анаэробты алмасудың табалдырығы

Спортшының жұмыс қабілеттілігінің жоғарылауы кезіндегі кері байланыстың қуат жұмсалуын үнемдеу.

Бұлшық еттерден келетін импульстердің нәтижесінде орталық жүйке жүйесінде тежелу дамиды. Бұлшық еттерде жиналған өнім алмасуы осмостық қысымды көтеріп, қан плазмасының шығуына мүмкіндік жасайды.  Бұл тер бөлінумен бірге қанның қолданылуына әкеп соғады. Жұмыс қабілеттілігінің төмендеуін оттегін тасымалдау, жүрек-тамыр және т.б. өзгеруінен ферментті жүйелердің белсенділігі төмендеп, алмасу процестері бұзылады.

Үлкен қуат аймағында жұмыс қарқыны 3-5 мин-тен 20-30 мин-ке дейін созылады. 3, 5,10 км. жүгіру, 1000-1500 м. жүзу, 5-10 км. шаңғы, коньки және 10-20 км велосипед тебу. Энергияның пайда болуының 70-80%-і аэробты жолмен өтеді де, қалғандары АТФ пен гликолиздің ыдырауының салдарынан болады. Оттегінің қарызы 12л қанның құрамында эритроциттер, лейкоциттер және гемоглобин көбейеді. Жүректің соғу жиілігі 3-4 мин. 180-200 соғ/мин-ке жетіп, жұмыстың соңына дейін осы деңгейде сақталады.

Стандартты жаттығулар сапалы жасалған жұмыспен сипатталады: Бұлар – акробатика, суға секіру, мәнерлеп сырғанау, көркемдік және спорттық гимнастикалар. Атаулы спорт түрлерімен шұғылданатын спортшылардың көру тепе-теңдік және кинестатикалық анализаторларына ауыртпалық түседі. Энергияның жұмсалуы АТФ есебінен жүріп, жұмыс динамикалық айналымда атқарылады.

Стандартсыз жаттығуларға спорттың жекелей түрлері (бокс, күрес, семсерлесу) және спорт ойындары (волейбол, баскетбол, футбол, хоккей) т.б. қозғалыстар, кростар (марфон, шаңғы тебу) жатады. Қозғалыстың күрделілігі жағдайдың өзгеруі мен уақыттың жетіспеуіне байланысты өтеді. Қимыл әрекеттерінің ылғи өзгеріп тұруы сезім мүшелері мен ми сыңарлары қабықшасын шаршауға соқтырады.

1. Қозғалыстар орындалуына байланысты қалай бөлінеді?

2. Жоғарғы қуат аймағында энергия көзі болып табылады?

3. Субмаксимальды қуат аймағында энергия көзі болып табылады?

4. Тотығу процесінде (оттегі жетіспеген жағдайда) глюкоза қандай затқа дейін ыдырайды?