Д. Серікбаев атындағы шығыс қазақстан

жүктеу 235,55 Kb.

Дата	25.05.2018
өлшемі	235,55 Kb.
	#16905

	Д. Серікбаев атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф2 И ВКГТУ 701.01-01-1-2011
	Сапа және менеджмент жүйесі	Силлабус	- бет

Қазақстан Республикасының Министерство

Білім және ғылым образования и науки

министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ им. Д. Серикбаева

ШҚМТУ
БЕКІТЕМІН

ТКМФ деканы

_____________Адрышев А.Қ.

___________________2012 г.

ТАУ ЖЫНЫСТАРЫНЫҢ ФИЗИКАСЫ

Силлабус
ФИЗИКА ГОРНЫХ ПОРОД

Силлабус

Мамандық: 5В070700 – Тау-кен ісі
Курс - 2

Семестр - 3

Дәрістер - 15 сағат

Зертханалық сабақтар - 15 сағат

СӨЖ, оның ішінде СӨОЖ - 60 сағат

Емтихан - 2 семестр

Барлығы - 90 сағат

Өскемен

Усть-Каменогорск

2012

05В070700 – Кен ісі бойынша студенттерге арналған МБЖС ҚР 3.08.333 -2006 Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының негізінде «Геология және кен ісі» кафедрасында құрастырылған жұмыстық бағдарлама.

Кафедра мәжілісінде талқыланды

«ГжКІ» кафедрасының меңгерушісі М.А. Мизерная
«___» _________________ 2012 хаттама №___

Тау-кен факультетінің әдістемелік кеңесінің қабылдауы

Әдістемелік кеңес төрағасы Н.А. Нұрбаева
«___» _________________ 2012 хаттама №_____

Дайындаған А.Б. Болатова

Норма бақылаушы Т.Т. Тютюнькова

АЛҒЫ СӨЗ
Жоғарғы оқу орнының аталуы – Д. Серікбаев атындағы ШҚМТУ, тау-кен металлургилық факультеті

Аға оқытушы, т.ғ.к. – Болатова Айнаш Болатовна.

Офис: «Геология және кен ісі» кафедрасы. Мекен-жайы: Өскемен қаласы, Серікбаев к. 4, Г-3-414-аудиториясы. Телефоны: 540-919.

Кредит саны – 3

Семестр – 4

Дәрістер – 15 сағат

Зертханалық жұмыстар – 15 сағат

СӨЖ, оның ішінде СӨОЖ - 60 сағат

Емтихан – 4 семестр

Барлығы – 90 сағат
1 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
Курстың мақсаты мен міндеттері, оқу циклінің басқа пәндермен байланысы. Тау жыныстарының физика-техникалық қасиеттерінің сипаттамасы. Курстың негізгі тараулары, оларды зерделеу әдістемесі.

1.1 Пәннің мақсаты

«Тау жыныстарының физикасы» пәні арнайы пәндерді зерделеу үшін базалық болып табылады. Мұнда тау жыныстарының физикалық қасиеттері, пайдалы қазбаларды қазу және өңдеу кезінде тау жыныстарында болатын құбылыстар мен процестер зерделенеді. Пәнді оқытудың негізгі мақсаты – студенттердің жыныстардың физика-техникалық қасиеттерінің және жер асты тәсілімен тау-кен жұмыстарын жүргізу кезінде қалыптасатын физикалық құбылыстардың мәнін игеру болып табылады.
1.2 Пәннің міндеті
Пәннің негізгі міндеті – тау жыныстарының физика – техникалық қасиеттерін сандық және сапалық бағалау, тау жыныстары қасиеттерінің оның құрамы мен құрылысына тәуелділігін анықтау, сыртқы физикалық өрістердің тау жыныстарының қасиеттеріне әсерін зерделеу, жыныстардың қасиеттерін кен-технологиялық операцияларды жобалау және жоспарлау кезінде, жерасты тау-кен жұмыстарын жүргізу туралы білім беру.

