Оқшауланған заттардағы диэлектрлік шығындардың түрлері

Сегнеэлектриктерде бақыланатын диэлектрлік шығындар, спонтанды 
өрістену құбылысымен байланысты болады. Сондықтан сегнеэлектриктердегі 
шығындар, спонтанды өрістену өткенде, Кюри нүктесінен төмен темпера-
туралар кезінде маңызды. Кюри нүктесінен жоғары температураларда 
сегнеэлектриктердегі шығындар төмендейді. Сегнеэлектриктің электрлік 
тозуы шығындарды төмендетуі ықтимал.
Өрістенумен бейімделген диэлектрлік шығындарға резонанстық 
шығындар жатады. Шығынның бұл түрі жарықтық жиіліктерде білінеді, 
көбінесе газдарда белгілі бір жиілікте электр өрісінің энергиясын жұтып 
алады. Резонанстық шығындарды кейбір қатты диэлектриктерде байқауға 
болады, егер де еріксіз тербелістердің жиілігі қатты дененің бөлшектерінің 
өзіндік тербелісінің жиілігінен түйіссе, tgδ – ның жиілікке қатынасында 
максимумының болуы мүмкін, бірақ та бұл максимум температураға тәуелді 
емес.
Өтпе электр өткізгіштікпен бейімделген диэлектрлі шығындар анық 
білінетін көлемдік немесе беттік электр өткізгіштігі бар диэлектриктерде 
табылады.
Шығынның бұл түрінде тангенс δ (tgδ) төмендегі формуламен шығарылады
, (3.15)
мұнда f – Гц, ρ - Ом·м.
Бұл диэлектрлік шығын электр өрісінің жиілігіне тәуелсіз, tgδ жиілік өскен 
сайын гипербола заңымен төмендейді. Ал температура ұлғайған сайын 
экспонента заңымен келтіріледі.
(3.1
6)
мұнда А,в – материалдың тұрақты шамалары немесе осылай жазуға болады.

(3.17)
мұнда P
аТ
– температура t
0
С – дағы шығын
P – О
0
С – дағы шығын
α – тұрақты.
Иондану диэлектрлік шығындар газ тәрізді қалыптағы диэлектриктерге 
сипатты. Иондану шығындар берілген газдың иондануының басталуына сәй-
кес келетін мәннен жоғары кернеуліктердегі біртекті емес электр өрістерде 
пайда болады.
Иондану шығындар келесі формула бойынша есептеледі:
мұндағы А - тұрақты коэффициент.
f - өріс жиілігі.
U - келтірілген кернеу.
U
и
- ионданудың басталуына сәйкес келетін кернеу.
Келтірілген формула U>U
и
кезінде және tgδ=f(E) - шамасының сызықты 
тәуелділігі кезінде дұрыс орындалады.
Ионизациялық кернеу газдың қысымына байланысты, неге десең 
молекулалардың 
соққы 
ионизациясының 
дамуы 
зарядты 
тасымалдаушылардың еркін өту жолының ұзындығымен анықталады. Газдың 
қысымын ұлғайтқан сайын кернеу ионизациясының басталуы өседі.
Құрылымның біртекті еместігімен бейімделген диэлектрлік шығындар 
сіңдірілген қағазбен матадан жасалған қатпарлы диэлектриктерде, толтыр-

ғышы бар пластмассаларда, ұсақ саңылаулы керамикада, слюдалар туынды-
ларында және т.б байқалады.

жүктеу 1,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: