрт – груша, сәбіз – морковь, картоп – картофель, қияр – огурец, пияз – лук, сарымсақ – чеснок, қызанақ – помидор, қырыққабат – капуста, шалғам – редиска, аскөк – укроп.
Используйте новую лексику в словосочетаниях, а затем в предложениях: кәмпит - арзан кәмпит-Дүкенде кәмпиттер арзан емес.
Нан бөлімі
Нан бөлімінде ақ нан, қара нан, тоқаштар, жұқа нан сатады. Олар жұмсақ, дәмді. Бір бөлке ақ нан неше теңге тұрады екен? –Бір бөлке ақ нан 27 теңге тұрады. Ал бір тоқаш қанша тұрады екен? –Бір тоқаш 5 немесе сегіз теңге тұрады. Тоқаштар әр түрлі болады. Кішкентай тоқаш арзан болады. Нан бөлімінде кеспе, ұн да сатады. 1 кг ұн 30 теңге. Нан бөлімінде кезек болады. Адамдар кезекке тұрады. Таңертең жаңа піскен нан сатады.
А теперь послушайте диалог в “Хлебном отделе”.
-Нан жаңа піскен бе?
-Әрине, біз ылғи жаңа піскен нанды сатамыз.
-Маған бір бөлке ақ нан, екі тоқаш беріңізші.
-Нан – 27 теңге, ал екі тоқаш он алты теңге тұрады. Сізден 43 теңге.
-Міне, ақшаны алыңыз. Рақмет.
Сүт бөлімінде
-Бір литр сүт неше теңге тұрады?
-Бір литр сүт отыз екі теңге тұрады.
-Маған бір литр сүт, жарты кг май өлшеңізші.
-Қаймақ алмайсыз ба?
-Жоқ, рақмет. Қанша төлеуім керек?
-Жүз тоқсан теңге төлейсіз.
Тәтті тағамдар бөлімінде
-Маған 1 кг кәмпит өлшеп беріңізші.
-Міне, алыңыз. Тағы не алайын деп едіңіз?
-1 қорап кәмпит қанша тұрады екен?
-Жүз елу теңге тұрады. Сатып аласыз ба?
-Жоқ, келесі жолы алармын. Қазір ақшам аз екен.
Арақ-шарап бөлімінде
-Мен екі шөлмек арақ алайын деп едім.
-Үш жүз он теңге. Тағы да бірдеңе аласыз ба? Жақсы шараптар да бар. Олардың бағасы қымбат емес. Мерекеге қарсы алмайсыз ба?
-1 шөлмек шарап қанша тұрады?
-Екі жүз елу теңге тұрады. Бұл ең арзан шарап.
-Онда маған екі шөлмек ақ арақ, бір шарап және екі шампан беріңіз.
-Жақсы, міне, алыңыз. Мерекеңіз құтты болсын!
-Рақмет, бірге болсын. Сау болыңыз!
Инсценируйте диалоги между покупателем и продавцом
а) хлебного отдела б) вино-водочного отдела
Послушайте беседу продавца мясного отдела с покупателем. По аналогии составьте свой диалог.
- Ет алыңыз. Бүгінгі ет жақсы, майлы.
- Жылқы еті бар ма?
- Жылқы етінің бір килограмы үш жүз сексен теңге тұрады. Қанша өлшейін?
- Жас ет болса 2 килограмм өлшеңіз. Қазы неше теңге тұрады? Шұжық ше?
- Қазы қымбат, төрт жүз елу теңге. Шұжық бар ма?
- Ертең келіңіз. Қазір жоқ.
- Жақсы, онда екі килограмм ет өлшеп беріңіз.
Ситуативтік тапсырманы орындаңыз
На пороге Новый год. Какие продукты Вы купите на новогодний стол? Заранее позаботьтесь о них, т.к. к Новому году цены вырастут, не так ли?
БАЗАРДА
Жұмыстан кейін мен базарға барып көкөніс, жеміс, жидек сатып аламын. Біздің базар Интернационал көшесінде орналасқан. Ол “Алтын базар” деп аталады.
Көкөніс, жеміс-жидек жабық ғимараттың ішінде сатылады. Сөрелердің үстінде алмалар, алмұрттар, пияз, сарымсақ, жүзім үйіліп жатыр. Олардың бағалары қымбат. Мысалы: бір кг алма – сексен теңге, сәбіз – отыз теңге тұрады. Картоп та, қызылша да базарда көп.
