Қорытынды
Кез-келген мемлекетте кәоіпорын табыстарының көп бөлігін әрине кәсіпорындар мен ұйымдар төлейді. Ал кәсіпорынның нарықтық экономика жағдайында қызмет етуінің экономикалық пайдалылығы табыс табумен анықталады, яғни кәсіпорынның табыстылығы абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштермен сипатталады.
Кәсіпорын есептегі жылды айтарлықтай қомақты табыспен аяқтаса, сол жылы кәсіпорындардың бюджетке төлейтін салықтық міндеттемелері де көбейеді. Алайда салық саясатының негізгі бағыттары бойынша бұл көрсеткіштің деңгейін білу жеткіліксіз. Салықтық заңдылықтар бойынша оның қандай факторлардың есебінен кұрылғанын және активтердің табыстылық деңгейін өсіру және сақтау үшін бұл факторлардың сенімділігін талдау, кәсіпорынның алдағы уақыттардағы салық органдарына төлейтін жағдайларын білу әлдеқайда маңызды болып табылады. Арнайы салықтық әдебиеттерде табыстылық көрсеткіштері деңгейінің өзгеруіне әсер етуші фокторларға және оларды есептеуге қатысты әртүрлі көзқарас кездеседі. Факторларды сандық және сапалық етіп бөлу және салық мөлшерлерін дұрыс есептеу мемлекет үшін де кәсіпорындар үшін де аса маңызды болып табылады.
Кәсіпорындардың өндірістік қорларының табыстылық деңгейінің (рентабельділігі) өзгеруіне ықпал етуші факторлардың әсері міндетті түрде салықтық қатынастарға әсер етеді. Сондықтан да өткізілген өнімнің әр теңгесіне шаққандағы таза табыстың көбеюі осы тауар бойынша төленетін салықтық көрсеткіштердің де өсуіне әкеледі. Кәсіпорындардың табыстылық деңгейінің төмендеуіне олардың төлйтін салықтарының мөлшерін де төмендетеді.
"Табыс" ААҚ қаржы нәтижелері мен бюджетке төлейтін төлемдерін талдай келе біз кәсіпорынның табыстылық деңгейін жоғарлату және бюджетке төлейтін төлемдерін арттыру үшін ең алдымен қаржы нәтижелеріне терең талдау жүргізіп, пайданың өсу резервтерін есептеу қажет және табыстылықты жоғарлатудың негізгі резерві - өндірістік ақау мен ысырапты азайту, болдырмау қажет деп есептейміз. Сонымен қатар қәзіргі таңдағы кәсіпорындар мен ұйымдардың салықтық қатынастарын жетілдіру үшін ең алдымен салықтық есеп-айырысулар ісінде бірте-бірте жаңа технологияны өндіріске толық енгізу қажет деп есептейміз.
Қолданылған әдебиеттер
1. Айтаханов Қ. Басты міндет — ел экономикасын сауықтыру // Қаржы-қаражат.-2003.-К 7.- 3-96.
2. Аудит и налогооблажение -2001 N1-12.
3. Бабкина С. Новая налоговая политика; Финансы Казакстана 1999-N6.
4. Бурабаева О. Б., Ермекбаев Б. Ж. жергілікті салықтар
5. Бухгалтерлік бюллетені, 2001ж, 1999ж №1-12
6. Гражданский кодекс РК- Алматы - Қаржы-Қаражат.
7. Дуканич Л.В. "Налоги и налогообложение" Ростов-не-Дону Феникс 2003г.
8. Деловой мир Казахстана-2001г. N3, c 20-22.
9. "Дамуды, бір кепілі салық" Заң және заман 2001 ж. N4 47-516.
10. Дербисов Е.Ж., Ержанов С.Ж. Налоги в Казахстане. Алматы, ЮКЗЭ, 1999 ж.
11. Ерманова А.А. Налоговая система: оценочные критерии развития и совершенствования.-Караганда, 1999.-ІЗЗс.
12. Егеменді Қазахстан "Салық және бюджетке түсетін басқа міндетті төлемдер туралы Салық кодексіні» жобасы", 2001.2 қараша.
13. Қаражан С. Дамудың бір кепілі салық // Заң және заман.-2003.- N 4.-476.
14. Налоговое законодательство РК. /Изд "Қаржы-қаражат"-1997г.
15. Оңтүстік Қазақстан облыстық экономикасы сандарда
16. Салыққа сауатты көзқарас керек. Зерде №3 2001ж.
17. Салық жинауда салақтық болмасын. Ашутов. Қаржы-қаражат 1998/8.
18. Статистикалық анықтамалық.-Шымкент, 2001 ж.
19. "О налогах и других обязательных платежах в бюджет и закон РК с изменениями и дополнениями" 1 января 2001 г. Алматы
20. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы: Салық Кодексі.-Алматы: Юрист,2003.-230 б.
21. "Салық және бюджет саясаты" Қазақстан XXI ғасырға жол 2001 ж. №2 :
22. Салық-халық несібесі Егеменді Қазақстан, 200ІЖ.1 қазан
23. "Салық бюджетті» Қайнар көзі" Заң газеті 2001 жыл шілде.
24. Ильясов К.К., Идрисова Е.К. Налоги развитых зарубежных государств.-Алматы:Қаржы-қаражат, 1997.-35 с."
25. Нормативные акты по финансам, налогам, бухгалтерскому учету Алматы: "Қаржы-қаражат" 1997г.
26. Заңды тұлғаларға салық салудың оңайлатылған жүйесі туралы нұсқау // Заң.- 3.-16-196.
27. Ермекбаев Б.Ж. Жалпы мемлекеттік салықтар: Оқу құралы.-Алматы: Экономика, 1997.-1346.
28. Мән берілер мәселелер- Салық қызметі туралы, "Қаржы-қаражат" 2001ж. №24-276.
29. Юткина "Налоги и налогооблажения". Москва, Учебник М, Инфра М 1999 г.
30. А.И. Худяков, Н.Е. Наурызбаев. Налоги: понятие, элементы, установление, виды. Алматы 1998г.ТОО Баспа.
31. А.И. Худяков. Налоговое право РК. Алматы "Жеті жарғы" 1998г.
32. Экономика и право Казахстана 2001-6 6 стр. Налоговая политика.
33. "Мемлекеттік бюджет саясаты" Заң газеті. 1999 жыл 3 желтоқсан.
34. Экономикалық теория: Оқулық/ Я.І. Әубәкіров, Б.Б. Байжұмаев, Ф.Н. Жақыпова Алматы: Қазақ университеті, 1999.-2806.
35. Худяков А.И. Налоговая система РК.-Алматы, 1998.-212 6.
36. Худяков А.И. Налоговое право РК-Алматы: Жеті Жарғы ,1998.-185
Стр.
37. ҚР Президентінің заң күші бар Бухгалтерлік есеп жөніндегі жарлығы, 26 желтоқсан, 1995 ж, №2732.
38. Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет жайлы 1993 ж. бекітілген Қазақстан Республикасының заңы. №7 бухгалтерлік есеп стандарты.
Достарыңызбен бөлісу: |