7.2. Ауыспалы ток электр магниттерінің тарту күші
Электрмагнитті клапанның тарту күшін анықтау міндетін екі жұмыс
саңылауымен төмендегі жол берулерді жасап қарастырайық (7.5-сурет):
болаттың магниттік кедергісі, ораманың белсенді қарсылығы жəне бо-
латта жоғалуы нөлге тең; кернеу, ток пен ағын синусоидальды заң бой-
ынша өзгереді. Бұл жағдайда ағын, атап айтқанда тасқын ілінісі саңы-
лауға тəуелді емес:
d
Ψ/
d
δ = 0. Онда лездік мəні бар күш (7.4) бойынша
Бұл ретте:
di
F
= Ψ
2
d
δ
(7.11)
i
=
I
sin(ώ
t
);
(7.12)
Φ = Φ sin(ώ
t
);
(7.13)
Ψ = Ψ sin(ώ
t
).
(7.14)
(7.11) формуласына (7.12) жəне (7.14) өрнектерін қою арқылы
аламыз:
F
= Ψ
dI
m
sin
2
(ώ
t
)
m
2dδ.
(7.15)
жəне
dI
/
d
δ берілген δ саңылауда уақытқа тəуелді болмаған-
дықтан, былай жазуға болады:
F
=
F
sin
2
(ώ
t
);
dI
(7.16)
F
= Ψ
m
m
m
2dδ.
7.5-сурет. Ауыспалы токтың қысқа
тұйықты орамындағы электрмагниттік
магнит тізбегі
119
m
m
Φ
F
m
Φ
0
m
0
m
m
F
m
m
m
m
0
μ
0
m
F
=
dI
/
d
δ туындысы
I
тізбек анауынан алынатын тəуелділіктің графи-
калық саралауынан табылады. Тасқын ілінісінің амплитудасы Ψ
= Φ
w
=
U
/(4,44
fw
)болғандықтан, түскен кернеумен анықталады.
күшті Максвелл формуласы арқылы табуға болады(7.2).
Екі саңылаулы жүйе үшін (7.5-суретті қараңыз)
F
= 2
B
2
m
S =
B
2
S
2
=
m
m
2μ
Күштің лездік мəні
F =
μ
S
(7.17)
Φ
2
sin(ώ
t
)
μ
S
Амплитуда саңылауын өзгерткенде Φ
жəне
B
индукциясы өзгер-
мейді. Бірақ, орамның белсенді кедергісінің болуы себебінен жүйедегі
саңылаумен бірдей орам кішірейеді, бұл күш амплитудасының азаюына
əкеледі.
Алдында айтылғандай, күш уақытта келесі заң бойынша өзгереді:
F
=
F
sin(ώ
t
).
Себебі:
болғанда
sin
2
(ώ
t
) =
1 – cos(2ώ
t
)
2
,
F
F =
m
–
F
m
cos(2ώ
t
)
2
2.
(7.18)
Күштің лездік мəні ток жиілігіне қарағанда екі есе жиілікпен жүріп
өтеді. Күштің орташа мəні амплитуда мəнінің жартсына тең:
1
cp
T
T
∫ Fdt =
m
o
2
Якорьді тарту үшін күштің орташа мəні қарсы əсер күшінен артық
болуы қажет.
Уақытта күшті өзгерту электрмагниттің жұмысына теріс əсерін ти-
гізеді. Белгілі бір уақытта серіппенің қарсы əсер күші электрмагниттің
күшінен артады жəне якорьдің біліктен айырылуы орын алады. Келесі
электрмагнит күшінің артуында якорь қайта тартылады. Нəтижесінде
якорь шуыл тудырып, механизм жұмысы мен байланыс үшін ыңғайсыз
жағдай жасап, электрмагнитті үздіксіз тербелтеді. Осыған байланысты
тербелісті жоюда шара қолданылады.
Бір фазалы магниттерде қысқа тұйықталған орамдарды қолдану
көбірек таралаған. Мұндай электромагнит полюсінің схемасы 7.6,а- су-
ретте берілген. Полюс шеті бөлшектелген жəне оның көп бөлігіне мыс
пен аллюминийден дайындалған, қысқа тұйықталған орам салынған.
120
2
1
1
cp1
cp2
Достарыңызбен бөлісу: |