Базарда сатушылар бағаларды кейде кемітеді. Егер көбірек алсаң, онда бағасы да арзанырақ болады.
Келесі қатардан ет сатып алуға болады. Мұнда қой еті де, сиыр еті мен жылқы еті де бар. Шошқа еті қымбатырақ болады.
Сүт тағамдарын мына қатардан сатып аласыз. Қазір майдың 1 килограмы 280 теңге, өйткені қазір қыс қой. Қыста май қымбат болады. Базардың ішінде гүлдерді де сатады. Егер досыңыздың туған күніне гүл керек болса, жап-жақсы раушан, қалампыр гүлдерін сатып алуға болады.
Біздің базарымыз сағат сегізден он сегізге дейін жұмыс істейді. Осы уақытта базар ашық болады, үзіліс болмайды.
Ситуативтік тапсырмаларды орындаңыз
1. В Вашем холодильнике нет запаса продуктов. Какие продукты Вы купите на базаре в первую очередь?
2. Вы собираетесь на день рождения. Инсценируйте диалог между Вами и продавцом цветов.
Слова-подсказки: Арзанырақ сатуға болмай ма? Мына алманы салмаңызшы, ол нашар екен. Мына сәбіз маған ұнамай тұр, бағасын кемітіңізші, кемітсеңіз, мен көбірек алар едім.
Расскажите, почему продукты Вы обычно покупаете на нашем базаре.
- Сіз азық-түлікті неге базардан аласыз?
- Өйткені базарда олардың бағалары арзанырақ
Қазақша айтыңыз.
Наш базар называется “Алтын базар”. Базар работает с 8 до 18 часов. Перерыва нет. Здесь продукты дешевле, поэтому люди покупают продукты здесь.Если Вам нужно купить овощи, фрукты, сходите на базар. Там они дешевле, чем в магазинах.
Озаглавьте каждый абзац текста «Базарда».
Составьте 5 тестовых заданий к тексту.
Напишите сочинение на тему “Наш базар”.
КАК ДОБРАТЬСЯ ДО ОПРЕДЕЛЕННОГО МЕСТА (ПУНКТА)?
Лексикалық минимум: айту-сказать, айтшы-скажи, пожалуйста, айтыңызшы-скажите, пожалуйста, Айтпайсыз ба?Не скажете ли?жету-достигать, добираться, қалай?-как?, каким образом?, жетуге болады-можно добраться, аялдама-остановка, түсу-сходить, выходить, көмек (жәрдем)-помощь, жүру-ходить, жаяу жүру-ходить пешком, алыс-далеко, далекий, жақын-близко, близкий, бару-ехать, идти.
Жаңа сөздер мен сөз тіркестерін сөйлем ішінде қолданыңыз.
Үлгі: Келесі аялдама – следующая остановка. Сіз келесі аялдамада түсесіз.
Послушайте и переведите базовые диалоги на русский язык. На основе этих диалогов составьте свои.
Бірінші сұхбат:
-Әкімдікке қалай жетуге болатынын айтыңызшы.
-Әкімдікке дейін нөмірі екінші автобус, №2 троллейбус барады.
-Қай аялдамадан түсу керек?
-“Алтын базар” аялдамасынан түсесіз.
-Көмегіңізге көп рақмет.
-Оқасы жоқ
Екінші сұхбат:
-Университетке қалай баруға болатынын айтып жібермейсіз бе?
-Университетке дейін №7-ші автобус жүреді. “Мир” аялдамасынан түсесіз де, тура жүресіз.
-Рақмет.
Үшінші сұхбат:
-Кешіріңіз, вокзалға қалай жетуге болады екен?
-Вокзалға мына автобустар жүреді: №2, №25.
-Рақмет.
Төртінші сұхбат:
-Сіз үйіңізге дейін немен барасыз?
-Мен үйге жаяу барамын.
Бесінші сұхбат:
-Сіз үйге немен барасыз?
-Мен үйге дейін №25 автобуспен барамын, өйткені мен осы арадан алыс тұрамын.
Мына тапсырмаларды орындаңыз.
Жұмыс орныңыз қай жерде орналасқан? Жұмысқа қандай көлікпен барасыз? Әріптесіңіз жұмысына қандай көлікпен барады екен?
Сөйлемдерді толықтырыңыз.
