Диплом жұмысы «жеке адамның этнопсихологиялық ЖӘне әлеуметтік діни қалыптасуы»



жүктеу 1,21 Mb.
бет7/7
Дата20.05.2018
өлшемі1,21 Mb.
#15240
түріДиплом
1   2   3   4   5   6   7

III. ҚОРЫТЫНДЫ


Қорыта келгенде дiн адам өмiрi үшiн маңызды фактор екенiн көремiз. Адам баласы ешқашан дiннен айырылмаған, еш уақыт дiнсiз, сенiмсiз өмiр сүрмеген. Дiн түсiнiгi үшiн әр халықтың, әр бiр қауымның белгiлi бiр сөздердi қолданғанын да көрдiк. Бiрақ барлық дiндердегi дiн түсiнiгi Исламдағы дiн түсiнiгiне ұқсамауда. Яғни олар үшiн дiн тек қана құлшылық, мейiрiмдiлiк қысқаша айтқанда дiн өмiрлерiнiң белгiлi бiр жерiнде орын алады. Ал Ислам дiнi адам баласының өмірлік мәселелерінің барлығына дерлік етене араласады. Бұл жайт дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде қарастырылды.

Ал екінші бөлімде Құран мен Пайғамбар Сүннетінің әлеуметтік мағынасы мен оның қоғамға әсері әрі ғылымилығы да сөз болды. Сондай-ақ шет ел ғалымдарының да осы саладағы ғылыми еңбектері мен жүргізген тәжірбиелік жұмыстары да айтылды.

Құранды дұрыс түсiнбейiнше Исламды түсiну мүмкiн еместiгiн мойындауымыз керек. Құранды дұрыс түсiну екi жолмен ғана болады: 1) арабшаны меңгеру; 2) Құранның мағынасын дұрыс жеткiзетiн сапалы тәржiмәсiн жасау. Азаматтардың барлығын арабшаға үйрету мүмкiн емес, сондықтан қолымыздан келетiнi қасиеттi кiтабымыздың бүгiнгi ғылымдар негiзiнде адамзаттың өркениет деңгейiн есепке ала отырып және шынайы ғылыми жетiстiктер бойынша Ислам тарихына қайтадан талдау жасай отырып аудармасын жасау.

Ислам дінінің негізгі қайнар бұлағы болып табылатын Құран мен Сүннеттің жеке тұлғаның кемелденуіне тигізер әсері мол. Аллаһтан келген Құран кітабының ерекшелігі сол, бос аңыз әңгімелерге негізделмей нақты ғылыми тұжырымдар мен сәйкестенуінде. Оның ішіндегі құндылықтар қазіргі таңда қоғамның кез-келген мәселесіне жауап бере алатындай дәрежеде. Бұлай дейтін себебіміз ол- Аллаһтың сөзі. Оның сөзінен ақау табу мүмкін еместігін еңбегімізде ашып көрсеттік. Құранда адамның не үшін өмір сүру керектігімен қоса қалай өмір сүру керектігін де айтқан. Сондай-ақ адам баласының құлқының құлы болып, күнделікті өмірдің күйбең тіршілігінен айналшықтап шыға алмай қалудан сақтандырып, қайткенде бақытқа жетудің сара жолын көрсеткен.

Исламның бес негізгі принцпі (сенім, намаз, ораза, зекет қаж) жеке адамның қалыптасуына өте үлкен ықпал етеді. Ислам дінінің қағидаларын меңгерген кез-келген тұлға, қоғамда кездесетін әртүрлі негізсіз нәрселер мен арам пиғылдан туған ойлардың құрбаны болып кете барудан сақтана алады. Ислам діні не үшін өмір сүру керектігін әрі қалай өмір сүру керектігін тек теориялық жағынан біліп қою ғана емес, практикалық жағынан жүзеге асыруды басты талап етіп қояды. Сонда ғана өмірдің мән-мағынасын жете түсінетіндігін білдірген. Исламның екінші бір негізі болып саналатын Пайғамбар Сүннетінде де адам баласының өзіне тән қасиеті мен қабілеттерін ашудың жолдарын көрсетіп қана қоймай, оны тәрбиелеудің жолын айқындап берген. Хазіреті Пайғамбардың қолданған методтары еңбектеген баладан, еңкейген кәрі дейін үлгі боларлық дәрежеде десек артық айтқандық болмаса керек. Өйткені бұған тарихымыз куә. Пайғамбардың адам психологиясымен әрі ұлттық ерекшеліктермен де санасуы кез-келген адамды ойландырмай қоймайды. Сондықтан Құран мен Сүннеттегі негіздер әлі де болса зерттеуді қажет етеді.


ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:


1. Мұртаза Жүнiсұл Бұлұтай. “Ата баба дiнi” Алматы. “Бiлiм” 2000.

2. Сайд Кутуб. «Дін бұдурң, Арслан яинлары. Ыстанбул 1998.

3. Гуней Тумер, Абдуррахман Кучук. «Дінлер тарихың, Ожак яинлары. Анкара 1997.

4. Мұхаммед Хамидуллах. «Ислам Пейгамбериң, 2-том. Ирфан яинлары. Ыстанбул 1993.

5. «Ислам анциклопедисиң, 9-том. Ыстанбул 1994.

6. Осман Ескижиоглы. «Ислам хухуки ачысындан Хукук ве инсан хакларың. Анадолы баспасы. Измир 1996.

7. Мавдуди. «Құран керимде дөрт теримң. Кахраман яинлары. Ыстанбул 1999.

8. Халифа Алтай. “Құран Кәрiм қазақша мағына және түсiнiгi”

9. Елмалылы М. Хамди Языр. «Хак дили куран дилиң, 2-том. Заман яинлары. Ыстанбул.

10. «Шамил Ислам анциклопедисиң, 2-том. Ыстанбул 1999. Акыт яинлары.

11. Ахмед Файз. «Фи зилалил куранда давет жолың, 1-том. Сечкин яинлары. Ыстанбул 1990.

12. Ахмед бин Ханбел, аль-Муснад, I-VI, Ыстанбул 1992.

13. Айхан, Халис, Дин егитим ве өгретими, Ыстанбул 1997.

14. Байраклы, Байрактар, Исламда егитим, Ыстанбул 1997.

15. Байрактар, Фарук, Ислам егитимде өгретмен өгренжи мунасибетлери, Ыстанбул – 1994.

16. Бухари, Абу Абдиллах Мұхаммед Мұхаммед бин Исмайл, ал-Жамиус сахих, I-V, Ыстанбул 1992.

17. Жанан, Ибрахим, вд..., Исламда айле ие чожук тербиеси, Ыстанбул 1996.

18. Чакан, Исмайл Лутфи, Хадис усулу, Ыстанбул 1999.

19. Чамдиби, Хасан Махмут, Егитим илклери ве рехберлик, Ыстанбул 2000.

20. Челик, Омар вд..., Усвеи хасане, I, Ыстанбул 2003.

21. Челик, Омар вд..., Усвей хасане, II, (Басылмыш китап).

22. Дихлеви, Шах Валиуллах, Хужжатуллахи Балига, трж.М.Ердоган. I-II. Бейрут 1990.

23. Додургалы, Абдуррахман, Дин егитим ве өгретиминде илклер ве ёнтемлер, Ыстанбул 1990.

24. Абу Давуд, Сулейман бин Ешас, Сунен, I-V, Ыстанбул 1992.

25. Елмалылы, Мұхаммед Хамди Языр, Хак дини Куран дили, I-X. Ыстанбул.

26. Фирузабади, Мұхаммед бин Якуб Междуддин, ал-Камусул мухит, Бейрут 1987.

27. Ғазали, Мұхаммед ибн Мұхаммед, Ислам тербиеси, Ыстанбул 1989.

28. Ибн Мажа, Мұхаммед бин Язид, Сунен, I, Ыстанбул 1992.

29. Кутуб, Сайд, Фи зилалил Куран, трж. С. Учан, I-X, Ыстанбул.

30. Маверди, Абу Хасан Али бин Мұхаммед бин Хабиб, Едубуд-Дүния вед Дин, трж. Али Акын, Ыстанбул -1982.

31. Муслим, Абу Хусейн бин ал-Хажжаж, ал-Жамиус Сахих, I-III, Ыстанбул 1992.

32. Невеви, Риязус-Салихин, трж. М.Яшар Кандемир. I-VIII, Ыстанбул 1997.

33. Тирмизи, Абу Иса Мұхаммед бин Иса бин Севра, Сунен, I-X, Ыстанбул 1992.

