16
2 сурет.Ресей халқының саны,туылуы және өлімі(1960-1998 жж.) және
2040 жылға дейін болжам [85]
5.5 Кестелер
5.5.1 Кестелерді көрсетуге көрнекілігі мен ыңғайлылығы үшін
қолданады.
Кестенің аты бар болса,қысқа,нақты әрі мазмұнды болуы керек.Кестенің
аты кестенің үстінде сол жаққа,азат жолдан бір жол тастап оның нөмірімен
нүкте арқылы жазылады.
Кестені көшіру кезінде кесте аты бірінші бөліктің үстінде
жазылады,кестені шектейтін төменгі көлденең сызықты жүргізбейді.
5.5.2
Ш
ығарылымның біліктілік жұмысында кестеніалдыңғы мәтінде
немесе келесі бетте айтылатын кесте туралы мәліметті мәтіннен кейін
орналастырады.
5.5.3ШБЖ-ның барлық мәтінінде кестеге сілтемелер болуы керек.Сілтеу
жасағанда «кесте» сөзімен нөмірін нұсқау керек.
Кестелерді ШБЖ-да оларды бұрып немесе сағат бағытымен бұрып
қарамас үшін ыңғайлы етіп орналастырады.
5.5.4 Жолдың саны көп кестені басқа бетке ауыстыруға болады.Кестені
басқа бетке ауыстыру кезінде «кесте»сөзі және нөмірі кестенің бірінші
бөлігінің жоғарғы жағының сол жағына жазады,басқа бөліктеріне дәл солай
«жалғасы» немесе «соңы» деп жазып кесте нөмірін қояды,мысалы: «1-ші
кестенің жалғасы». Кестені басқа бетке ауыстыру кезінде атын бірінші бөліктің
жоғарғы жағына жазады.
Баған саны көп кестені қосымшадан орынды етіп шығару керек,оны
бөліктерге бөліп бір бетке бір-бірінің астына жазылады.Егер жолдар мен
бағандар формат беттен асып кетсе,бірінші жағдайда әр бөлікте аты ,екінші
бөлікте жағы қайталанады.
17
Егер кесте әр жол бағанында қайталанған мәиін бір сөзден болса,оны
бірінші тергеннен кейін тырнақшаға алып жазу керек,егер екі немесе көп болса
оны «дәл сондай »,деп тырнақшаға аламыз.
Тырнақшаны қайталанатын сан,белгі,марка математикалық немесе
химиялық символдарда қоюға болмайды.егер сандық немесе химиялық
символдарда жолдарда өзге мәліметтер келтірілмесе оған сызық қойылады.
5.5.5 Сандық материалды ережеге сай кесте түрінде рәсімдейді.
Атыбағандар аты
Подзаголовки граф
Жолдар
(горизонтальные
ряды)
Жағы (басы жазылатын баған)Баған (бағаналар)
5.5.6 Кестедегі бағандар мен жолдар атын егер олар тақырыппен бір
сөйлем құраса,немесе жазу үлгісі болса ,егер олардың өзіндік мағынасы болса
оларды бірлік санмен жазу үлгісі ретінде жазады,ал баған тақырыпшаларын
кіші әріптермен жазады.кесте тақырыбы мен тақырпшасының соңына нүкте
қойылмайды.
5.5.7 Кестенің сол жағын,оң жағын және төменгі жағын ережеге сай
сызықтармен шектейді.Кестеде мәтіннен кіші шрифтті қолдану керек.
Тақырыптар мен тақырыпшалардың жақтарын диагональ сызықтармен
бөлуге болмайды.
Егер кестеде жолды шектейтін көлденең және тік сызықтарсыз қолдануға
ыңғайлы болса,оларды жүргізбейді.
Бағандар тақырыбын ережеге сай кесте жолына салыстырмалы түрде
тереді.
Баған тақырыптарын керек жағдайда перпендикулялы орналастыруға
болады.
Кесте тақырыбы кестенің өзге бөліктерінен ерекшеленіп тұруы керек.
Кестені рәсімдеу мысалы
1-ші кесте.Жоспарлау түрі
Жоспарлау түрі
Шығындарды жоспарлау
Табыстарды жоспарлау
Ұзақ мерзімді
Артықшылықтарын анықтау
және артықшылығы
қаражат
Табыс базасының
болашақтағы қаржылық
жоспарын дамыту
Орташа мерзімді
Инвестициялық жоспарлау
Келешектегі табыс базасын
дамыту негізінде керек
қаржы көлемі мен түрін
анықтау
18
Қысқа мерзімді
Басымдықтың дамуы және
инвестициялық жобалардың
аяқталуын,инвестрлеуге
кететін шығын көлемін және
ағымдағы жылды
қаржыландыру шығынын
анықтау
Әр түрлі табыс көздерінің
түсім болжамдарын құру
және олардың тізімдері және
нақты шығыс бабына бекіту
5.6 Ескерту
5.6.1 «Ескерту» сөзін бірінші жазу үлгісімен азат жолдан сиретіп жазу
керек және астын сызбау қажет.
5.6.2 ШБЖ ішінде ескертулерді ШБЖ мазмұнында мәтіндерді,кестелерді
немесе графикалық материалдарды түсіндіру немесе анықтамалық деректер
керек болған жағдайда жазады.
Ескертулер талаптан тұрмайды.
5.6.3 Ескертулерді міндетті түрде мәтіннен,графикалық материалдан
кейін немесе ескертуге қатысы бар кестеден кейін жазылады.
Кестеге ескертуді кесте біткенін білдіретін сызыққа дейін жазады.
5.7 Формулалар мен теңдеулер
5.7.1 Формулалар мен теңдеулерді бөлек жолға жазу керек.Формула
немесе теңдеу алдында және соңында бір бос жол қалуы керек. Егер теңдеу бір
жолға сыймай қалса ол келесі жолға мына белгілерден кейін жазылады:тең (=)
немесеқосу (+), алу (-),көбейту (х), бөлу(:) және т.б математикалық
белгілержәне келесі жолдың басына сол белгі қайталанылады.
Көбейту операциясын белгісімен ауыстыру кезінде «Х» белгісін
қолданады.
5.7.2 Символдар мен сандық коэффиценттердің мағынасын тікелей сол
формуланың астына сол ретпен келтіреді.Әр символ және сандық коэффицент
мағынасын жаңа жолдан жазады.Бірінші түсіндірме сөз «қайда» сөзімен қос
нүктесіз жазылады.Формуладан кейін үтір қою керек.
5.7.3 ШБЖ-да математикалық теңдеулерді жазу дәл формулулар секілді
орындалады.
5.8 Шығарылымның біліктілк жұмысының мән-жайы
5.8.1ШБЖ мәтініде қысқарған сөздерді қолдануға рұқсат етіледі.
Қысқартылған сөздерді тек оның мағынасын түсіндіргенннен кейін ғана
қолдануға болады.
Қысқартылған сөздерді мәтінде айтылған соң бір рет түсіндіру жеткілікті
,тек алдымен толық нұсқасы кейін жақша ішінде қысқартылған түрі жазылады.
Мысалы
– Төменгі жиілік сүзгіші (ТЖС), дербес буйколық бекеттер (ДББ).
