|
Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф1 Н ШҚМТУ 701.01
|
Сапа менеджменті жүйесі
|
Силлабус
Электр машиналар
|
бет
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д.Серікбаев атындағы ШҚМТУ ВКГТУ им.Д.Серикбаева
БЕКІТЕМІН
АТжЭФ деканы
_____________Ғ.Мұхамедиев
«___» ______________ 2014ж.
ЭЛЕКТР МАШИНАЛАР
Силлабус
ЭЛЕКТРИЧЕСКИЕ МАШИНЫ
Силлабус
Мамандық: 5В071800 «Электроэнергетика»
Оқу түрі: күндізгі
Курс: 3
Семестр: 5
Кредит саны: 3
Сағат саны:
Дәрістер: 15
Іс-тәжірибелік сабақтар: 15
Зертханалық сабақтар: 15
СОӨЖ: 30
СӨЖ: 60
Емтихан: 5 семестр
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Силлабус «Өндірістік энергетика» кафедрасында, 5В071800 «Электрэнергетика» мамандығы бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру 23.08.12ж №1080 стандартына сәйкес және ТОБ негізінде әзірленген.
Бағдарлама ӨЭ кафедрасының отырысында талқыланды.
Өндірістік энергетика кафедрасының меңгерушісі Т.Сегеда
№ ___ хаттама 2014ж.
Ақпараттық технологиялар және энергетика факультетінің әдістемелік кеңесінде мақұлданған.
Төрағасы Т. Абдрахманова
№___ хаттама 2014ж.
Дайындаған
аға оқутышы: А.А.Сарсенова
Норма бақылаушы Т.Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ ОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Өндірістік энергетика» кафедрасы, Ақпараттық технологиялар және энергетика факультеті (_Г-1-313_дәрісх.)
Пән жүргізетін оқытушы: Сарсенова Айжан Аскербекқызы, аға оқутышы
Жұмыс телефоны: 540-429
Дәрісханалық сағатқа және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі мен оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
1 ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
1.1 Оқылатын пәннің сипаттамасы
Электр машиналары электр құрылғылар және энергия сақтау негізінде негізделетін негізгі пәндердің бірі, сондықтан осы облыстағы білімі студенттердің өзінің практикалық әрекетінде электр машиналарын жете түсінуіне және тиімді қолдануына мүмкіндік береді. Энергетиктерді кәсіптік дайындауда бұл курс сондай-ақ маңызды дүниетанымдық роль атқарады. Алған білімдері студенттердің шығармашылық мүмкіндіктерін кеңейтуі және ынталандыруы, алдағы мамандықтың пәндерін оқуына дайындау керек.
Студенттер бұл пән біліміне негізделе отырып электр машиналарын жобалауға әрекеттенеді. Электр машиналары курсына қатысты пәнді сапалы біліп шығуға мүмкіндік алады.
1.2 Пәнді меңгеру мақсаты мен міндеттері
Пәнді оқыту мақсаты – кәсіптік білім берумен қоса мамандардың комплекстік дайындығын қамтамасыз ету, шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, мамандық қиындықтарын жоғары ғылыми дәрежеде шешу және қалыптастыра білу, өз білімдерін өз бетінше жоғарулату және шығармашылықта қолдану. Бұл мақсаттар шығармашылықтың белсенділіктің жоғрылауы және студенттердің өзіндік жұмысы, есептік техникалардың кең қолданысы негізінде орындалады.
Берілген пәнді оқыту міндеттері – электр машиналарының, трансформаторлардың электромеханикалық, электрлік және физикалық сипатын оқыту, тұрақта токтағы машиналардың, асинхрондық, синхрондық машиналардың құрылысын оқыту, машиналардың жүктеме кезіндегі жұмыс тәртібін, апаттық жағдайда электрлік және электромеханикалық ұлғаюды реттеуді оқыту болып табылады.
1.3 Пәнді меңгеру нәтижелері
Пәнді оқып меңгергеннен кейін студенттер алдағы мамандығына қатысты білім деңгейін алуы, практикалық қызметіне икемделуі және әреккеттенуі қажет.
Пәнді оқып үйрену нәтижесінде студенттің білуі шарт:
коллекторлі және коллекторсіз машиналардың құрылысын және тағайындалуын;
тұрақты токтағы машиналарды қосу сұлбасын, қызу жүйесін;
асинхронды машиналарды ауыстыру сұлбаларын;
электр машиналарының магниттік және электромагниттік процестерін;
электр машиналарын жіберу әдістерін,
электр машиналарының жұмыстық сипаттарын,
номиналды, апаттық, тәжірибелі жұмыс тәртіптерін;
трансформаторлардың электромагниттік процестері мен құрылысын;
элктр машиналарының даму тарихын.
Жасай алуы шарт:
электр машиналарының және трансяорматорлардың есептік параметрлерін анықтау;
машиналардың жұмыстық және статистикалық сипаттамаларын құру және есептеу;
машиналарды қосудың электрлік сұлбасын құрастыру;
электрлік машиналарының магниттік тізбегін есептеу;
электромагниттік процестердің табиғатын түсіндіру;
пәнді меңгеру жұмысына жаңа ғылым жетістіктерін қолдану;
ақпараттық техникалық мағлұматтарды қолдану.
Әдеттенуі шарт:
ортақ белгілеудегі қозғалтқыштардың құрылысы негізінде электр машиналарын жобалауға;
трансформаторлардың және машиналардың жұмыс параметрлерінің есептеуін орындаға;
трансформаторлар мен машиналардың жұмыс тәртібін меңгеру және сараптамасы бойынша зерттеу жұмысына;
энергетикалық шығынды есептеуге.
1.4 Пререквизиттер
Пәннің қолданған материалдары төмендегі курстарда алған білім негізінде жинақталады:
жоғары математика
физика
электротехниканың теориялық негіздері
1.5 Постреквизиттер
Курсты білу «Электроэнергетика» мамандығында қызмет ету және төмендегі пәндерді оқу үшін қажет:
электромеханика және электромеханикалық құрылғылар
релелік қорғау және автоматика
элекроэнергетика
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырыптың атауы, оның мазмұны
|
Еңбек сыйымдылығы, сағаты
|
Ұсынылған әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәрістік сабақтар
|
Тақырып 1. Электр машиналар курс пәніне кіріспе. Трансформаторларға жалпы мағлұмат. Трансформаторлардың класификациясы және әрекеттік парқы. Трансформаторлардың құрылымы және құрастырма элементтері.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 2. Трансформаторлардың теңдеуі. Кернеу теңдеуі. Токтар теңдеуі. МҚК теңдеуі. Трансформаторлардың орынбасарлық сұлбасы және диаграммасы.Бос жүріс, қысқа тұйықталу әлпілері.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 3. Трансформаторлардың жұмыстық сипаттамалары. Трансформаторлардың энергетикасы. Трансформаторлар түрлері.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 4. Асинхронды қозғалтқыштар туралы жалпы мағлұмат. Асинхронды қозғалтқыштардың құрылысы. Катушканың, катушкалық топтың, ескі орауыштың электр қозғаушы күші
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 5. Асинхронды қозғалтқыштардың электромагниттік моменті. Механикалық,жұмыстық сипаттамалардың теңдеуінің орынбасарлық сұлбасы
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 6. Асинхронды қозғалтқыштың магниттік тізбегі
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 7. Реттегіштік сипаттамалар. Жылдамдықты реостаттық әдіс және кернеу өзгерісімен реттеу. Асинхронды қозғалтқыштарды жіберу әдістері.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 8. Синхронды машиналар. Синхронды қозғалтқыштар, генераторлар, қозу жүйесі
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 9. Синхронды қозғалтқыштарды жіберу әдістері. Синхронды машиналардың сипаттамалары
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 10. Тұрақты ток машиналары туралы жалпы мағлұматтар. Тұрақты ток машиналарының құрылысы, жұмыс парқы, қосылу сұлбалары. Якорь орамалары. Орамалар түрлері. Орамалар параметрлері. Теңестірілген талғанулар.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 11. Электр қозғаушы күш және тұрақты ток машиналарының электромагниттік моменті
|
1
|
1,2,3
|
1
|
2
|
3
|
Тақырып 12. Тұрақты ток машиналарындағы магниттік процестер. Якорь реакциясы, шектету әдісі.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 13. Орама түрлері. Якорь орамаларын жалғау сұлбаларын құру
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 14. Түзу сызықты, қисық сызықты коммутациялы тұрақты ток машиналарындағы коммутация.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 15. Тұрақты ток генераторлары. Тұрақты ток қозғалтқыштары. Жұмыстық сипаттамасы. Жылдамдықты реттеу
|
1
|
1,2,3
|
Семинарлық (іс-тәжірибелік) сабақтар
|
Тақырып 1. Трансформаторлардың есептік параметрлерін анықтау
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 2. Трансформаторларды жалғау сұлбалары
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 3. Асинхронды қозғалтқыштардың есептеуіш параметрлері
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 4. Асинхронды машиналардың механикалық сипаттамалары
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 5. Асинхронды машиналардың жұмыстық және реттегіштік сипаттамалары.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 6. Синхронды машиналардың электрлік есептеуі
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 7. Синхронды машиналардың есептеуінің сипаттамалары
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 8. Синхронды машиналардың сипаттамалары.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 9. Арнайы тағайындалған машиналар
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 10. Якорьдің орамалық берілгенінің есебі.