34. С.Улудаг, Исламда Амир ве Ясакларын хикметлери, Анкара 1989.

35. Түркістан газеті 4.02.2005 ж,

35. Ғ.Есім, Дінтану негіздері, Алматы 2003



1 Ғ.Есім, Дінтану негіздері, Алматы 2003

2 М.Ж.Бұлұтай, Ата баба діні, 88 б, Алматы 2000.

3 °ñ-ñèõàõ. “Äèí.”

4 ̸óäóäè “Kuran-i Kerimdeki Dort terim.” 137-140 áåò.

5 Ì.Õàìäè ßçûð “Hak dini Kur’an dili” 1-òîì 91-áåò.

6 Kessaf “Din”

7 ̸æìóó ô¸ò¸ó¸ èáí ò¸éìèÿ XV, 158 áåò.

8 “Islam ansiklopedisi” 9-òîì.

9 Ýäíàí Ýäâàð ”Bilim ve din”. 13-14 áåò. Ñòàíáóë 1980

10 ̽õàììåä Õàìèäóëëàõ. “Islam peygamberi” 2-òîì. 885 áåò.

11 Mevdudi. “Kur’an-i Kerim’de dort terim” 144-145 áåò.

12 “Ìóìèí ñ¾ðåñi” 65 àÿò”.

13 Ǿì¸ð ñ¾ðåñi 11-14 àÿò.

14 Ǿì¸ð ñ¾ðåñi 2-3 àÿò.

15 Á¸èéí¸ ñ¾ðåñi 5-àÿò.

16 Mevdudi. “ Kur’an-i Kerim’de Dort terim”.144-145 áåò.

17 Þíóñ ñ¾ðåñi 104-105 àÿò.

18 Íóð ñ¾ðåñi 2 àÿò.

19 Øóðà ñ¾ðåñi 21 àÿò.

20 ʸôèðóí ñ¾ðåñi 6 àÿò.

21 Þñóô ñ¾ðåñi 76 àÿò.

22 Çàðèÿò ñ¾ðåñi 5-6 àÿò.

23 Ìàóí ñ¾ðåñi 1 àÿò.

24 Èíôèòàð ñ¾ðåñi 17,18,19, àÿò.

25 Ò¸óáå ñ¾ðåñi 29 àÿò.

26 Ìóìèí ñ¾ðåñi 26 àÿò.

27 Àëè Èìðàí ñ¾ðåñi 19 àÿò.

28 Àëè Èìðàí ñ¾ðåñi 85 àÿò

29 Ðàáá – áið í¸ðñåíi ò¾çåòiï åãå áîëóøû, æàðàòóøû, èå, ò¸ðáèå åòóøi.

30 Ò¸óáå ñ¾ðåñi 33 àÿò.

31 °íô¸ë ñ¾ðåñi 39 àÿò.

32 Ò๽ò – ñ¼çäiêòå øåêòåí øûººàí, àñòàìøûëûº ºûë¹àí àäàì ìà¹ûíàñûíà êåëåäi. Òåðìèíäiê ìà¹ûíàñû áîëñà : ¼çiíå ëàéûº áîë¹àí ìàºàìíàí àñûï, Ò¸»iðãå ºàòûñòû åðåêøåëiêòåðäi ¼çiíäå áàð äåï ñåçiíiï, æ¾çåãå àñûðûëóû, îðûíäàëóû òåê Àëëà¿òû» ºîëûíäà áîë¹àí iñòåðäi îðûíäàó¹à ½ìòûë¹àí, àäàìäàðäû àøûº íåìåñå æàáûº ò¾ðäå ¼çiíå º½ëäûººà øàºûð¹àí, êåðåê áîëñà á½ë æîëäà ê¾ø ºîëäàí¹àí àäàì, àäàìäàð íåìåñå æ¾éå (ñèñòåìà).

33 Íàñûð ñ¾ðåñi 1-3 àÿò.

34 Ì. Õàìäè ßçûð. “Hak dini Kur’an dili”. 1-òîì. 95 áåò

35 Hak dini Kur’an dili 1-òîì. 97-áåò.

36 Àëè Èìðàí ñ¾ðåñi 19 àÿò.

37 Þñóô ñ¾ðåñi 76 àÿò.

