188
Q
k
=
P
1
·tg φ
1
− P
2
tg φ
2
,
бұнда P1 жəне P2 – өтеуге дейінгі жəне кейінгі жүктеме, φ1 жəне φ2 – фазалардың
жылжуының сəйкес бұрыштары.
Өтейтін қондырғымен берілетін реактивті қуаттылық:
Q=
Q
1
−Q
2
,
бұнда Q1 жəне Q2 — өтеуге дейін жəне кейінгі реактивті қуаттылық.
Өтеуші құрылғымен желіден тұтынылатын белсенді қуаттылық:
P
k
=
P
2
− P
1
.
Конденсаторлық батареяның қажетті қуаттылығы шамасын конденсаторлардағы
шығынды ескерусіз жақын анықтауға болады, олар 0,003 - 0,0045 кВт/квар. құрайды.
φ
2
tg φ
1
− tg .
Q
k
=
P ·
№1 тапсырма
Жүктеменің үш ауыспалы тең графигімен кəсіпорындарға 0,95 мəнге дейінгі
қуаттылықты коэффицентті көтеру үшін қажетті Qк конденсаторлы батарея үшін қажетті
номиналды қуаттылықты анықтау қажет.
Электр энергиясының орташа тəуліктік шығыны Аа = 9200 кВтч; Ар = 7400 кварч.
Конденсаторлар 380 В кернеуге орнатылған.
Шешім:
Орташа тəуліктік жүктеме:
Pср = Аа/24 = 9200/24 = 384 кВт.
Конденсаторлық батарея қуаттылығы:
Qк =
P (tgφ1 -
tgφ2)
= 384 (0,8 - 0,32) = 185 квар,
бұнда tgφ1
= Ар/Аа = 7400/9200 = 0,8, tgφ2
= (1 - 0,95
2
)/0,95 = 0,32.
380 В кернеуге 13 квар əр номиналды қуаттылықпен KM1-0,38-13 типті үш фазалы
конденсаторларды таңдаймыз. Батареядағы конденсаторлар саны:
n = Q/13 = 185/13 = 14 шт.
Орта тəуліктік жүктеме үшін түрлі конденсаторлық қондырғылар қуаттылығын
өндірушілердің каталогтары жəне электртехникалық анықтамалықтардан табуға болады.
15.3 Реактивті қуаттылықты өтемдеу үшін конденсаторлық батареяларды
таңдау жəне есептеу мысалы
Энергия үнемдеу жəне
энергия тиімділігі
189
16-БӨЛІМ. ЖЫЛУ АҒЫНДАРЫН КƏДЕГЕ ЖАРАТУ
16.1 Жылу алмастырғыштар
Өнеркəсіптік кəсіпорындарды ыстық сумен қамтуға арналған қондырғыларда су
қыздырғыш-аккумуляторлар кеңінен пайдаланылады [71 - 74].
Су қыздырғыш-аккумуляторлар судың үлкен мөлшерінің мерзімді шығынында
қолданылады жəне булы немесе сулы қыздыруы бар тамырларды құрайды. Осы
қыздырғыштардағы су 3 – 5 сағат ішінде қыздырылады, ал аккумулятордан 20 – 50 минут
бұрын шығындалады.
Ыдыстың төменгі бөлігінде иректүтіктер немесе U –тəрізді түтік пакеті түрінде
орындалған қыздыру бетімен жылу алмастырғыш орналасқан. Ондағы қыздырушы жылу
тасымалдағыш ретінде су қызмет етеді.
Су қыздырғыш-аккумулятордағы жылулық есептеу міндетіне мыналар кіреді:
1. Қыздыру бетінің өлшемдерін анықтау.
2. Су қыздырғыш-аккумулятордың корпус өлшемдерін анықтау.
3. Су қыздырғыш-аккумуляторды гидравликалық есептеу.
4. Техникалық-экономикалық негіздеме жəне жылу беретін бет жəне өлшемдер
жəне аккумулятордың оңтайлы параметрлерін таңдау.
Уақыттағы жылу тасымалдағыштар температуралары жəне су-қыздырғыш-
аккумуляторының өнімділігінің өзгерістерін есептеулер
Құрылымдық жылулық есеп.
Сулы қыздырумен су қыздырғыш-аккумулятордың ерекшелігі G
1
тұрақты
шығынында жəне t'
1
температурасында оның аппараттан шығудағы су температурасы t"1
аккумулятордағы судың қызу дəрежесіне қарай ұлғаяды. Бұл жағдай есептеуді біршама
қиындатады, себебі t
1
жəне t
2
температурасындағы уақыттағы екі айнымалылар пайда
болады.
Уақытқа байланысты аппараттағы қыздырылатын жəне қыздыратын су
температураларының өзгеруі 16.1-суретте көрсетілген.
уақыт
(сағ)
Т
Е
М
П
Е
Р
А
Т
У
Р
Т
У
Р
а
16.1-сур. Сулы қыздырумен су қыздырғыштағы-аккумуляторда температуларды өзгерту.
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі
190
1.
Жылу беру жəне жылу теңгерімінің дифференциал теңдеулерін бірлесе
шеше отырып, аппараттың меншікті жылу өнімділігін анықтау үшін формуланы аламыз
k
F = G
1
C
1
ln
1
1
−
G
2
G
1
× τ
× ln
t
1
′
− t
2
′
t
1
′
−t
2
″
, Вт/
0
С (16.1)
Тиісті формулалалар бойынша жылу беру коэффициентінің шамасын жəне kF
анықтап, аппаратты қыздыру бетін табуға болады.
Жылу беру коэффициентін анықтау үшін қыздырылатын судың орташа
температурасын t
2
, аппараттан шығуда қыздыратын судың орташа температурасын
t
1 cр
″
жəне аппараттағы қызатын судың орташа
температурасын білу қажет t
1.
2.
Қыздырылатын судың орташа температурасы, t
2
, өрнекпен анықталады:
t
2 =
t
1
′
−
t
2
″
− t
2
′
ln
t
1
′
−t
2
′
t
1
′
− t
2
″
;
0
С (16.2)
3.
Аппараттан шығатын қыздырылатын судың орташа температурасы , t
"
1
ср,
формула бойынша есептеледі:
t
1 cр
″
=
t
2
+
(
t
1
′
−t
2
)
exp
(
−
kF
G
1
C
1
)
,
0
С (16.3)
4.
Қыздырылатын судың орташа температурасы
t
1
, кірудегі температура
t
1
′
жəне шығудағы температурасы арасындағы
орташа шама болады
t
1 cр
″
:
t
1
=
t
1
′
+
t
1 cр
″
2
,
0
С (16.4)
5.
t
1
температурасында жылу қыздырылатын судың физикалық
қасиеттері (кинематикалық тұтқырлық, жылу өткізгішті жəне т.б.) анықталады немесе
желілік интерполяция жолымен (жақындатылған) немесе тиісті аппроксимациялар
көмегімен (неғұрлым дəл).
5.1.
Интерполирлеу:
Белгісіз f функциясының мəнін табу үшін х аргументі
мəнінде интервалдан [a,b], егер
f
1
=
f
(
a
)
жəне
f
2
=
f
(
b
)
белгілі болса, желілік
интерполяция формуласын пайдалануға болады:
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі
.
