Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университеті
ЭССЕ
Тақырып: «Дүниені танудағы шығармашылық ой»
Орындаған: Қадір Сағыныш
Тобы:Дизайн-201
Тексерген: Омарова Лиза
Нұр-Сұлтан 2020
Жоспар:
Кіріспе
Таным дегеніміз не?
Негізгі бөлім
Шығырмашылықтың дүниені танудағы орны
Қорытынды
Шығармашылық-бұл таным, өзін-өзі тану және өзін-өзі жетілдіру.
Әлемге келген кез-келген адам өзін осы әлемге орналастырады. Таным-бұл мақсат емес. Әркім өз алған білімдерін өз мүдделеріне, дәлірек айтқанда оның мәніне сәйкес пайдаланады. Таным деп біз адамның айнала қоршаған ортаны зерттеудегі ерекше рухани іс-әрекетін айтамыз. Ол әркашанда даму үрдісінде. Егерде көне замандағы адам найзағай жарқылдап, күн күркіреген кезде зәресі кеткенде, оны аспан Құдайының іс-әрекетіне теңестірген болса, қазіргі уақытта оның физикалық сырын 8-9 сыныптарда оқитын әрбір оқушы айта алады. Дүниетанудағы негізгі мақсат - зерттеліп жатқан заттар мен құбылыстардың ішкі сырын ашу, яғни оларды білу. Осылайша, таным шығармашылыққа жол ашады.
Шығармашылық тетіктері әлі де жеткілікті зерттелген жоқ. Дегенмен, шығармашылық адам эволюциясының өнімі деп сеніммен айтуға болады. Қазірдің өзінде жануарлардың мінез-құлқында, қарапайым түрде болса да, шығармашылық актілер байқалады. Көптеген әрекеттерден кейін егеуқұйрықтар өте күрделі лабиринттен шығудың жолын тапты. Саңырау дыбыстардың тілін үйренген Шимпанзе бірнеше жүз сөздер мен грамматикалық формаларды үйреніп қана қоймай, кейде жеке, мүлдем жаңа сөйлемдер құрып, стандартты емес жағдайды кездестірді, олар туралы ақпаратты адамға жеткізгісі келді.
Ежелгі дәуірде шығармашылық адамның кемелді үлгілерді қайта құруға деген ұмтылысын көрді; жетілмеген, құдайға ұқсас өнер; шығармашылық Құдайдың обсессиясы (ұдайы қайталанатын ойлар )ретінде түсінілді, орта ғасырлар шығармашылық тақырыбын анонимділікке мәжбүрлейді, ал қайта өрлеуде шығармашылықтың жоғары және жер бетіндегі түсінігін дамытады: (гуманизм) (реформация), авторлыққа, шығармашылық процеске де қызығушылықты алғаш рет ашады.
Шығармашылықты жаңа нәрсені жасау процесі ретінде ғана емес, сонымен бірге жеке тұлға (немесе адамның ішкі әлемі) мен шындықтың өзара әрекеттесуімен жүретін процесс ретінде қарастыруға болады. Бұл жағдайда өзгерістер тек шын өмірде ғана емес, жеке адамда да болады. Шығармашылық арқылы адамның әлеммен байланысы жүзеге асырылады. Шығармашылық-бұл таным, өзін-өзі тану және өзін-өзі жетілдіру.
Танымға әлеуметтік қатынастар, мәдениет, дәуір әсер етеді. Атақты неміс жазушысы Лион Фейхтвангер айтқандай:"таным мен өмір ажырамас". Әрине, өмір-бұл адам түсінуге тырысатын көптеген жұмбақтар мен сынақтар кездесетін жол. Білімсіз өмір болмайды. Демек, таным-бұл білімді тереңдетуден, кеңейтуден және жетілдіруден тұратын үздіксіз процесс. Адам өзінің дамуында тоқтамауы керек, керісінше, үнемі ойлау процесінде болуы керек, айналасындағы әлемді ғана емес, өзін де білуі керек.
Осылайша, шығармашылықты танымның ажырамас элементі ретінде қарастырған жөн. Ол қабылдау мен қиял арқылы таныммен байланысты. Сезімдер, қабылдау, идеялар, ұғымдар, ойлау танымның негізін құрайды. Шығармашылық танымның нәтижесі ретінде ғана емес, сонымен бірге таным құралы, таным құрылымының элементі ретінде де әрекет ете алады.
Достарыңызбен бөлісу: |