11 тақырып бойынша тексттік тапсырмалар. 19-20 ғасырлардағы әл-ауқаттың экономикалық теориясының
Егер сіз бекітілгенмен келіссеңіз «Иә» деп келіспесеңіз «Жоқ» деп жауап беріңіз
Леон Вальрас тиімділкті жалғыз айырбастау себебі ретінде қарастырды.
Вильфредо Парето тиімділкті жалғыз айырбастау себебі ретінде қарастырды.
Парето кіріс теңсіздігі бөлу проблемасымен ескертіледі деп есептейді.
Парето бойынша кедей клас ережесін жақсарту құралы – бұл халықтың өсу қарқынымен салыстыру бойынша ең жоғарғы байлықтың артуы.
Парето бойынша шындық теориясының критерийі – нақты пайда болуымен сәйкестенеді.
Вильфредо Парето әрбір адам айналысатын пайда қоғам үшін толығымен сәйкес және жинақталған болып табылады.
Парето барлық қоғам үшін жинақталған пайданы есептеу үшін қисық талғаусыздықты пайдаланды.
Паретоның қоғамдық пайдалану түсінігі өз ішіне байлардың кедейлерге деген кірістерін қайта бөлу бойныша мемлекет іс-әрекеттерін қолдауды енгізеді.
Вильфредо Парето тек қана еркін бәсекелесті зерттеген жоқ, ол сонымен қатар монополизицияланған нарықты да зерттеді.
Валрас бойынша экономикалық тепе-теңдік түтынушылар өз қажеттіліктерін қанағаттандырған жағдайда енеді.
Толық тепе-теңдіктің тиімді мүмкіндігі осы уақытқа дейін дәлелденген жоқ.
Вильфредо Парето пайданы өлшеуді пайдасыз деп есептеді және тәртіптік пайда түсінігін ұсынды.
Парето- нарықтың оптималды жағдайы өз ішінде жалпы нарықтық тепе-теңдікті ұсынады.
Вальрас бойныша экономикалық тепе-теңдікке жасалмаған бәсекелес жағдайында қол жеткізіледі.
Л.Вальрасқа сәйкес экономикалық теория үш бөліктен тұрады: жұмысшылар, капиталистер және кәсіпкерлер, ең соңғысы капитал игілігіне ие.
Вальрас бойынша қоғамда төрт клас бар деп есептеді: жер иеленушілер, жұмысшылар, капиталистер мен кәсіпкерлер, соңғысы капиталдық игілікке ие.
Парето көзқарасына сәйкес ресурстарды араластыру оптималды қоғамдық көзқарас болып табылады, егер өндіріс және тауар айырбастау және қызмет салдарынан қандай да бір өзге субъектінің әл-ауқатын кемітпей қожалық етуші субъектінің әл-ауқатын арттыруы мүмкін.
В. Парето тұтынушы оптимум белгісіне зерттеу талдау жүргізу үшін қисық талғаусыздықты пайдаланды.
Леон Вальрас үлгісінің көмегімен нарықтық экономикада ақшаның бар болуы түсіндіру мүмкін емес.
Вальрас заңы экономика әрқашанда тепе-теңдікте болады деп жорамалдайды.
12 тақырып. Кеңістікті пайдаланудың экономикалық теориясы және өндірісті араластырудың классикалық теориясы
1950 жылдарды қоса алғандағы экономикалық ғылымның негізгі ағымы кеңістіксіз және уақыттан тыс экономикалық талдаулардың пайда болуымен шектелді
1950 жж. кейін өзіндік пән оқытыла бастады – economics иглікітереді өндіру, бөлу, және тұтыну жағдайындағы нарықтық күш жұмыс туралы ғылым ретінде және и economy кеңістік және уақыттағы өндіріс факторларын оптималды орналастыру туралы ғылым ретінде.
12 тақырып economy оқыту үшін енгізу болып табылады, алдағы уақытта осы тақырыптың толығырақ аспектілері «Өңірлік экономика және басқару» курсында қарастырылатын болады.
1 Иоган Генрих фон Тюнен “Оқшауланған мемлекет” (1826 жыл)
Тюнен кеңістікті сипаттаушыларды енгізетін экономикалық үлгіні алғаш енгізді.
Үлгі жағдайлары:
Қандай да бір ерекшеліктен алшақтатылған біртектес жер қыртысы жемісіне тең.
Гужді көлік адамдар мен жүкті тасымалдаудың бірыңғай тәсілі.
Бір қала – фермерлерден ауыл шаруашылығы өнімін алатын өндірістік тауарларды өндіруші орталық.
Экономика жабықтығы.
Г.Тюнен шешетін сұрақтар:
1 қандай мәдениет нарықтан әртүрлі қашықтықта орналасқан «оқшауланған мемлекет» өңірлерінде өндіреді?
2 Қандай үдемелілік бағыныштылықты орталықтандырудан жою үшін жер учаскесі өңделетін болады?
3 Тауарларды пайдалану орталығынан алшақтыққа бағыныштылығы рентасының шамасын өлшеу.
Тюнен логикасы бойынша базалық формула рентасымен есеп айырысу келесідей болуы тиіс:
R = e (p - a) - efk = e (p - (a + fk)), (4)
мұндағы R – 1 акр жер үшін рента
e - 1 акр жер үшін өнім
p - өнімнің нарықтық бағасы
a - өнімді өндіру шығындары
f - аралық бірлігі үшін көліктік тариф
k – нарыққа дейінгі аралық
Қорытынды: “Үдемелі мәдениет нарыққа өнімді өткізу жақындаған кезде егіледі, экстенсивті - өнімді өткізуден алшақ”
Пікірталас үшін сұрақ:
Сіз мынадай логика үлгісімен келісесіз бе?
Иә / Жоқ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2 Өнеркәсіптік кәсіпорындарды орналастырудың негізгі теориясы
а Лаунхардт және үш сәт проблемасы.
Үш сәт пробемасы бір төлем сәтінен және екі шикізат көзінің бар болуы жағдайында кәсіпорын құрылысы үшін жұмысты табудан тұрады.
Өзгеретін мәліметтерге ие кәсіпорынды құру орны туралы шешім – инфрақұрылымы, өндіріс факторлерін орналастыру орны, кәсіпорын өндіретін өнім шығыны орны бар жер бедері.
Пікірталас үшін сұрақ:
Үш мәнді шешуге арналған жал теорияны әзірлеу мүмкін бе?
Иә / Жоқ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
б Альфред Вебер “Өндірісті орналастыру теориясы ”, 1969 г.
А.Вебер бойынша кәсіпорынды орналастыру принципі: егер үдерісте барлық өнім өндірісі ұлғаятын болса (темекілер, салқындатылған сусындар, кондитерлік өнімдер), онда өндірістік кәсіпорныды орналастыру оның пайдалану орталығына тартады.
Егер үдерісте барлық өнім өндірісі кемейетін болса (алтын өнімдері, кен өндірісі және т.б.) онда кәсіпорынның орналасқан жері шикізат көзі қай жерде орналасқан ауданға жақындайды.
Агломерация тиімділігі қалалардағы өндіруші кәсіпорыны шоғырланған фактор сияқты - өндіріс масштабындағы үнемділік, қолайлы нарқты өткізудің бар болуы, көмекші салалардың жақындығы және арзан жұмыс күшінің бар болуы.
Дегломерация тиімділігі - қалалардағы өндіруші кәсіпорындардың шоғырлануына кедергі жасау факторы сияқты – орталыққа қайта орналасқан жер рентасының жедел өсуі.
3 классикалық экономистер тарапынан кеңістікті экономикалық тұрғыдан жаратпау принциптері:
а) экономикалық кеңістік бойынша негізгі жұмыс неміс тілінде жазылған;
б) қолданатын шаманың кемуі;
в) көзқарас қиындығы және өндірісті өндірудің біріңғай стандарттық ережелерін әзірлеудің мүмкін еместігі.
Достарыңызбен бөлісу: | 