1.3 Пререквизиттер

Курсты жақсы игеру үшін жалпы геологиялық пәндері, тау-кен технологиясының негіздері, теориялық механика, қолданбалы механика, тау жыныстарын жарылыспен бұзу пәндері бойынша білім қажет.

1.4 Постреквизиттер
Кен жұмыстарының процестері, кенді және көмір кен орындарын қазу технологиясы мен кешенді механикаландыру, тау-кен кәсіпорындарын жобалау, тау-кен кәсіпорындарының аэрологиясы, еңбек қорғау пәндерді зерделеу маңызды болып саналады.

СТУДЕНТТЕРДІҢ ОҚУ ЖЕТІСТІКТЕРІН БАҚЫЛАУ ЖҮЙЕСІ

Қорытынды баға – емтиханда алынған балдан және семестр бойы бірінші және екінші рейтинг нәтижелері бойынша орташа балдан шығарылады.

Емтихан бойынша қорытынды бағада өлшемдік үлесі:60% - үлгерім нәтижесі, 40% - емтиханда алынған нәтижелерден тұрады.

Сонымен қорытынды баға келесі формула арқылы анықталады:

И_%= 0,5(Р₁ + Р₂) х 0,4+Э х 0,6
мұнда: Р₁ – бірінші рейтинг бағаларының сандық эквиваленті

Р₂- екінші рейтинг бағаларының сандық эквиваленті;

Э - емтихандағы сандық эквиваленті
1 кесте – Қорытынды әріптік жүйе және оның сандық эквиваленті бал түрінде

Әріп жүйесі бойынша бағалау	Балдың сандық эквиваленті	Пайыздық құрамы	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
А	4,0	95-100	өте жақсы
А-	3,67	90-94	өте жақсы
В+	3,33	85-89	жақсы
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	қанағаттанарлық
С	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	қанағаттанарлық емес

Кесте 2 - Студенттің білімін және шеберлігін бағалау кестесі

Бақылаудың барлық түріне бағаны қою саясаты: 1 АБ (бірінші рейтингтік бақылау), 2АБ (екінші рейтингтік бақылау), ҚА (қорытынды аттестация)
Жалпы принциптер	100-ден бастап %-тік мөлшердегі әрбір бақыланатын кезеңдегі барлық жұмыс түрлерін бағалау ережесі
Объективтік Мөлдірлік Орамдылық Жоғарғы дифференциация	Негізгі құрамы (Максимальды баға) Қатысуы – 10% Зертханалық жұмыстарды орындау және қорғау -10% Баяндаманы, рефератты дайындау - 5% Өзіндік жұмыс СОӨЖ+СӨЖ – 10%	Қолдау - белсенді жұмыс, пікірсайысқа қатысу –+5%; -мейірбандық және дәлдеп түзетуші +2%	Өндіру -кешігу-5% -сабақ үстіндегі әңгіме, назар аудармауы –5%
Қорытынды бағаны қою критерилерінің болуы		-СМИ, периодтық басылымды, Интернетті қолданумен ақпарат дайындау, +5%	-орынсыз себептермен сабақтан қалу –5% -әдепсіздік, тәртіпсіздік -10%
Көтермеленген және айыпталған баллдардың есебі		Тап тұйнақтай және и міндетті, уақытымен тапсырманы орындау +5% - лекцияның бары +5%-жіберілген сабақтарды уақытында өтеу	-ұялы телефонды қолдану -%5
Қорытынды мах-60%	Мах 45%	Мах 15%

ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ

3.1 Күнтізбекті тақырыпты жоспар

№№	Тақырыптың атауы	Сағат
№№	Тақырыптың атауы	Дәрістер	Зертханалық сабақтар, атауы	Сағат.көлемі	СОӨЖ	СӨЖ
11	Кіріспе	1	Тау жыныстардың тығыздық, серпінді, деформациялық қасиеттерін анықтау	2	3	3
22	Тау жыныстарының физика-техникалық қасиеттері туралы ұғым	2		2	1 3	1 3
33	Тау жыныстарындағы механикалық қасиеттері мен процестер	2	Тау жыныстардың беріктік қасиеттерін анықтау және беріктік құжатын жасау	3	2 4	2 4
4 4	Тау жыныстарындағы жылу қасиеттері және процестері	2		3	2 4	2 4
5 5	Электрлік, магниттік қасиеттер мен процестер	2	Тау жыныстардың акустикалық және реологиялық қасиеттерін анықтау	3	1 4	1 4
6 6	Тау жыныстарындағы радиациялық қасиеттер мен процестер.	2	Тау жыныстардың жылулық және гидравликалық қасиеттерін анықтау	2	2 4	2 4
7 7	Тау жыныстары қасиеттерінің өзара байланысы және құжаттау.	2	Тау жыныстардың электромагниттік қасиеттерін анықтау	2	2 4	2 4
8 8	Тау жыныстарының кен-технологиялық параметрлері	2	Тау жыныстарының кен-технологиялық параметрлерін анықтау	3	2 4	2 4
	Барлығы	15	Зертханалық	15	30	30

3.2 Дәрістер мен зертханалық сабақтардың графигі

№	Мезгіл	Уақыт	Тақырыптардың атауы
№	Мезгіл	Уақыт	Дәрістер
1 1			Тау жыныстарының физика-техникалық қасиеттері туралы ұғым
2 2			Тау жыныстарындағы механикалық қасиеттері мен процестер
3			Тау жыныстарындағы жылу қасиеттері және процестері
4			Электрлік, магниттік қасиеттер мен процестер
5			Тау жыныстарындағы радиациялық қасиеттер мен процестер.
6			Тау жыныстары қасиеттерінің өзара байланысы және құжаттау.
7			Тау жыныстарының кен-технологиялық параметрлері
Зертханалық сабақтар
1			Тау жыныстардың тығыздық, серпінді, деформациялық қасиеттерін анықтау
2			Тау жыныстардың беріктік қасиеттерін анықтау және беріктік құжатын жасау
3			Тау жыныстардың акустикалық және реологиялық қасиеттерін анықтау
4			Тау жыныстардың жылулық және гидравликалық қасиеттерін анықтау
5			Тау жыныстардың электромагниттік қасиеттерін анықтау
6			Тау жыныстарының кен-технологиялық параметрлерін анықтау

3.3 Тау жыныстарының физикасы

пәнінің лекциялық курсының мазмұны
1 Модуль. Тау жыныстарының физика-техникалық қасиеттері туралы ұғым.

1 Пәннің терминологиясы. Жыныстардың қасиетерін жіктеу. Жыныстардың базалық физика-техникалық қасиеттері. Тау жыныстарының құрамы мен құрылысын зерделеу әдісі.

Дәрістер жоспары

1 Жыныстардың минералдық құрамы мен құрлысынын оның қасиеттеріне әсері.

2 Жыныстар қасиеттерінің изотроптылығы және анизотроптылығы.

3 Жыныстарды құрамы, құрылысы және қасиеттері бойынша жіктеу.

4 Сыртқы факторлар, олардың жыныстардың қасиеттеріне әсері.

5 Тау-кен өндірісі процестерін жетілдіру және жыныстардың күйін басқару мақсатында жыныстардың физика- техникалық қасиеттерін басқару принцептері.

2 Тау жыныстарындағы механикалық қасиетер мен процестер

Дәрістер жоспары

1 Тау жыныстарындағы кернеулер мен деформациялар.

2 Жыныстардың серпімдік қасиеттері.Серпімділіктің динамикалық және статикалық модулі.

3 Бұзылу процецтерінде жыныстардың серпімді қасиеттерінің ролі.

