Ә. Әбдіхалықов КӘсіпорын экономикасынан ағымдық ЖӘне межелік бақылау жұмыстары

Оқу-әдістемелік құрал

Қостанай – 2011

Әбдіхалықов Әбутәліп Әмірұлы, аға оқытушы

Джукеева К.К., экономика ғылымдарының кандидаты, доцент, М.Дулатов атындағы ҚИПУ Есеп және аудит кафедрасының меңгерушісі

Абаева Г.И. экономика ғылымдарының кандидаты, А.Байтұрсынов атындағы ҚМУ Қаржы кафедрасының доценті

Турежанов С.У., экономика ғылымдарының кандидаты, доцент, А.Байтұрсынов атындағы ҚМУ Экономика және басқару кафедрасының доценті

Әбдіхалықов Ә.Ә.

Ә 14 Кәсіпорын экономикасынан ағымдық және межелік бақылау жұмыстары, – Қостанай: А.Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2011. – 163 б.

Оқу-әдістемелік құрал жоғарғы оқу орынының студенттері мен магистранттарына, айтылмыш пән бойынша дәріс беретін оқытушыларға, кәсіпорын экономикасынан жалпы білім деңгейін тексерушілерге арналған.

А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің оқу-әдістемелік кеңесімен бекітілді ____ _____ж., хаттама №

Кіріспе ...........................................................................................	4
Нұсқа 1 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	5
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	15
Нұсқа 2 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	19
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	29
Нұсқа 3 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	33
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	45
Нұсқа 4 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	48
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	58
Нұсқа 5 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	64
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	73
Нұсқа 6 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	77
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	87
Нұсқа 7 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	91
Межелік бақылау жұмысы (1)........................................	102
Нұсқа 8 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	106
Межелік бақылау жұмысы ............................................	117
Нұсқа 9 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 .....................	121
Межелік бақылау жұмысы ............................................	132
Нұсқа 10 Ағымдық бақылау жұмыстары: №1-№5 ...................	137
Межелік бақылау жұмысы ............................................	147
Глоссарий .......................................................................................	151
Коллоквим өткізуге арналған сұрақтар .....................................	156
Үлгі ретіндегі курстық жұмыстардың тақырыбы .....................	158
Курстық жұмысты орындау барысындағы әдістемелік нұсқаулар ......................................................................................	161
Пайдаланылған және ұсынылатын әдебиеттердің тізімі .......	163

Қазақстанның білім беру жүйесі жыл сайын түрлі өзгерістерге ұшырап білім берудің жаңа әдістерімен, түрлерімен толыға түсуде. Кредиттік жүйедегі білім берудің ең негізгі ірге тасы студенттерді өздігінше білім алуға үйрету, ғылым мен техниканың соңғы жетістіктерін пайдалана отырып күнбе-күн лек-легімен ағылып жатқан ақпараттар арасынан ең қажеттісін танып, біліп қана қоймай оны тиімді игере білу болып табылады. Осы тұрғыдан келгенде тестік тапсырмалардың студенттердің білімін жетілдіруде өзіндік орны бар екенін белгілі. Рас, студенттердің білімін тексеруде тек тестік тапсырмалармен шектеліп қалуға болмайды, оны тек білімді бағалаудың бір нысаны ретінде пайдалану керек. Осыны ескере отырып тестік тапсырмаларға тек қана есте ұстауды қажет ететін сауалдар емес, логиканы, яғни білгенді ой елегінен өткізіп барып, қажетті есептеулерді орындап барып шешім қабылдауға тиісті есептер де енгізілген.

Бұл әдістемелік оқу құралындағы тестік тапсырмалардың типтік бағдарламадағы барлық тақырыптарды қамтыған нұсқалардың ұзын саны он. Әр нұсқада алты бақылау жұмысы бар. Әрқайсысы он сауалдан тұратын алғашқы бес бақылау жұмысының әрқайсысына үш тақырыптың материалдары топтасырылған. Мысалы, бірінші бақылау жұмысына «Қазақстан Республикасы экономикасының даму сипаттамасы», « Қазақстан Республикасы экономикасын мемлекеттік реттеу», «Кәсіпорын шаруашылық объектісі ретінде» тақырыптарына қатысты сауалдар енгізілсе, үшінші бақылауға сәйкесінше «Айналым капиталы», «Еңбек ресурстары», «Еңбекақы төлеу» тақырыптарының сұрақтары біріктірілген. Ал алтыншы бақылау жұмысы Кәсіпорын экономикасының барлық тақырыптарын қамтитын жиырма тестік сұрақтан тұрады.