38 Àõìåä Ôàéç .“ Fi zilal’il Kur’an’da davet yolu.” 45-áåò.

39 Òèðìèçè. Ñóí¸í. 5/278.

40 Àëè Èìðàí ñ¾ðåñi 83 àÿò.

41 Æàñèÿ ñ¾ðåñi 18 àÿò.

42 °í¹àì ñ¾ðåñi 121 àÿò.

43 Seyyid Kutub. “Din budur”.

44 Ðà¹ûä ñ¾ðåñi 11 àÿò.

45 Àíê¸áóò ñ¾ðåñi 69 àÿò.

46 Õàæ ñ¾ðåñi 40-41 àÿò.

47 Seyyid Kutub. “Din budur.”

48 Ahmed Hamdi Akseki. “Islam”.2-áåò.

49 ̽õàììåä Êóòóá “Islamin etrafindaki supheler.” 17- áåò..

50 Ñåéä ²óòóá. “Islam Kapitalizm Uyusmazligi.” 80-81 áåò.

51 Ì.Õàìäè ßçûð. “Hak dini Kur’an dili.” 98 áåò.

52 Ì. Àçèç Ëàõáàáè. “Islam sahsiyetciligi.” 72 áåò.

53 Ôàòûð ñ¾ðåñi 15 àÿò.

54 Ǹðèÿò, 51/21

55 ±àøèÿ, 88/17-20.

56 ̽ðòàçà ƾíiñ½ë Á½ë½òàé. “Àòà áàáà äiíi” Àëìàòû. “Áiëiì” 2000.


57 Macit Gokberk “Felsefenin evrimi” 41-áåò.

58 Ziyauddin Serdar. “Islam medeniyetinin gelecegi” 68-áåò.

59 Äîê. Àëåõ Êàððåë, Ûíñàí á½ Ìå÷êóë Ñòàìáóë, 1971, á.23.

60 Ôðåéäòi» áàðëûº å»áåêòåðiíåí êåçåñòiðóãå áîëàäû.

61 Èñëàìäà àéëå âå øîæóê ò¸ðáèåñi. 270-274.

62 Ahmet Gurkan. “Islam kulturunun garbi medenilestirmesi”. 22 áåò.

63 (Íèñà, 4/82)

64 (Þíûñ, 10/37-38); Áàºàðà, 2/23

65 ̾ìèíóí, /12-14; ͸æiì, 45-46; Èíñàí, 2.

66 Çóìàð, 5.

67 ͸ìië, 88.

68 Ðàõìàí, 19-20.

69 ͸ìië, 88.

70 ßñèí, 36.

71 Õèæèð, 15/22

72 ²àéðàò Æîëäûáàé, Àºèºàò øóà¹û, 132.

73 ̸óäóäè, Ò¸ô¿èìóë ²½ðàí, ò. 1, áåòi 33.

74 Èáí Àáäèë Áàð, Æàìèë Áàÿíèë Èëì II. 110.

75 ͸æiì, 53/3

76 °áó Äàóûä, Ñóíåí, II. 505.

77 Á½ºàðè, Ñàõàèõ, I. 132.

78 a. mlf, a.g.e, I, 15

79 Èñðà, 17/95.

80 ²àëàì, 68/4.

81 Kutub, Fi zilal, X, 123.

82 Àõçàï, 33/21.

83 Elmalılı, Hak Dini, VI, 304.

84 Ôàòûõ, 48/2

85 Á½õàðè, Òåôñèðó ñóðå (48) 2; ̾ñëèì, ̽íàôèºóí, 81.

86 Á½õàðè, Äà¹óàò, 3; Èáí Ìàæå, °äåï, 57.

87 Nevevi, Riyazus-salihin, VII, 592.

88 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 118.


89 Çàðè¹àò, 51/55.

90 Á½õàðè, Èìàí, 42; ̾ñëèì, Èìàí, 95; °áó Äàóûò, °äåï, 59.

91 Nevevi, Riyazus-salihin, II, 54.

92 Çakan, Hadis Usulü, 41.

93 Nevevi, Riyazus-salihin, I, 19.

94 Íèñà, 4/113.

95 Elmalılı, Hak Dini, III, 82.

96 Nevevi, Riyazus-salihin, I, 33

97 Õ½æûðàò, 49/13.

98 Ì. Æ. Á½ë½òàé, Àòà áàáà äiíi, 178 á.

99 Áàºàðà, 2/30.

100 Áàºàðà, 2/30.


101 ̸óäóäè, Ò¸ô¿èìóë ²½ðàí, ò. 1, áåòi 62.


102 ̸èäà, 5/105.

103 °í¹àì, 6/32.

104 ̾ìèíóí, 23/115.

105 Çàðèàò, 51/56.

106 ±àôûð, 40/61.

107 Çóìàð, 39/8.

108 Èñðà 17/70

109 Òèí 95/4-5

110 Õèæð 15/28-29.

111 Ðàçè, ̸ô¸òèõ ÕII-21.

112 Áàºàðà, 2/95.

113 Áàºàðà, 2/222

114 °ëè-Èìðàí, 3/76.

115 ̸éäà 5/42.

116 °ëè-Èìðàí, 3/159,

117 °ëè-Èìðàí, 3/146.

118 Ñàô, 61/4.

119 Gazali. Erbayin. 111

120 Áàºàðà, 2/222

121 Õ½æðàò, 49/7.

122 Elmalili, Hak Dini, VI/ 59-61.

123 Áàºàðà, 2/43-45.

124 S.Uludag, Islamda Emir ve Yasaklarin Hikmetleri, 91.

125 Ò¸óáå, 9/103.

126 Áàºàðà, 2/110

127 Á½ºàðè, Æèçèå, 1.

128 ̾ñëèì, Ǿ¿ä, 26.

129 Áàºàðà, 2/183

130 Сейтбеков Ислам °дебі. 115-116. Шымкент 2003.

131 Nesai. Mücemmül Evsat.

132 Èáí Ìàæå, Ѿíåí, I, 83

133 Ayhan, Din Eğitimi, s. 55.

134 Dihlevi, Hüccet, I, 385.

135 Õàøûð, 59/7

136 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 119-120.

137 Dodurgalı, Din Eğitimi, s.91.


138 Bayraktar. Öğretmen- Öğrenci Münasebeti s. 66.

139 Èñðà, 17/106

140 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 128.

141 Geniş bilgi için bkz. Bayraklı, İslamda Eğitim, s. 216.

142 Á½õàðè, Èìàí, 34.

143 Bayraktar. Öğretmen- Öğrenci Münasebeti s. 67.

144 Bayraklı, İslamda Eğitim, s. 218.

145 ̾ñëèì, Áèð, 59; Òèðìèçè, ²èÿìåò, 2.

146 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 163.

147 Á½õàðè, Ìåâàêèòóñ-Ñàëàò, 6; Òèðìèçè, °äåï, 80.

148 Bayraklı, İslamda Eğitim, s. 199.

149 a.mlf, a.g.e, (Muhammed Kutubtan, naklen, 250.)

150 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 194.

151 Þñóï, 12/3. ¿½ä, 11/120; Òà¿à, 20/99.

152 °áó Äàóûò, °äåï, 6.

153 Á½ë ì¸ñåëå æ¼íiíåí òåðå» ìà¹ë½ìàò àë¹û»ûç êåëñå ºàðà»ûç. Á½õàðè, Iëiì, 49. °áó Äàóûò, °äåï, 20.

154 Bayraktar. Öğretmen- Öğrenci Münasebeti s. 76.

155 °áó Äàóûò, °äåï, 6.

156 Àõìåò á. Õàíáåë, ¶, 256-257.

157 Bayraktar. Öğretmen- Öğrenci Münasebeti, s. 77.

158 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 182.

159 Тирмизи, Фитен, 76/226.

160 Çelik, Üsve-i Hasene, II, 180.

161 ̾ñëèì, Èìàí, 94.

162 Bayraklı, İslamda Eğitim, s. 184.

163 °áó Äàóûò, °äåï, 1.

164 °áó Äàóûò, °äåï, 1. Òîëûº ì¸ëiìåò àëó ¾øií ºàðà»ûç... Dodurgalı, Din Eğitimi, s.104-114

165 Çamdibi, Eğitim İlkeleri ve Rehberlik, s. 5.


166 Èñðà 17/70

167 Òèí 95/4-5

168 Èáí Ìàæå, Ѿíåí, I, 83

169 Õàøûð, 59/7

170 М.Бұлұтай Түркістан газеті 4.02.2005 ж,



жүктеу 1,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау