11
δ
d
2
R
м.эк
d
яр
= Ф
Λ
Φ
d d
=
R
Σ
δэк
Λ
м.ΣΦ
δ
Σ
Ψ
Σ
δ
d
Ψ
x
Ψ
x
Ψ
Ф
x
d
Σ
–
Ф
dx
1
Λ
– Λ
2 ,
— Λ
x
x
δ
Ф
Φ
+
К
Φ
Σ
Λ
Φ
+
К
ΣΦ
Ф
Σ
ΣΦ
δ
Σ
dx
dx
x
dx
Σ
l
2
х
2
d
–
= Ф + (Ф
) =
F
Λ
δэк
+
F
λ
2
2 ,
(1.19)
ld
мұндағы Λ
δэк
—
екі жүйелі жұмыс саңылауларының (δ
жəне δ ) эквива-
лентті магниттік өткізгіштігі.
Жұмыс саңылауларындағы өріс облыстарының ұқсастығы туралы
қабылданған жорамалдарды есепке қабылдап
1
Λ Λ
Λ
Λ =
=
δ1 δ2
=
δ
δэк
м.эк
δ1
δ2
мұндағы
R
δэк
өткізгіштікке сəйкес магнитті кедергі.
х
осінің бойында
F
ағынын бөлу кестесі 1.2,
ж
-суретте берілген.
х
=
l
болғанда Ф
ағыны Ф
ағынына тең, ал
х
= 0 болғанда — Ф
жарма-
дағы ағынға тең. Қабылданған жорамалдар кезінде (атап айтқанда, ц =
^) магнитті жүйенің
жиынтық ағыны
Σ
яр
=
F
(Λ
δэк
d
Σr
),
(1.20)
мұндағы
К
—
орамның F МҚК қарастырылатын магнитті жүйесінің
шашырауын магниттік өткізгіштік ағыны бойынша келтіру коэффи-
циенті,
F
,
К
= 1/2; Λ
d
Σr
—
тек оның геометриясымен анықталатын қа-
растырылатын магнитті жүйенінің шашырауының жазық параллель
өрістің жиынтық магниттік
өткізгіштігі, Λ
d
Σr
= λ
l
.
Жақшада жасалған (1.20) өрнегінің бөлігі
F
орамның МҚК-на Ф
магнитті ағын бойынша келтірілген қарастырылатын магнитті жүйенің
жиынтық магнитті өткізгіштігін көрсетеді:
ΣΦ
м.ΣΦ
= Ф /
F
= Λ
d
Σr
(1.21)
мұндағы
R
нитті кедергі.
—
жиынтық магнитті өткізгішке Λ
сəйкес келетін маг-
/ Ф = σ
қатынасы ағын бойынша жиынтық коэффициент деп
аталады. Қарастырылатын магнитті жүйенің
жиынтық тасқын ілінісі
ld
Ψ = Ψ + ∫
d
Ψ
dx
.
(1.22)
δ
0
Өрістің қарастырылатын қысқартылған моделіндегі жұмыс ағы-
нының Ф
магнитті индукциясының желілері (1.2,
б
-суретті қараңыз)
орамның барлық тармақтарын қамтығандықтан (
N
=
N
Ф ), шашы-
раудың тасқын ілінісіне арналған дифференциалды өрнегі
=
N d
Ф
,
(1.23)
мұндағы
N
—
ағынмен
d
Ф
қамтылатын орам тармақтарының саны.
Тармақтарды біркелкі орау кезінде жəне
l
=
l
болғанда
N
Ψ =
N
Ф
об
d
x
Σ δ
аламыз. Сонда интеграциялаудан кейін (1.16) ескере отырып (1.22) фор-
муласы
негізінде аламыз
=
N F
(Λ
δэк
+
K
Λ
d
Σr
) ,
(1.24)
12
N
Ψ
Σ
Σ
N
Φ
Ψ
.
Ψ
δ
м
Σ
Σ
Ψ
Λ
Ψ
Σ
F
Λ
<
Λ
Σ
ΣΨ
+
K
мұндағы
K
—
МҚК
F
жəне орам тармақтарының жиынтық санына
қарастырылатын магнитті жүйенің магнитті өткізгіштігінің тасқын
ілінісі бойынша келтіру коэффициенті,
K
= 1/3.
Жақшада жасалған (1.24) өрнегінің бөлігі орамның
F
жəне Ψ –
N
тасқын ілінісі бойынша келтірілген келесі қарастырылатын магнитті
жүйенің жиынтық магнитті өткізгіштігін көрсетеді:
Ψ
Λ =
Σ
= Λ
+
K
Λ
,
(1.25)
ΣΨ
δэк
Σ
Ψ ΣΨ
(1.21) жəне (1.25) формуланы салыстырудан
K
= ½, ал
K
= 1/3 есепке
ала отырып шығады:
ΣΨ
ΣΨ
/ Ψ = σ
қатынасы тасқын ілінісі бойынша шашыраудың жиын-
тық коэффициенті деп аталады.
Алдыңғы қабылданған барлық жорамалдар
кезінде қарастырыла-
тын магнитті жүйенің
L
индуктивтілігі жəне магнитті энергиясы
W
ке-
лесі формула бойынша анықталады:
L
= Ψ
/
I
=
N
2
(Λ
δэк
d
Σr
);
(1.26)
1.3-сурет. Жүйенің магнитті тізбегінің эквивалентті схемалары
а - в
— магнитті өткізгіштің магнитті кедергісін есепке алмай;
г
— магнитті өт-
кізгіштің магнитті кедергісін есепке алып (1.2,
в
- суретте келтірілген белгілеулер
қолданылған)
13
x
dx
Σ
Σ
L
R
Σ
m
Ψ
I
Ll
2
Λ +
K
Λ
W
=
Σ
=
=
F
2
δэк
Ψ
d
Σr
м
2
2
2
(1.27)
Бұл өрнектер осы жүйемен құрылатын электр магнитті күштерді
есептеу үшін қолданылады.
Сонымен қатар, (1.26) өрнегі мұндай жүйе қолданылатын электр
механикалық аппараттардың уақытша параметрлері мен осы магнитті
жүйенің тұрақты уақытын анықтау үшін қажет.
1.3
- суретте, а магнит өткізгіштің магнитті кедергісін есепке алмай
өрістің бірыңғайланған картинасы бойынша жасалған, қарастырылған
магнитті тізбегінің схемасы келтірілген (1.2,
в
- суретті қараңыз). 1.3,
б
-суретте МҚК көзімен жəне оның қысқышындағы жиынтық магнит-
ті кедергімен ЛмХФ қарапайым тізбекке
ауысудың осы бастапқы схе-
масын түрлендірудің аралық кезеңі көрсетілген (1.3 - сурет,
в
). Магнит
өткізгішінің магнитті кедергісін есепке ала отырып, магнитті жүйені
талдау кезінде (1.10), (1.13) аналитикалық теңдеулерін жəне магнитті
кернеулер мен ағындардың магнитті жүйесіндегі таралуды анықтайтын,
оларға ұқсастарын шешу тіпті
f
= const жəне λ
= const болғанда да қол
жеткізу мүмкін емес.
Бұл магнитті жүйедегі ағындардың таралуымен магнит өткізгішінің
берілген материалында анықталатын магнитті өткізгіштіктің µх орна-
ласу күрделігімен байланысты, себебі µх магнитті индукцияға тəуелді.
Магнит өткізгішінің магнитті кедергісін ескеретін жүйенің магнитті
тізбесінің эквивалентті схемасы 1.3,
г
- суретте келтірілген.
Достарыңызбен бөлісу: 