Тестік сұрақтарға жауап берген кезде қосымша көмекші ретінде құралдың соңында глоссарий берілген.

Құрал жоғарғы оқу орынының студенттері мен магистранттарына, оқытушыларға сондай-ақ осы пән бойынша білімін толықтырам деушілерге арналған.

Нұсқа № 1

Бақылау жұмысы № 1 (1)

1. «Қазақстан – 2030» Стратегиясы неше басымдылықтан тұрады:

А) 2;

С) 5;

Е) 10.
2. «Қазақстан – 2030» Стратегиясы бастауын қай жылдан алады:

А) 1997 ж;

В) 1998 ж;

С) 1999 ж;

D) 1995 ж;

Е) 1993 ж .
3. Қазақстанда мемлекеттік кәсіпорындарының түрлері қандай құжатпен анықталады?

А) Қазақстан Республикасының салық кодексімен;

В) Қазақстан Республикасының азаматтық кодексімен;

С) еңбек туралы заңмен;

D) Қазақстан Республикасының конституциясымен;

Е) дұрыс жауабы жоқ .

А) парламент;

В) үкімет;

С) әділет министрлігі;

D) жоғарғы сот;

Е) прокуратура.

А) салалық;

В) тікелей;

С) экономикалық;

D) салықтық;

Е) жанама.

А) әлеуметтік саясаты;

В) сыртқы экономикалық саясаты;

С) валюталық саясаты;

D) ақша-несие саясаты;

Е) экономикалық саясаты.

А) Шоғырландыру;

В) Мамандандыру;

С) Монополизациялау;

D) Кооперациялау;

Е) Барлық жауаптар дұрыс.

А) толық серіктестік;

В) холдинг;

С) жауапкершілігі шектеулі серіктестік;

D) жеке кәсіпкерлік;

Е) жауапкершілігі шектеулі серіктестік.

А) өндірістік кооператив;

В) пул;

С) қауымдастық;

Е) корпорация.

А) өндірістік, коммерциялық, қаржылық;

В) кеңестік, ұжымдық;

С) жеке, ұжымдық , өндірістік;

D) жергілікті, өндірістік, коммерциялық;

Е) жеке меншік, мемлекеттік, жергілікті, қоғамдық.

Бақылау жұмысы № 2

1. Қоғамдық өндірістің тиімділігін өсіретін, оның жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін фактор:

А) амортизация ;

B) аккредитив;

C) ғылыми - техникалық прогресс;

D) хеджирлеу;

E) қоғамдық өнімнің материалдық сыйымдылығы.
2. Қазақстанда мемлекеттік бюджеттен тыс қорларға мыналар жатады (дұрыс емесін табыңыз):

А) Зейнетақы коры;

В) Халықты жұмыспен қамтудың мемлекеттік қоры;

С) Әлеуметтік сақтандыру қоры;

D) Міндетті медициналық сақтандыру қоры (ММСҚ);

Е) кәсіподақ қоры.

А) ұлттық табыс;

B) ұлттық кіріс;

C) жалпы өнім ;

D) өнідірістік шығын;

E) жалпы табыс.

А) резервтік капитал;

В) жарғылық қор;

С) меншікті капитал;

D) амортизация;

Е) негізгі капитал.

А) резервтік капитал;

В) жарғылық қор;

С) меншікті капитал;

D) амортизация;

Е) негізгі капитал.

А) 14287,5 млн.тенге;

В) 13285,5 млн.тенге;

С) 12305,8 млн.тенге;

D) 15027,8 млн.тенге;

Е) 14839,9 млн.тенге.

A) шекті табыс;

B) шекті шығын;

C) шекті өнім;

D) ресурстын шекті өнімінен түскен шекті түсім;

E) шекті пайдалылық;

А) баға бойынша барынша икемділікпен сипатталатын ұсыныс арқылы кез-келген өндірістік фактордан алынатын табыс;

В) баға бойынша мүлдем икемсіздікпен сипатталатын ұсыныс арқылы кез-келген өндірістік фактордан алынатын табыс;

С) ең тәуір жерлерді пайдаланудан түскен табыс;

D) ең нашар жерлерді пайдаланудан түскен табыс;

Е) жалға берліген заттан түскен кез-келген табыс;

А) табиғи ресурстар;

В) материалдық ресурстар;

С) еңбек ресурстар;

D) қаржы ресурстар;

Е) дұрыс жауап жоқ.

