♦  Бухгадтерлік есеп  теориясы және негіздерг

272
  ♦ 
Бухгадтерлік есеп  теориясы және негіздерг
Бюджетпен  есеи айырысу шоты  бойынша жүргізіііетін операииялар
№
Опершиялар
мазмүны
Дебягге- 
ле іін шот
Кредитте- 
летін шоі
1
2
3
4
1
Запды  үйышіардан  бщдже-гке  альшатьш 
корпоратитік табыс салыгы сомасына.
851
631
2
Үйымнын ессп саясаггынын өзгеруше немесс 
кеткен  кемшілікпгерді  түзетуге  байланысты. 
бөлшбегсн  табыстың  бастапки  қалдығын
ретгеугс жататын салык сомасынын:
-  улғаюьша,
-  азаюына.
562
631
631
562
3
Гәтенше  жағдайларга  және  токіатылпш 
операцияларга  байланысты  табысгар  (зиян- 
дар) салыгынын сомасына
862-864
631
4
Тотеьшс 
жағдайдын  жәнс 
токгатылгак 
операдиялардын  салдарынан  шеккен  зиянга 
байланысты, езгерген салык сомасына
631
861-864
5
Заңды ұйымдардын бюджеткс накты аударган 
корпорагивтік табыс салыгы сомасы
631
441
6
Агымдағы  кезеңде  пайда  болған  немссе 
жойып  жіберудін  нэтижссіндс  уақыгша 
аиырмашьшық (бухгалтерлік есеп  пен саяық 
есебшін  талаптарьшын  айырмашылыгьшың 
нэтижеешде болған) алдағы уақьггіа төлеуге 
тиісгі еалык
851
632
7
632 — «Кейінге қалдырылғак табыс  салығы» 
деп  аталагьш  шотқа  тудстулер  енпзуге 
байланысты:
- салық молшерш улғайтуға;
- салык мелшерін азайтуға.
851
632
632
851
8
Пайда  болган  немесе  жойып  жіберудің 
нгггижесшде  кездескен  уақыгша  айырма 
салық сомасына:
-  бюджетке төлеуге;
- зиянды жабу нәтижееіне есептелген.
632
632
631
851

11-тарау,  Міпдеттемелер есебі  ♦ 273
Жалгасы
1
2
— 
і
3
4
9
Активтсрді  каита  бағалауга  байланысгы 
саяық  сомасыныц  устеме  өсімі,  салық 
есебіндеп  қайта  бағалау  үстеме  өсімінен 
ж€і¥ ары болган кезде
541
632
10
Салык  есебіндеп  қайта  багалау  үстеме 
өсімінін, бухгажсрлік есептегі каитабағалау 
үстеме өсімінен жогары  болган  кетінде
632
541
11
Сатьш 
алушыларга 
және 
тапсырыс 
берушілерге сатылған  өнім (жұмыс,  кызмет) 
үшш  тздал  еплген  іпог  бойынша  косылган 
қуп салыгының сомасына
301-303
633
12
Орны  голгырыпатын  косылган  құн  салығы 
сомасы мсн ессптслгсн косылган қүн салыгы 
сомасыііьпі өзара жабшгуына
633
331
13
Бюджетке  аударылгаи  қосылі-ан  кұн  салыгы 
сомасына
633
441
14
Жеке  гүзналарга  есеглелген  табыс  салык 
сомасына
681
639
15
Серіктестіктерге  катысушылардын  диви- 
дсндтсрі  мен  табыстарынан,  олардың  үлес- 
терше  карай,  төленетш  көздерінен  үсталуға 
тиісті  есептелгсн салык сомасына
621,  622, 
687
639
16
Жеке  түлгалардьш  енбекақысынан  үсталган 
табыс 
салыгы 
сомасылың 
бюджегке 
аударылганы
639
441
1?
Бюджетке 
артық 
аударылған 
салык 
сомасының кайгг арылуы
441
631-639
18
Есептелген әлеуметтік сздык сомасы
821
635
19
Есептелген 
әлеуметпк 
салық 
сома- 
сы 
бюджстке 
есеп 
аііырысу 
шогыпан 
аударыпды
635
441
20
Есептелпен акциз салық сомасы
301
634
21
Есептелгеп  акциз  еалигыньщ  сомасы  бюд- 
жетке есеп  айырысу шотынан аударыдцы
634
441
18
-
3/43

274
  ♦ 
Бухгалтерщк есеп  теоримсы жэне негкідері
Соны
1
2
3
4
22
Есептслгек жср салығы сомасы
821
636
23
Есептелген  жср 
салыгы 
сомасы  бюджетке 
есеп айырысу шотынан аударылды
636
441
24
Есептелгсн мүлік 
еалыгы сомасы
821
637
25
Есептслген  мүлік  салыгы  сомасы  бкщжетке
есеп айырысу шотьшан аударылды
637
441
26
Есспгелген 
көлік 
кұралдарьша 
салық
сомасы
821
638
27
Есепгелген 
к ө л і к  
кұралдары 
салығы 
сомасы  бюджетке  есеп  айырысу  шотынан 
аударылды
638
441
Еншілес  (тәуелді) 
серіктЁСііктердің
1 1 . 5 .   алашақ (кредиторлық) 
қарыздарынын есебі
Е нш ілес  (тэуелдІ)  серіктестіктерге  кредиторлы қ 
карыздар- 
ды ң 
есебі 
«Енш ілес  серіктестіктердің  алаш агы»,  «Тәуелді  серік- 
тестіктердщ   алаш агы»  және  «Бірлесіп  б ақьп аң атьш   зақды  
тұлғалардьщ   алаш ағы»  деп  аталатын  синтетикалы қ  ш отгарда 
ж үргізіледі. 
Бұл 
ш оттар пассивті, күрделі ш оттар болы п табы лады . 
Т алдамалы к  есеп  эрбір  енш ілес  (тэуелді)  серікгестіктерге  сәй- 
кес  корреспонденциялауш ы   ш оттар  бойы нш а  м аш инограм м ада 
немесе 
тізім дем еде  жүргізіледі. 
Ірі 
к э с т о р ы н д а р д ы ң   тал- 
дам алы қ 
ш оггары нда  дебиторлармен 
ж әне 
кредиторлармен 
есеп  айы ры суш ьы арды ц  талдам алы к  есебінің  карточкалары  
пайдаланады
Е нш ілес  (тәуелді)  кэсіпоры ш ш н  бас 
кәсілорынның  алган 
материалдары 
мен  сатып 
алынган  тауарларына  мына 
түрдегі 
бухгалтерлік ж азу жазылады ;
Д-т:  «  Материалдар»  шоты;
К-т:  «Е нш ілес 
серіктестікгердің алашагы»,