Қорытынды
1. Хлорлы тұздылық (0,05% CI) күріш өсімдігінің өсуіне, дамуына вегетациялық массасының жиналуына кері әсер береді. Осы жағдайларда мочевинаны қосатын болсақ, күріштің қуыстүптілігін, өсімдіктің биіктігі мен салмағын арттырады. Қос суперфосфат мочевинаға қарағанда сәл әлсіздеу әсер етеді, ал бірге қосқан кезде жақсы нәтиже береді.
2. Хлорлы тұздылықтағы топырақта күріштің азотты тыңайтқыштарды Церлинг лабораториясының көмегімен диагностикалауға болады. Күрішті азотпен орташа қамсыздандырған кезде бұтақтану фазасындағы өсу нүктесінде 75 мг/кг, трубалану және гүлдену фазасында 25,0 – 37,5 мг/кг аммиак болады. Ал Магницкийдің лабораториясының көмегімен күріш өсімдігін фосформен қамтамасыз етуге болады.
3. Күріштің азотты және фосфорлы қорегі туралы олардың жапырағындағы жалпы азот пен фосфорлы қарап айтуға болады. Мочевинаны және оны қос суперфосфатпен бірге қосқанда жалпы азоттың, сонымен қатар ақуыздың азоттың құрамы, ал қос суперфосфатпен бірге – фосфордың құрамы артты.
4. Хлорлы тұздылық күріш өсімдігінің өніміне кері әсер береді. Мочевинаның әсерінен өнім құрылымының көрсеткіштері жақсарды. Олар азотты-фосфорлы тыңайтқыштарды бірге енгізу нұсқасында үлкен мәнге ие болды. Осы нұсқада бақылаушы және тұзды фондағы күріш дәндерінің өнімділігі көп болды.
5. Хлорлы тұздылық шарттарында минералды тыңайтқыштарды күрішке қолданғанда жоғарғы экономикалық тиімділік анықталды. Мочевинаны және оны қос суперфосфатпен бірге қосқандағы құны сәйкесінше 25 және 16 сомды құрады.
5 Еңбекті қорғау
5. 1 Егін шаруашылығында жұмысты орындау кезіндегі жағдайлар мен қауіпсіздікті сараптау (анализі)
Қазіргі ауыл шаруашылығының өндірісі әр түрлі күрделі машиналармен, құралдармен, агрегаттармен үздіксіз қамсыздандырылып отырды. Бұлармен жұмыс жасау сәйкес білімді талап етеді, ал электр энергиясын кеңінен қолдану үшін жұмысшылар, қызметкерлер мен колхозшылар электр қауіпсіздігінің сұрақтарымен толығымен танысулары керек. Ауыл шаруашылығын химиялау ұлы химикат әдістерін үйренуді талап етеді. Өйткені оларды дұрыс қолданбаса уланып қана қоймайды, сонымен қатар өрт пен жарылыс туындауы мүмкін.
Сельхоз еңбектің және өндірістің күрделілігі өсімдіктер мен жануарлардың дамуының үздіксіз өзгерісін әрдайым бақылап,олардың өнімділігін берілген деңгейде ұстап тұру үшін дер кезінде шара қолдануға келіп тіреледі. Көбінесе, ауа-райы жағдайларына байланысты механизаторлар жоспарланған жұмыстарын бітіре алмайды, бірақ оларға түнгі уақытта жұмыс істеуіне тура келеді.
Осылайша жұмысшы ауысымдардың біртексіздігі туындайды. Осы жерде әкімшілік механизаторлардың еңбегін ұйымдастыру қабілеттілігі маңызды роль атқарады.
Жеке қорғаныс құралдары жұмысшыларды күйіктен және уланудан, өндірістік жарақаттардан, электр тогының ұруынан, жарық, жылу және басқа шағылысуларының зиянды әсерінен қорғау үшін, сонымен қатар кәсіби аурулардың алдын-алу үшін қолданады.
Жеке қорғаныс құралдары ұжымдыққа қарағанда әр адамды жеке қорғайды. Өзінің функционалды белгілері бойынша олар тыныс, көру, есту, сонымен қатар тері қабаттарын және ағзаны толығымен қорғайтын құралдар болып бөлінеді. Оларды жеке құрғақ, әрі заттар мен материалдардан тұйықталған орындарда сақтайды.