А) пассивті бөлігі;

В) активті бөлігі;

С) бейтарап бөлігі;

D) позитивті бөлігі;

Е) негативті бөлігі.

Бақылау жұмысы № 3

А) өндіріс процесіне кірген еңбек құралдары;

В) кәсіпорын қоймасындағы дайын өнім;

С) құрамында өндіріс сферасында қызмет ететін еңбек заттары бар өнеркәсіптің өндірістік қорларының бөлігі;

D) өндіріс процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету мақсатында айналым қорына салынған ақша – қаражаттарының жиынтығы;

Е) өнім өткізу үшін төлеу тәртібімен ақша - қаражаттарының уақытында түсуі.

А) айналым қорлары мен айналыс қорлары;

В) еңбек ресурстары және дебиторлық берешек;

С) дайын өнім және қойма үйлері;

D) ақша – қаражаттары және құрал – жабдық;

Е) компьютерлер мен бағдарламалық өнімдер;

А) Ко = 10 айналым, Д = 9 күн;

В) Ко = 11 айналым, Д = 8 күн;

С) Ко = 8 айналым, Д = 8 күн;

D) Ко = 11 айналым, Д = 11 күн;

Е) Ко = 13 айналым, Д = 7 күн.

А) құрылыстар, жөнелтілген, бірақ төленбеген тауарлар, есепшоттағы қаражаттар мен касса мен шоттағы ақша – қаражаттары;

В) құрал – жабдықтар, жөнелтілген, бірақ төленбеген тауарлар, есепшоттағы қаражаттар мен касса мен шоттағы ақша – қаражаттары;

С) дайын өнім қорына салынған кәсіпорын қаражаттары, жөнелтілген, бірақ төленбеген тауарлар, есепшоттағы қаражаттар мен касса мен шоттағы ақша – қаражаттары;

D) құрылыс, ғимараттар, өткізу құрылғысы, жөнелтілген, бірақ төленбеген тауарлар, есепшоттағы қаражаттар мен касса мен шоттағы ақша – қаражаттары;

Е) жоғарыда аталғандар.

A) экономикалық белсенді халық;

B) еңбекке қабілетті халық;

C) жұмыспен қамтылғандар мен жұмыссыздар саны;

D) жұмыспен қамтылғандар мен зейнеткерлер саны;

E) А және В жауаптары дұрыс.

А) фирманың негізгі құрал-жабдықтарының орташа өнімділігімен;

В) фирманың өндірістік қызметінің қос сызықтық бағдарламасының барлық түрлерімен ;

С) еңбектің шекті өніміне байланысты шекті табыстық сызығымен;

D) фирманың шекті шығын сызығымен ;

Е) фирманың айнымалы шығынының сызығымен.

А) өзгермейді;

В) 20% -ке азаяды;

С) 20%-ке көбейеді;

D) 25% -ке артады;

Е) 25%-ке азаяды.

A) істеген жұмысқа төленетін еңбекақы

В) номиналды еңбекақы

С) нақты еңбекақы

Е) натуралды еңбекақы.

А) жұмысшылар күшіне сұраныс;

В) тауарға сұраныс;

С) өндірісте энергоресурстарға сұраныс;

D) кәсіпорының орналасқан орны;

Е) негізгі және айналым капиталына сұраныс.

А) еңбекақы

В) мақтау қағазы

С) сыйақы

D) сертификат

Е) әлеуметтік төлем

Бақылау жұмысы № 4

А) есепті жылы түрлі технологиялық жетістіктер негізінде өндірілген өнім;

B) есепті жылы өндірілген барлық өнімдер;

C) есепті жылы өндірілген өнімдер;

D) есепті жылы өндірілген жартылай фабрикаттар;

E) барлық жауаптар дұрыс емес.

А) өнімдердің, технологиялардың жаңа түрлері;

B) инновациялық өнімдер, инновациялық емес өнімдер;

C) өнім инновациясы, үрдіс инновациясы,

D) өнімдердің, техниканың жаңа түрлері;

E) барлық жауаптар дұрыс.

А) портфельді

В) венчурлық

С) тікелей

D) аннуитеттік

Е) материалдық.

А) шекті шығындардан жоғары жатқан орташа айнымалы шығындар қисығының бөлігімен сәйкес келеді;

В) нарықтың ұсыныс қисығымен беттеседі;

С) орташа айнымалы шығындардан төмен жатқан шекті шығындар қисығының бөлігімен сәйкес келеді;

D) орташа айнымалы шығындардан жоғары жатқан шекті шығындар қисығының бөлігімен сәйкес келеді;

Е) орташа айнымалы шығындардан жоғары жатқан тұрақты шығындар қисығының бөлігімен сәйкес келеді.

А) ( 9; + );

В) ( 20; +);

С) ( 10; + );

D) ( 4; + 20);

Е) ( 12; +).

А) шектi шығынның ең төменгi нүктесiнде орналасады;

В) оның шектi шығын қисығымен қиылысатын нүктесiнде болады;

С) орташа тұрақты шығын қисығымен қиылысқан нүктеде болады;

D) жоғарыда айтылғандардың бәрi дұрыс;

E) координатаның бас нүктесінде орналасады.

А) 2

C) 5

E) 7

А) тауарлардың бәсекеге жарамдылығын жасау;

В) тауарларды жылжытуды жеделдету;

С) сатып алушылардың қажеттілігін қанағаттандыру;

D) өндірістің тиімділігі және тауарлар сату;

Е) кәсіпорын жұмысын басқаруды ұдайы қадағалап отыру.

А) бақылау;

B) талдамалық;

C) өндірістік;

D) өткізушілік;

E) басқару.

А) өндіріс көлемін ұлғайту;

В) өнім өткізу бағасын көтеру;

С) өнім өндіру көлемін ұлғайту;

D) өндірісте тұтынылатын ресурстардың барлық түрлерін үнемдеу;

Е) өнімнің өзіндік құнын көтеру.

Бақылау жұмысы № 5

1. Белгілі мұқтаждылықты қанағаттандыруға үлкен себепші болатын өнімнің пайдалылығының жиынтық ерекшелігі?

А) өнім сапасы

B) өнім

C) өнім ерекшелігі

D) өнім көлемі

E) өнім құрамы

А) өлшеуші

B) сарапшылық

C) органолептік

D) есептік

E) әлеуметтік

А) норматив

B) стандарт

C) хронометраж

D) сертификат

E) хеджирлеу

А) табыс

C) пайда

E) жалпы өнім

А) тиімділік

B) өнімділік

C) сапалылық

D) пайдалық

E) дұрыс жауап жоқ

6. Зауытта жылына 4000 тонна өнім өндіріледі. 1тонна өнімнің көтерме багасы - 600 теңгеге, өнімнің бір данасының өзіндік құны - 1 теңге, өнімнің көтерме бағасы 70%-ды құрайды. өнімді сатудан түскен пайда қаншаға тең болады, (мың теңге):

А) 720.

С) 800.

Е) 680.
7. Жалпы пайдадан шегеріліп тасталған үстеме шығындар және амортизациялық аударым сомалары:

А) жалпы пайда

В) бөлінбеген пайда

С) шекті таза өнім

D) таза пайда

Е) дұрыс жауабы жок
8. Қысқа мерзімді несие қарыздарының ең өтімді активтердің үлес көрсеткіші:

А) орташа өтімділіктің коэффициенті

В) тез өтімділіктің коэффициенті

С) баяу өтімділіктің коэффициенті

D) өтімділіктің коэффициенті

Е) дебиторлық қарыздардың айналым коэффициенті

А) несиелеу

B) депозиттеу

C) айыппұл төлеу

D) сыйақы алу

E) депозит ашу

А) 1983 жылы

В) 1988 жылы

С) 1982 жылы

Д) 1984 жылы

Е) 1985 жылы.