4 Деформациялар мен кернеулерді анықтау әдістері.

5 Жынстардың акустикалық қасиеттері.
2 Модуль. Тау жыныстарындағы жылу қасиеттері және процестері
3 Тау жыныстарында жылудың таралуы және жиналуының физикалық

негіздері.

Дәрістер жоспары
1 Жыныстардың жылу өткізгіштігі, жылу сиымдылығы, температура өткізгіштігі, жылулық кеңеюі.

2 Жылу касиеттерінің құрылысы мен сыртқы жағдайларға тәуелділігі.

3 Термиялық кернеулер. Тау-кен өндірісінің технологиясында жыныстардың жылулық қасиеттерін қолдану және жылулық қасиеттерді өлшеу әдістері.

4 Тау жыныстары мен процестерінің бұзылуы және беріктенуі, шахталар мен кеніштердің жылу режимін басқару, пайдалы қазбаларды шахтасыз қазып шығару, жер қойнауларының жылуын пайдалану.

5 Мәңгілік тоң жағдайларында пайдалы қазбаларды шығару кезінде термодинамикалық процестердің ерекшеліктері.

Электрлік, магниттік қасиеттер мен процестер

Дәрістер жоспары

1 Жыныстардың полярлануы. Жыныстардағы диэлектрлік өткізгіштік және шығындар.

2 Жыныстардың электерлік кедергісі Үлгілерде және массивте жыныстардың электрлік қасиеттерін өлшеу әдістері. Тау жыныстарының электірлік қасиеттерінің оның құрамына, құрылысына және сыртқы жағдайларына тәуелділігі.

3 Жыныстардың магниттік қасиеттері. Жыныстардың магниттік қасиеттерінің оның құрамына, құрлысына және сыртқы жағдайларына тәуелділігі және оларды қолдану.

4 Тау жыныстарындағы электромагниттік процестер.

5 Жыныстарда электромагниттік толқындардың таралуы. Тау жыныстарының оптикалық қасиеттері.

3 Модуль. Тау жыныстарындағы радиациялық қасиеттер мен процестер
5 Тау жыныстары мен минералдарының радиоактивтілігі.

Дәрістер жоспары

1 Жыныстардың радиоактивтілігін анықтау әдістері мен аппаратура.

2 Пайдалы қазбаларды қазып шығару және қайта өңдеу процестерінде тау жыныстарының радиациялық қасиеттерін қолдану.

6 Тау жыныстары қасиеттерінің өзара байланысы және құжаттау

Дәрістер жоспары

1 Тау жыныстары қаситтерінің өзара байланысы туралы жалпы ережелер.

2 Жыныстар қасиеттерінің өзара байланысының үлгілері.

3 Белгіленген тәуелділіктер бойынша жыныстардың қасиеттерін анықтау.

4 Физика –ткхникалық қасиеттер бойынша тау жыныстарын құжаттандыру.

5 Тау-кен өндірісінде жыныстардың қасиеттерінің өзара байланысын қолдау саласы.
4 Модуль. Тау жыныстарының кен-технологиялық параметрлері

7 Жартастық, тығыз, жұмсақ және сусымалы жыныстарға тау жыныстарын технологиялық жіктеу.

Дәрістер жоспары

1 Тау жыныстарының беріктігі, қаттылығы, морт сынғыштығы, уатылуы, түрпілігі, бұрғылануы жарылуы.

2 Борпылдақ жыныстардың технологиялық көрсеткіштері.

3 Судың дисперсті жыныстарға әсері.

4 Тас көмірдің технологиялық қасиеттері.

5 Жыныстардың физикалық қасиеттерімен технологиялық көрсеткіштердің байланысы.