1. Айтыңызшы, бұл жерден орталыққа …? 2. Әкімдікке нешінші …? 3. Мен жұмысқа нөмірі …. 4. Мен түскі үзілісте үйге барып түскі тамағымды ішемін, өйткені …. 5. Маған базарға дейін нешінші автобуспен…? 6. Келесі аялдама …? 7. Вокзалға дейін …. 8. Сіз үйге жаяу…? – Иә, өйткені мен жақын…. 9. Қай аялдамадан…? 10. Сізге “Жабаев” аялдамасынан ….
Қала ішін бағдарлау
Ориентация в городе
Шағын сұхбатпен танысыңыз.
- Кешіріңіз, темір жол вокзалына қалай баруға болады?
- Екінші автобусқа отырыңыз.
- Рақмет.
- Жолыңыз болсын!
Аталған жерлерге қалай жетуге болатынын сұраңыз.
1. В театр…
2. К рынку…
3. На вокзал…
4. В аэропорт…
Вокзал осы арадан алыс па, жақын ба? Қазақша сұраңыз.
- Вокзал алыс па? Жаяу бара аламын ба?
- Аса алыс емес. Осы арадан екі аялдама ғана.
Сіз жолдан адастыңыз:
- Мен жолдан адастым. Маған жөн сілтеп жіберіңізші (укажите мне, пожалуйста, путь). Мен Жұмабаев көшесіндегі жүз бірінші үйді таба алмай жүрмін.
- Осы көшемен тура жүре бересіз, оң жақтағы бес қабатты ғимарат жүз бірінші үй болады.
таба алмай жүрмін – не могу найти
Вокзалдан орталыққа дейін қандай көлік жүреді?
- Орталыққа қандай көлік барады?
- Орталыққа троллейбус та, автобус та жүреді.
?Сөйлемдерді қазақ тіліне аударып, жауап беріңіз.
1. Извините, как можно доехать до железнодорожного вокзала? – …
2. Далеко ли до гостиницы? – …
3. Как проехать в аэропорт? – …
4. Вокзал в черте города. – …
5. Поверните направо. – … Поверните налево. – …
6. Где Центральный базар? – …
7. Поезжайте на автобусе номер два. – …
8. Выходите на следующей остановке. – …
v
КӨЛІК
(транспорт)
Лексикалық минимум: ғафу етіңіз (ғапу етіңіз) – извините, жолақы – стоимость проезда (плата за проезд), орын – место, бос – свободно, өтіп кету – пройти, рұқсат ету – разрешить, жолаушы – пассажир, түсу – выйти, жету – добираться, төлеу – платить.
Шағын сұхбаттарды тыңдаңыз:
1.- Мен Жабаев көшесіне дейін бармақпын. Айтыңызшы, мына
троллейбуспен жете аламын ба?
- Иә, жете аласыз.
- Жолақы неше теңге?
- Жолақы жиырма теңге.
2. - Келесі қай аялдама?
- Келесі аялдама «Жабаев көшесі» деп аталады.
- Онда мен өтіп кетейін. (Тогда я пройду).
Ситуативтік тапсырмалар.
Ваш собеседник выражает свое мнение. Вежливо не согласитесь с ним:
- Жолақы он бес теңге шығар.
- Жоқ, жолақы жиырма теңге.
Вы выражаете свою просьбу. Ваш собеседник соглашается.
- Өтіп кетуге рұқсат етіңізші. (Разрешите пройти).
- Өтіңіз.
- Мына бос орынға отыруға рұқсат етіңізші.
- Отырыңыз.
- Келесі аялдамадан түсуге рұқсат етіңізші.
- Түсіңіз.
- Ақшаны билетке беріп жіберіңізші. (Передайте, пожалуйста, деньги на билет).
Сөйлемдерді қазақша жазыңыз.
Я намерен поехать домой на автобусе. Я намерен заплатить за билет 20 тенге. Я намерен передать на билет. Я намерен выйти на следующей остановке. Я намерен выйти на остановке «Алтын базар». Я намерен сесть на свободное место.
ЖЫЛ МЕЗГІЛДЕРІ (Времена года)
АУА РАЙЫ (Погода)
Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз. Сұрақ-жауап арқылы сұхбаттасыңыз.
Бір жылда төрт мезгіл бар: қыс, көктем, жаз, күз. Қыс айлары: желтоқсан, қаңтар, ақпан. Көктем айлары: наурыз, сәуір, мамыр. Жаз айлары: маусым, шілде, тамыз. Күз айлары: қыркүйек, қазан, қараша.
Достарыңызбен бөлісу: |