Межелік бақылау

1. Экономикалық қатынастарды реттеуде үкімет органдары алдында тұрған мақсатты ұсталымдар жиынтығы – бұл:

А) экономиканы мемлекеттік реттеудің мақсаты

B) экономиканы мемлекеттік реттеудің міндеті

C) экономиканы мемлекеттік реттеудің талабы

D) экономиканы мемлекеттік реттеудің қызметі

E) дұрыс жауап жоқ

А) біртекті, аралас, шетелдік

B) аралас, жеке, қоғамдық

C) аралас, жеке, тиімді

D) айнымалы, тұрақты, жалпы

E) шағын, орта, ірі.

А) 8-10 %

В) 13-15 %

С) 2-3 %

Е) 18-20 %

А) өндірістік кооператив

В) холдинг

С) жеке кәсіпкерлік

D) толық серіктестік

Е) жауапкершілігі шектеулі серіктестік.

A) еңбек құралдары конструкциясының жетілдірілуі;

B) еңбек құралдарын дайындау технологиясының жақсаруы;

C) еңбек құралдарын жиі пайдалану;

D) өнімділігі жоғарырақ негізгі құралдардың пайда болуы;

E) еңбек құралдарын өндіретін салаларда ғылыми – техникалық прогресс жетістіктерін пайдалану.

А) қордың айналым ұзақтығы;

В) қордың өндірістік циклі;

С) өнімділік деңгейі;

D) қор қайтарымдылығы және қор сыйымдылығы;

Е) материал сыйымдылығы мен материл қайтарымдылығы.

А) бөлінеді;

B) жекелеп пайдалануға болады;

С) бөлінеді және жекелеп пайдалануға болады;

D) бөлінбейді және жекелеп пайдалануға болмайды;

Е) бөлінеді, бірақ жекелеп пайдалануға болмайды.

А) Өнімнің бір бірлігін шығару үшін шығынды аз жұмсау жолы;

В) Қоғамның қызметті принципінде табыс табу емес,қоғам мүшелеріне көмек етіп, ықпал жасау;

С) Кәсіпорынның шаруашылық қызметі нәтижесінің қоғамның әлеуметтік мақсатына сәйкес келеді;

D) Жеткілікті көп мөлшерде шығарылатын өнімдердің түпкілікті және көп емес бұйымдарын номенклатурасын айғақтайды;

E) Меншіктің әр түрлі формалары және шаруашылық тетігінің ықпалымен жүзеге асатын нақты еңбекті үнемдеу.

А) мерзімдік

В) күрделі

С) кесімді

D) қарапайым

Е) нақты

А) 960;

C) 180;

E) 880.
11. Жұмыссыздық дәрежесі қандай көрсеткіштер қатынасымен анықталады?

A) жұмыссыздар санының жұмыспен қамтылғандар санына;

B) жұмыссыздар санының жұмыспен қамтылғандар мен жұмыссыздар санының қосындысына;

C) жұмыссыздар санының жалпы халық санына;

D) жұмыспен қамтылғандар санының жұмыссыздар санына;

E) жұмыссыздар санының еңбекке қабілетті тұрғындар санына.
12. Айналымдық қаражаттарды пайдалану көрсеткіштері

А) жүктеу коэффициенті;

В) айналымдық қаражаттардың айналымдық коэффициенті;

С) айналымдық қаражаттарды пайдалану коэффициенті;

D) бір айналымның ұзақтығы;

Е) жоғарыда аталғанның бәрі.

А) портфельді

В) венчурлық

С) тікелей

D) аннуитеттік

Е) материалдық

А) Процент алу, капиталды сақтау және капиталдың өсуін қамтамасыз ету

В) басқа елге барып табыс табу

С) жұмыс істемей ақша табу

D) жаңа идеяларды жүзеге асыру

Е) жаңа жұмыс орындарын ашу.

В) 110.

D) 1000.

А) мақсаты

B) мәні

C) мәселесі

E) қызметі

А) қоғамдық

B) стратегиялық

C) есептеуіш

D) органолептік

E) сарапшылық

А) Баға және сапа

B) Баға және сана

C) Табыс және шығын

D) Шығын және баға

E) Сапа және саны

А) жалпы табыс

В) орта табыс

С) шекті табыс

D) жеке табыс

Е) дұрыс жауабы жоқ

А) орташа өтімділіктің коэффициенті

В) тез өтімділіктің коэффициенті

С) несиелердің орнын толтыру коэффициенті

D) өтімділіктің коэффициенті

Е) дебиторлық қарыздардың айналым коэффициенті