Трактор құрылымына қойылатын қауіпсіздік талаптары ГОСТ 12.1.019 -76 регламенттеледі және олар сельхоз тракторлар мен сельхоз машиналарға таратылған.
Жоғарыда аталған машиналардың барлығын тракторшыны жарақаттанудан қорғау үшін кабиналармен қамтамасыз етеді. Барлық тракторларды толық металды кабиналармен немесе сырлармен жабдықтайды.
Қауіпсіз жұмысты қамтамасыз етпейтін машиналар, агрегаттар (зауыт талаптарына сай қамсызданбаған механизмнің болмауы, жұмыс орны, жөнделмеген рульдік басқару, дауыс сигналдарының болмауы, бірінші медициналық көмектің қорабының және өрт сөндіру құралының болмауы) тасымалдауға жіберілмейді.
5.2 Пецтицидтермен және минералды тыңайтқыштармен
жұмыс жасаудағы еңбек гигиенасы.
Минералды тыңайтқыштармен және пестицидтермен жұмыс жасау ұйымдардағы, кәсіпорындардағы және «сельхозхимия» жүйесінің мекемелеріндегі еңбекті қорғау бойынша жұмыстарын ұйымдастыру ережелерімен регламенттеледі.
Минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді қабылдау, сақтау және жіберу үшін қоймалар қолданылады. Колхоздар мен совхоздарға минералды тыңайтқыштарды олардың рельсті қоймалары немесе ерекше орналасу орындары болған жағдайда көлікпен жіберіледі. Минералды тыңайтқыштардың және пестицидтердің базалары мен қоймаларындағы жұмыстың қауіпсіздік шарттарын жасау үшін: машиналар мен механизмдерге техникалық қарауға арналған және аккуммулятор зарядтайтын арнайы орындар машинаны тазалауға арналған компрессорлық қондырғылар, тұрмыстық мекемелер, канализация және т.б. болуы керек.
Минералды тыңайтқыштарды сақтау шарттары қойылымдардың физико-химиялық қасиеттері мен түрлеріне байланысты, сондықтан қоймаларды жалпы және арнайы деп бөледі.
Тыңайтқыштарды, әсіресе азотты тыңайтқыштарды дұрыс қолданбағаннан оларды сақтауға және тасымалдауға үлкен қауіп төнеді. Олардың вентельдерінің қатты жабылғандығына, монометр көрсеткіштеріне, сұйық деңгейіне және т.б. назар аудару керек.
Өсімдікті қорғаудың химиялық құралдарын қолданғанда үлкен ұқыптылық қажет, жеке қорғаныс құралдарын дұрыс және дер кезінде қолдану қажет.
Пестицидтермен жұмыс жасауға дені сау, медициналық бастаудан өткен, пестицидтердің қасиеттерін жақсы білетін және олармен дұрыс жұмыс жасай алатын адамдар жіберіледі. Жұмыс уақыты 6 сағаттан аспау керек. Әрбір колхозда, совхозда ауылшаруашылық мәдениетін пестицидтермен өңдеудің есебі жүргізілуі керек. Пестицидтермен жұмыс жүргізер алдында тұрғындарды және жақын арадағы медпункты ескертеді. Уақытша қауіпті учаскелерге лакты бояулы материалдармен, сигналдың бояулармен боялған тасымалданатын қауіпсіздік белгілері мен уақытша шекаралар қойылады.
5.3 Шаруашылықтағы өртке қарсы қауіпсіздік жағдайының сипаты
Жылу бөле және жарықтың шағылысуымен жүретін жанғыш заттар мен тотықтырғыштардың әрекеттесуінің күрделі физика-химиялық процесінжану деп атайды.
Жану пайда болу үшін өрт көзі, зат және ауада 14% жоғары оттегі болу керек.
Материалдық шығын әкелетін, басқарылмайтын жануды өрт деп атайды. Өрттің себептері әр түрлі болады. Көбінесе олар адамның кінәсінен, кейде найзағай жарқылдауынан болады.