3.4 СӨЖ арналған бақылау тапсырмалары
Студенттің өзіндік жұмысы дәріс тақырыптарының материалдарын оқып бекітуі үшін келесі формаларды ескереді:

- әдебиет көздері бойынша тақырыптарды өз бетімен оқу, зертханаларға және кітапханаларға бару және т.б.;

- жеке үй тапсырмаларын (ЖҮТ) орындауға және оларды орындауға, тестен өткізуге, ШҚМТУ кітапханасында, аудиторияларда (2-302, 2-311) ауызша жауап беруге дайындалу;

- ЕМК ВНИИцветметте, ШҚМТУ кітапханасындағы конференцияларға, дөңгелек «үстелге», ауызша хабарламаға, реферат жазу үшін материалдар жинау;

- жеке үй тапсырмасын орындау (ЖҮТ) .
1 Тау жыныстарының физика-техникалық қасиеттері туралы ұғым.

2 Тау жыныстарындағы механикалық қасиеттер мен процестер.

3 Жыныстардың реологиялық қасиеттері. Ретардация, тау қысымын есептеуде тау жыныстарының реологиялық қасиеттерінің ролі.

4 Тау жыныстарының гидравликалық және газодинамикалық қасиеттері.

5 Жыныстардағы газдардың құрамы, газдылық. Тау жыныстарының гидравликалық және газодинамикалық қасиеттерін анықтау әдістері.

6 Тау жыныстарындағы жылу қасиеттері және порцестері.

7 Тау-кен өндірісі процестерінде жыныстардың электрлік және магниттік қаиеттерін қолдану. Техника-экономикалық көрсеткіштер.

8 Тау жыныстарныдағы радиациялық қасиеттер процестер.

9 Тау жыныстары қасиеттерінің өзара байланысы және құжаттау

10 Тас көмірдің технологиялық қасиеттері. Жыныстардың физикалық қасиеттерімен технологиялық көрсеткіштердің байланысы.

3.5 Модуль және қорытынды бақылау (экзамен) бойынша бақылауларды жүргізуге арналған сұрақтар
3.5.1 1-7 жұмада өтетін бақылаудың тақырыптары

1 Тау жыныстарының физика-техникалық қасиеттері туралы ұғым

2 Тау жыныстарындағы механикалық қасиеттері мен процестер

3 Тау жыныстарындағы жылу қасиеттері және процестері

3.5.2 8-15 жұмада өтетін бақылаудың тақырыптары

1 Электрлік, магниттік қасиеттер мен процестер

2 Тау жыныстарындағы радиациялық қасиеттер мен процестер.

3 Тау жыныстары қасиеттерінің өзара байланысы және құжаттау.

4 Тау жыныстарының кен-технологиялық параметрлері

Қорытынды бақылаудың сұрақтары рубежды бақылаудың сұрақтары сияқты. Сұрақтарды оқытушы алдын ала 2 жұма бұрын береді.

4 ПӘН БОЙЫНША ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Кобранова В.Н., Лепарская Н. Определение Физических свойств горных пород. М., Гостоптехиздат, 1957, 160с.

2 Барон Д.И., Логунцов Б.М., Позин Е.З. Определение свойств горных пород, М., 1962, 332 с.

3 Ильницкая Е.И. и др. Свойства горных пород и методы их определения. М., Недра, 1969, 392 с.

4 ГОСТ 21153.2-84. Породы горные. Методы определения предела прочности при одноосном сжатии. Госкомитет СССР по стандартам. М., 1984, 10 с.

5 Методика отбора проб и определения физико-механических свойств горных пород. М., 1984, 72 с.

6 Ямщиков В.С. Методы и средства исследования и контроля горных пород и процессов. М. Недра, 1982, 296 с.

7 ГОСТ 2П53.3-65. Горные породы. Методы определения предела прочности по одноосном растяжении. Госкомитет СССР по стандартам. М., 1885, 14 с.

8 Ржевский В.В., Новик Г.Я. Основы физики горных пород, М., Недра, 1984, 359 с.

жүктеу 235,55 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: