Сабақтың типтері мен құрылымы:
Алуан түрлі сабақтардың бәріне ортақ бір белгіні табу үшін оларды «жіктеу» керек.
Сабақтарды бірінші рет топтастырған И.Н. Казанцев сабақтарды мазмұны мен өткізу тәсілдеріне қарап топтастырады. Мазмұнына қарай топтпстырғанда бір топқа арифметика, алгебра, геометрия сабақтары, ал олардың ішінде жекелеген тақырыптарды өтуге арналған сабақтар белгіленеді. Оқу жұмысының тәсілдері бойыеша экскурсия – сабақ, кино – сабақ, өздік жұмыс сабағы болып бөлінеді.
Оқу жұмысының жүйесі мен оқушылардың танымдық іо-әрекетінің сипатына қарай кіріспе, материалмен бірінші танысу, жаңа білімдерді тәжірибеде қолдану, дағдыларды қалыптастыру, қайталау, бекіту және жинақтау, бақылау, аралас сабақтар деп бөлінген.
Теоретиктер мен практиктердің арасында дидактикалық мақсат бойынша топтастырылған сабақтар кең қолдау табуда. Олар:
Аралас сабақ
Жаңа материалды оқу
Жаңа іскерлікті қалыптастыру
Білім, іскерліктерді тәжәрибеде қолдану
Жинақтау жәнеи жүйелеу
Білім, іскерлікті тәжәрибеде қолдану
Білім, іскерліктітерді бақылау және түзету.
Сабақтың құрылымы – сабақтың әр бөлігінде мұғалім мен оқушылар бірге жасайтын алуан түрлі жұмыстар.
Әр сабақтың ішкі құрылымы жүйелі, сабақтың түрін анықтайтын, жекелеген кезеңдерден тұрады. Мысалы, сабақтың мақсаты білім жәнеиіскерліктерді бекіту болса, онда сабақтың түрі білім , іскерліктерді бекіту болады. Бұл оқу жұмысы негізгі, мұғалім оған көп уақыт бөледі.
Сонымен сабақтың кешенді, қатаң құрылымы жоқ. Аралас сабақтың құрылымы басқа сабақтардың құрылымына негіз болады.
Бұл сабақ қазіргі мектептерде кең тараған, көптеген сабақ түрлерінің алдында тұрған міндеттерге сүйенеді, бірінші сабақтардан құралған, сондықтан оны аралас сабақ дейді. Аралас сабақтың құрылымы әр түрлі болады.үмысалды, озат мұғалімдер оқушыларға білімдерді өздік жұмыстар арқылы меңгертеді.
Жаңа материалды оқытуды оны бірінші рет бекіту, қолдану жиі ұйымдастырылады. Материалды бекітумен қатар бұрын өтілген тақырыптарды тексеріп, білімдерді қалыпты емес ждағдайларда қолдандырып дағдыландырған жақсы. Сабақтың элементтерін оылай біріктіру онв оқушыларға қызықты етеді.
Аралас сабақ мұғалімге қатаң талап қояды. Сабақтың элементтерін, жұмыс формаларын іріктеумен қатар әр элементке бөлінген уақытқа мұқият қарау керек.
Интеграциялық сабақ пәнаралықбайланысты жетілдіру мақсатына байлнысты пайда болған. Мұндай сабақтарда бір тақырыпты түрлі пәндерден беретін мұғалімдер оқытады. Кіріктілген сабақтың негізгі мақсаты – оқу материалдарын байланыстырып, ссабақта оқушыларға терең білім беру, ойлау қабілетін дамыту. Оқу материалдарын бағдарламаларға сай пәндер бойынша біріктіріп ьеру оқушылардың жан-жақты тұтас, тереңжәне берік білім алуына мүмкіндік жасайды. Сондықтан жыл сайын әрбір мұғалім пәндердегі ұқсас оқу материалдарын біріктіріп, яғни пәнаралық байланыс принципін қолданып, интегралдық жоспар жасайды. Ондағы материалдарды дер кезінде сабаққа пайдаланып, тиімді етіп іске асырады.
Панорамалық сабақ . Панорамалық сабақты өткізудегі негізгі мақсат – озат мұғалімдердің өзінің ұстаздық зертханасын ашып, сабақ беруі, яғни әдстемесін көпке тарату. Панорамалық сабақты өткізу үшін мұғалімге қойылатын ең бірінші талап оның сабақ берудегі өзгеге ұқсамайтын өзіндік әдісінің болуы. Мұғалімге оқыту үдерісінде ең көп сүйінетін әдісі қандай, оның тиімділігі неде? Тыңдаушылар соны біліп, сезуі керек. Панорамалық сабақтарға қойылатын талаптардың бірі – мұғалімнің өткізген сабағын өзі талдап беретіндігі. Панорамалық сабақ бір тақырыпты өтуге, яғни тек бір сабақ арқылы оның көп жылғы игі тәджірибелерін көпке танытыды.
Сайыс сабақ сабақтың атына байланысты сыныпты екі команда білімдері бойынша сайысқа түседі. Мысалы: есеп шығару, сөйлем талдау. Алдын ала оқушылардың өзінен қазылар алқасы құрылады. Мұғалімнің көмегімен қай команданыңжеңгені анықталады. Екі команданың капитандарының жарысы ұйымдастырылып, олардың дажауаптары салыстырылады. Соңынан қорытынды шығарылады.
Аукцион сабақ бір нәрсені сату арқылы өткізіледі. Сабақтың құрылымы: өткен сабақты тексеру, аукцион тәртібін түсіндірук, зат сату, финал, қорытынды.сабақ кезінде сатылатын бірнеше заттар тұрады. Затты ол туралы көп білетін оқушы сатып алады. Мысалы: киіз үй, колөнер бұйымдары.
Шығармашылық сабақ оқушылардың шығармашылық жұмыс істеуіне баса назар аударылады. Бұл сабаққа өте жақсы оқитын оқушыларды таңдап алып, топтарға бөлуге болады. Мысалы, 10 минут ішінде 1-2 топтың оқушылары сол тақырып бойынша крассворд құрса, 3-4 топтың оқушыоары олардың жауабын айтады. Бір тақырыпқа қысқа шығарма, сценарий, көркем немесе мультфильм құрғызуға болады. Қазылар алқасы әрбір топқа баға қояды.
Достарыңызбен бөлісу: |