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 11. Тұрақты ток машиналарының электрлік есептеуі
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 12. Тұрақты ток машиналарының сипаттамарын есептеу
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 13. Тұрақты ток машиналарының қосымша резисторларын есептеу
|
1
|
1,2,3
|
Зертханалық сабақтар
|
Тақырып 1. Кіріспе сабақтар. Электр машиналары зертханаларындағы қауіпсіздік ережелері
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 2. Трансформаторлардың жұмыс тәртібін зерттеу
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 3 .Қысқа тұйықталудағы роторлы асинхронды қозғалтқышты зерттеу.
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 4. Синронды генераторды зерттеу
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 5. Синхронды қозғалтқышты зерттеу.
|
2
|
1,2,3
|
Тақырып 6. Тұрақты ток генераторының жұмыс тәртібін зерттеу зғалтқышты зерттеу
|
2
|
1,2,3
|
1
|
2
|
3
|
Тақырып 7. Тұрақты ток қозғалтғалтқыштарының жұмыс тәртібін зерттеу
|
2
|
1,2,3
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Тақырып 1. Трансформатордың номиналды параметрлерін анықтау
|
12
|
1,2,3,4
|
Тақырып 2. Трансформатордың пәк-тің және эксплуатациялық сипатын анықтау
|
12
|
1,2,3,4
|
Тақырып 3. Айнымалы ток машиналардың орамаларын құру
|
12
|
1,2,3,4
|
Тақырып 4. Синхронды машиналардың сипаттамарын есептеу
|
12
|
4,5
|
Тема 5. Тұрақты ток машиналардың сипаттамаларын есептеу
|
12
|
4,5
|
2.2 Курстық жобаның (жұмыстың) мазмұны және оның орындалуына қойылатын талаптар
Студенттің курстық жұмысы - дәріс және ұсынылған әдебиеттер бойынша теориялық мағлұматтарды оқудан сараптама дайындау және курстық жұмыстарды орындаудан тұрады.
Есептеудің мақсаты - жұмыстан шығып қалған асинхронды қозғалтқыштың үлгісінен алынған, қозғалтқыштың қуаты мен техникалық мінездемесін анықтау.
“У3” климаттық орындалуы 4А сериялы қысқартұйықталған роторлы, үш фазалы асинхронды двигатель жобалау. Статордың орамдарындағы кернеу U=220/380 В.
.
2.3 Өздік жұмыстың тапсырмалары (СӨЖ)
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Трансформатордардың желімен параллель жұмысы
|
Трансформатордардың желімен параллель жұмысқа қосылу шарттарын білу
|
1,2,3,4
|
2 жұма
|
Ауызша жауап
|
Семестрдың басынын 2 жұма
|
Қысқа тұйықталған асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігін реттеу
|
Асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігін реттеу әдістерін білу
|
1,2,3,4
|
2 жұма
|
Ауызша жауап
|
4 жұма
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Фазалы, қысқа тұйықталған роторлы бір және үш фазалы асинхронды машиналарды іске қосу
|
Асинхронды машиналарды іске қосу әдістерін білу
|
1,2,3,4
|
2 жұма
|
Ауызша жауап
|
6 жұма
|
Синхронды машиналарды қоздыру әдістері
|
Синхронды машиналарды қоздыру әдістері және іске қосу
|
1,2,3,4
|
2 жұма
|
Ауызша жауап
|
9 жұма
|
Синхронды генераторларды параллель жұмысқа қосу
|
Синхронды генераторларды параллель жұмысқа қосу шарттарын білу
|
1,2,3,4
|
2 жұма
|
Ауызша жауап
|
11 жұма
|
Тұрақты ток машиналарды қоздыру әдістері
|
Тұрақты ток машиналарды қоздыру әдістері
|
1,2,3,4
|
2 жұма
|
Ауызша жауап
|
14 жұма
|
Пән тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі*
Бақылау түрі
|
Оқудың академиялық кезеңі, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сабаққа қатысу
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
Дәріс конспектісі
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Ауызша сұрау
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
Коллоквиум
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
Тестілеу
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Баяндама жасау
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
Эссе
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Аралық тестілеу
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
Барлығы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*Ескерту: тапсырма түрлері мен ағымдағы бақылау мезгілділігі берілетін пәннің өзгешелігіне байланысты дайындалады.
ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Достарыңызбен бөлісу: |