Диктант түрлері белгілі бір грамматикалық ережеге сай жүргізіледі

Қоғалы шөлді жайлаған,

Қоғаның басын шайнаған,

Құраулап оны жылқышы,

Қыл арқанмен байлаған.

Ұ. Есдәулетов

34

Тапсырма: Септік жалғауы жалғанған сөздерді теріп жаз. Оларды сөз құрамына талда.

Көру диктант

Жаңылтпаш

Көк тырна,

Көп тырна

Тыраулап тек

Көп тұрма.
Қамаштан көріп қалашты,

Қалашқа Жарас таласты.

Бөлінсін десең, қалаш тең,

Таласпа, Жарас, Қамашпен.

Әсем әсем бе, Әсел әсем бе?

35

Тапсырма: Түбір зат есімді теріп жаз, өзің қалаған екі түбір зат есімді септе.
Шығармашылық диктант

Күй атасы

Күй атасы Құрманғазы бала кезінен домбыраға әуес болды. Ол ұзақ күйшіден тәлім алған. Құрманғазы орындаушылық шеберлігін шыңдап отырды. Есейе келе Құрманғазыны атақты күйші ретінде есімі бүкіл қазақ даласына тарайды.

Құрманғазының өмірі әділетсіздікке қарсы күреспен өтеді. Сан рет түрмеге отырды. Құрманғазы алғашқы күйін Исатай мен Махамбеттің қазақ хандарына қарсы көтерісіне арнайды.
Тапсырма: Атау септігіндегі зат есімдердің астын сыз, түбірмен белгіле.
36

Сөздік диктант

Қамшы, тұлпар, Ақтөс, мектеп, кесе, кептер, Асан, Жерұйық, жұлдыз, кереге, оқулық, темір, құмырсқалар, орындық, тошала.