Дениеті мен білімін



жүктеу 5,28 Mb.
Pdf просмотр
бет202/209
Дата09.10.2023
өлшемі5,28 Mb.
#43715
1   ...   198   199   200   201   202   203   204   205   ...   209
Дін мен діл

Дін мен Діл
4. 
Хадис қажет емес дейтіндер ислам әлемінің 
әртүрлі мәзһабқа бөлінуі мен кейінгі ғасырда артта қалуын 
мұсылмандардың хадистерді ұстануынан көреді. 
Ал, шынтуайтында, бұл олай емес. Мұсылмандардың 
бірнеше мәзһабқа бөлінуі бұл діннің негіздерінде 
емес, кейбір тармақтарында. Адам болған жерде түрлі 
көзқарастардың болатыны табиғи құбылыс. Ал егер 
мұсылмандар ориенталистер айтқандай хадистерді 
ұстанбағанда, онда әркім Құранды жалаң ойы мен қисық 
қиялына қарай бұрмалайтын болғандықтан, бірнеше 
көзқарас емес, исламның өзі бір-бірінен мүлде алшақ 
түрлі діндерге бөлініп кетер еді. 
Ал мұсылмандардың кейінгі ғасырда артта қалу 
мәселесіне келер болсақ, бұл жағдай мұсылмандардың 
хадисті ұстануынан емес, керісінше хадистерде айтылған 
ақиқаттарға мән бермей, салғырт қарағандығынан туын
-
дауда. Әйтпесе, Алла елшісінің қай хадисі мұсылманды 
білімнен бездіріп, еңбектен еріндірген екен?! Кеше күллі 
әлемге ғылым мен мәдениетті үйретіп, Әл-Бируни, әл-
Хорезми, Алфарғани, ибн Сина секілді астрономия, алгеб-
ра, медицина секілді ғылым салаларының негізін қалаған 
данышпандарды жетілдірген шақта да мұсылмандардың 
хадисті бекем ұстанғанын сүннеттен кінә іздейтіндер 
білгісі келмесе, онда оған Алла елшісінің хадистері кінәлі 
емес.

Пайғамбар сөздерін қабылдамайтын бұл топ 
қазақ еліне қаншалық қауіпті? Бұл ағым жетегіне 
кеткендер санының кейбір ақпарат көздерінде жетпіс-
сексен мыңға жуықтағаны айтылады. Осы рас па?
Әуелі, Қазақстанда бас көтере бастаған бұл жаңсақ 
пікірдің жақтаушыларының бәрінің ниеті дін бұзу деп 
жалпылай айту қате. Олардың көпшілігі діни ілімі 


271
Дін мен Діл
таяз болғандықтан ориенталистердің уәждері мен 
бұрмалауларына алданған адамдар болуы ықтимал. 
Себебі, олар сүннеттің бізге дейін жетуі мен жазылу та
-
рихын сенімді қайнар көздерден оқыған адамдар емес. 
Керісінше сүннетке қарсы субьетивті сыңар езу пікірлерді 
ғана тыңдаған немесе оқыған жандар. Мұндай адамдар 
ақиқатты түсінген кезде дереу әлгіндей қате ойларынан
бас тартып жатады. Қазақ: 
«Адасқанның айыбы жоқ
қайта үйрін тапқан соң»
демей ме?
Ал іштеріндегі серкелері көп жағдайда қоғамға 
таңсық пікірлерді айту арқылы назарын өздеріне 
бұрғысы келетін 
«лидерлікке»
құштар пенделер. Мұндай 
адамдардың жасап жүргені 
«Атың шықпаса жер өрте»
дегеннің кері. 
Сондай-ақ мұндай пікірлерді жақтаушы секілді 
көрінетін кейбір жандар – олар діннен үнемі жеңілдік 
іздеп жүрген, құлшылыққа құлықсыз әрі кейбір 
күнәларына ақтау іздеп шыққан нәпсіқұмар пенделер. 
Олар өздерінің іздегенін осы хадистерді мойындамау 
пікірінен тапқан соң, оның дұрысы мен бұрысын анықтап 
жатпастан, дереу жақтап шыға келеді. 
Қазақ жерінде бас көтере бастаған сүннетті мойын
-
дамайтын бұл ағымның жақтаушыларының сан мөлшері
сұрақта білдірілгендей көп емес. Әсілінде, кез келген 
ағым өз жақтаушылырының санын көп көрсеткісі келеді. 
Бұл – кез келген тамыры жоқ ағымдарға ортақ құбылыс. 
Өздерінің жақтаушыларының санын көп көрсету арқылы 
олар санаға психологиялық қысым жасауды көздейді. 
Яғни, кейбір адамдар бұлардың артына мұнша адам 
ергеніне қарағанда, айтқандары, шынымен де, ақиқат па 
деген пікірге баруы мүмкін.
Қазақ жерінде бұл ағымның анау айтқандай ықпалы 
болады деп ойламаймын. Себебі, бұл адасқан ағым 


272

жүктеу 5,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   198   199   200   201   202   203   204   205   ...   209




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау