Әдістемелік нұсқау Физика 10

Жалғасы
147
аКт қолдану 
дағдылары
Электрондық оқулық, Интерактивті тақта, видеороликтер, 
слайдтар.
осыған дейін 
меңгерілген 
білім
Физика, 10-сынып: Сұйықтардың кинематикасы.
Жабдықтар
Видео-сабақ: “Молекулалық-кинетикалық теорияның негізгі 
қағидалары”. 
сабақ барысы
уақыт бойын-
ша бөліп жос-
парлау
сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер
ресурстар 
сабақтың 
басы
5 мин
Сабақтың басталуы.
Ұйымдастыру кезеңі. 
1. Сабаққа оң көңіл күймен ыңғайлану. 
2.  “сұрақты  қағып  ал”  әдісі  арқылы 
сабақтың тақырыбына жетелеу.
Сұрақтар: 
а)  Қандай  сұйықты  идеал  сұйық  деп 
атайды?
ә)  Қандай  қысым  гидродинамикалық 
деп аталады? 
б) Гидростатикалық қысым деген не?
в) Торричелли тағайындаған ақиқатты 
сипаттаңдар.
3. Сабақтың тақырыбы, мақсаты айты-
лады
4. 
Бағалау  критерийлерін  анықтау 
(оқушы лармен бірге):
— МКТ негізгі қағидалары және оның 
тәжірибелік  дәлелдемелері  жайлы 
мағлұмат алады;
—  МКТ  негізгі  қағидалары  және 
оның  тәжірибелік  дәлелдемелерінің 
формулаларын  есептер  шығаруда 
қолдана білуді үйретеді;
— Өзін-өзі бағалай алатын болады. 
5.  Бағалау.  Мұғалім  ынталандыратын 
сөздермен, бонустармен бағалайды. 
Бірігіп жасаған критерийлер бойынша 
оқушылар  арасында  өзара  бағалау 
өткізіледі.
“Молекулалық-
кинетикалық 
теорияның негізгі 
қағидалары” 
тақырыбына 
презентация.
сабақтың 
ортасы
1) 
Жаңа материалды зерделеу.
“Айналмалы бекеттер” әдісі.
“Физика” 
оқулығы,

Жалғасы
148
30 мин
Мұғалім сұрақтар береді: 
1.  Жылулық  қозғалыстың  хаостығы 
туралы ұйғарымды қалай түсiнесiңдер? 
2.  Молекулалық-кинетикалық  теория-
ның негiзгi қағидаларын атап өтiңдер. 
3.  Қандай  мысалдар  молекулалардың 
бар екенiн дәлелдейдi? 
4.  Денедегi  молекулалардың  үздiксiз, 
хаосты  қозғалыста  болатынын  дәлел-
деңдер. 
Мұғалім сұрақ қойған кезде оқушыларға 
әр  шағын  топты  бекетте  орналас-
тырып,  шаттастыратын  сұрақты 
талқылауға  және  ойларын  қағазға 
немесе тақтаға жазуға 10 мин беріңіз. 
Уақыт аяқталғанда топ басқа бекетке 
ауысып  алдағы  топтың  жұмысын 
жалғастырады.  Ауысу  әр  10 ìèí 
сайын  болып  тұрады,  әр  топ  барлық 
позицияларда  болып  шыққанға  және 
барлық  топтардың  ойларын  ойлап 
шыққанға дейін жалғаса береді. 
Содан соң мұғалім:
—  Термодинамика  дегенiмiз  —  зат-
тың  iшкi  құрылымын  ескермей, 
энергетикалық түрленулердiң негiзiнде 
жылулық  құбылыстарды  зерттейтiн 
физиканың бөлiмi деп аталады.
—  Молекулалық-кинетикалық  теория 
осы жылулық құбылыстарды қозғалыс-
тары  Ньютон  заңдарына  бағынатын 
молекулалар  мен  атомдардан  тұрады 
деген  болжам  негiзiнде  қарастырады 
деп еске түсіреді. 
Бұнда жаңа тақырып бойынша термин-
дер тиянақталады.
Дескриптор
1)  Оқушылар  жылулық  қозғалыстың 
хаостығы туралы түсіндіреді;
2) Молекулалық-кинетикалық теория-
ның негiзгi қағидаларын атап түсінеді;
3) Осы шамалардың өзара байланысын 
көрсететін өрнекті жазады.
Күтілетін нәтижелер.
Оқушылар:
10-сынып.
Физикадан 
“Молекулалық-
кинетикалық 
теорияның негізгі 
қағидалары” 
тақырыбындағы 
видео-сабақ.
 

Жалғасы
149
— МКТ негізгі қағидалары және оның 
тәжірибелік  дәлелдемелері  жайлы 
мағлұмат алады;
—  МКТ  негізгі  қағидалары  және 
оның  тәжірибелік  дәлелдемелерінің 
формулаларын  есептер  шығаруда 
қолдана білуге үйренеді;
— Бірін-бірі бағалай алатын болады.
Қб: 
“Бас бармақ” әдісі арқылы орын-
далады.
оқушылар:
—  МКТ  негізгі  қағидалары  және 
оның  тәжірибелік  дәлелдемелерінің 
формулаларын талқылайды;
—  жұпта,  топта  мәселелік  сұрақтар 
құрастырады, оларға жауап береді.
“пікір  алмасу”  (Showdown).
  Әрбір 
топ  тақырыпқа  қатысты  4  сұрақ 
дайындайды. Әрбір сұрақты стикердің 
бірінші  жағына,  ал  жауабын  екінші 
жағына жазып, келесі топпен стикер-
лерін  ауыстырады.  Топ  басшысы 
с т и к е р д е г і   с ұ р а қ т а р д ы   о қ и д ы , 
топ  мүшелері  жауаптарын  жазып 
дайындайды. Көшбасшы белгі бергенде, 
барлығы  өз  жауабын  ашады  және 
ж а у а п т а р д ы   т а л қ ы л а п ,   д ұ р ы с 
жауаппен салыстырады.
1 .   М о л е к у л а л ы қ - к и н е т и к а л ы қ 
теорияның  негiзгi  қағидаларын  атап 
өтiңдер.
2.  Қандай  қозғалыс  броундық  деп 
аталады?
3. Диффузия деп ненi түсiнесiңдер?
4. Штерннiң молекулалардың жылдам-
дығын  анықтау  тәжiрибесiнiң  маңыз-
дылығы неде?
5.  Броундық  қозғалыс  дегенiмiз  — 
сұйықта  немесе  газда  қалқып  жүрген 
қандай  да  бiр  қатты  заттың  өте  ұсақ 
бөлшек терiнiң сұйық немесе газ молеку- 
лалары  соққыларының  әсерінен  бей-
берекет  қозғалуы  деген  қорытындыға 
келеді.
Дескриптор.
Бағалау 
критерийлері.
ИТ (сұрақтар 
көрсетіледі).