Өрт қауіпсіздігі - өрт болмайтын объектінің жағдайы, ал өрт болған жағдайда өрттің қауіпті факторларының адамға әсерін тигізбейтін және материалдық құндылықтарды қорғау қамсыздандырылатын объектінің жағдайы.
Объектінің өрт қауіпсіздігі ГОСТ 12.1.004-76 ССБТ сәйкес өртті болдырмау жүйесімен, өрттен қорғау жүйесімен және ұйымдық шаралармен қамтамасыз етіледі.
Селолық кеңестер, колхозды басқару және кәсіпорынның басшылары өрт қауіпсіздігін және өрттен қорғауды жүзеге асыру үшін штаттың өрт-қарауылдық қорғанысын және өз еркімен құрылған ұйымды құрады, ал өндірістік учаскелермен фермаларды оларды бөлімшелер құрайды.
Өртті сөндіру құралдары: сұйық және бу күйіндегі су, химиялық қосылыстың нәтижесінде және механикалық жолмен алынатын көбіктер, СО2, топырақ пен жамылғылардың барлық түрі. Оттегінің концентрациясын төмендету үшін СО2 басқа инертті газ-азотты қолданады. Өртті сөндіру үшін өрт сөндіргіш ұнтақтар қолданылады.
Өртті сөндірудің техникалық құралдарының ішінен көбікті өрт сөндіргіштер ОП-5, сонымен қатар ОУ-2 мен ОУ-5 көмір қышқылды өрт сөндіргіштер қолданылады. Ауыл шаруашылығында өртті сөндіру үшін қол және механикалық насостар, сонымен қатар жөнделген сельхоз машиналары қолданылады.
М-600, МГ-800-А маркалы тасымалдағыш бензинді екі тактілі мотополепалар мен бензинді двигательдері бар МН-1200, МП-1400, МП-1600 мотополепалары қолданылады.
Мотополепадан басқа өртті сөндіруде АЦН-200 сияқты өрт автокөліктері (мұнда өрт насосы, цистерна және көбік араластырғыш бар) және су беруге арналған АНГ-20 типті автонасостар қолданылады.
Дипломдық жұмыстың тәжірибесін жүргізген ОҚМУ 5 жылдың ішінде өрт жағдайлары тіркелмеген, өйткені ол жерде кешенді шараларды жүзеге асыру әдістерімен өрт қауіпсіздігі ережелері қатаң сақталады.
5.4 Өрттік сумен қамсыздандыру.
Селолық жерлердегі өрттік сумен қамсыздандыру жылдың кез-келген мерзімінде қажетті ағыста, 3 сағаттың ішінде өрт болған жерге суды жеткізулері керек.
Мекеменің сырттай өрт сөндіруіне кететін судың шығымы кесте бойынша есептеледі.
Ал, селолық тұрғын пунктері мен поселкелері үшін – 5,10,15 л/с. Ондағы адамдардың саны сәйкесінше 500, 5000 және 20000 адам. Құс ұяларын, тұрғын және қоғамдық мекемелерді іштей сөндіруге кететін судың шығымы 2,5-5 л/с құрайды.
Ауылдық жерлерді табиғи су қоймалары сумен қамсыздандыруы мүмкін.
Кесте 12 Ауыл шаруашылығы мекемелеріндегі орындардағы бір өртті сырттай сөндіруге кететін судың шығымы.
Өндірістің категориясы
|
Мекеменің өртке төзімділік дәрежесі
|
Мекменің көлеміне қарай судың шығыны (л/с)
|
до 1000 м3
|
3000-5000 м3
|
5000-20000 м3
|
20000-50000 м3
|
50000-200000 м3
|
Г, Д
А, Б, В
Г, Д
В
Г, Д
В
|
І және ІІ
І жәнеІІ
ІІІ
ІV және V
ІV иV
|
5
10
10
10
10
15
|
5
10
10
15
15
20
|
10
15
15
20
20
20
|
10
20
25
30
30
30
|
15
30
-
-
-
-
|
Ішкі және сыртқы өртті сөндіруге кететін суды мына формуламен есептейді:
I.
Мұндағы: - сыртқы және ішкі өртті сөндіруге кеткен судың меншікті шығыны, кестеден алынады;
- өрт уақыты;
Достарыңызбен бөлісу: |