Ғимараттың жай-күйі. Егерде ғимаратты жөндеу қажет болса келісім бағадан осы шығынды алып тастауы керек. Бірақ тек косметикалық жөндеу ғана жылжымайтын мүліктің бағасына маңызды әсер етпейді.
Сейсметикалық фактор өте маңызды, әсіресе сейсмологиялық қауіпті аудандарда. Бағалаушы жер сілкінуге шыдамдылығы жоғары екеніне сенімді болуы керек. Мүмкін дәл осы аймақта сейсмоқорғаным қамтамасыз етуіне арналған шығындар өте жоғары болмайды.
Экологиялық факторлар. Бағалау кезінде қоршаған орта факторы көптеген әсерлері ескеріледі. Бағалаушы табиғат жағдайын және санитарлы-экология экспертиза мәліметтрінің негізінде ластану көлемін білуі қажет. Ластанудан қорғау үшін шығын бағасын анықтау бағалаушының біліктіліген кірмейді. Жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін әр түрлі факторлардың негізгі құрылымы 1-суретте көрсетілген.
Сатып алушылардың және сатушылардың дәлелі
Жылжымайтын мүліктің нарық-тағы жағдайы
Сурет– 1 – Жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін әр түрлі факторлар
Суретте көрсетілген жылжымайтын мүлік құнына қатысатын бірнеше факторлар бар. Бұл факторлар жылжымайтын мүлік құнына ерекше әсер етеді. Мысалы, еңбек өнімділігі факторын алып қарайтын болсақ жылжымайтын мүлік құнына қатысын ажырататың маңызды ықпал ететіндігін айтамыз [6]. Бағалау негізінде жылжымайтын мүліктің құнына бағалау шығыны және оны пайдаланған кезінде алынған табыс кіреді. Жылжымайтын мүлік бағалардың динамикасы нарықтық экономика заңының әсерінен қалыптасады(сұраныс және ұсыныс т.б.). Жылжымайтын мүліктің бағасын анықтау күрделі және көп еңбекті талап ететін процесс. Бағаланатын объектінің жеке мінездемесінің көлемі үлкен болса дәл осылай көптеген факторлар жылжымайтын мүлік бағасына әсер етеді. Практикада жылжымайтын мүлік объектісі толығы мен тіпті ұқсас болмайды. Егер екі ғимарат бір жоба мен салынсада бірақ жер телімдері, орналасқан орны әр жер де болады. Мысалы бір реконструкциядан кейін жақсы өңдеуде болады. Ол ғимарат қасбеті басқа жаққа қарай алады және терезелері ашылғанда тартымды түрі көбірек болады. Жылжымайтын мүліктің бағасына осылардың барлығы әсер етеді [7].
Достарыңызбен бөлісу: |