Целью данной работы: произвести исследования на компьютерной

31 

 

Платада қолданылған компоненттердің түрлері  

 

Т

1

-Т

3

 трансформаторлары  Amidon фирмасы шығарған FT82-43 болатын 

ферриттік  сақиналардан  өлшемдері  21×13×6  мм,  барлық  орамдар  сымның 

диаметрі 0,5 мм-лік Т

1

 және 0,64 мм Т

2

, Т

3

 тұрады.  Оксидты С

5 

конденсаторы 

номиналды  25  В  кем  емес  кернеуде  берілген,  ал  қалған  конденсаторлар 

керамикалық болып келеді.  

 

Платадағы  дәнекерлеудегі  радиоэлементтердің  орналасуы  төмендегі 

1.10 суретте көрсетілген.  

     

 

 

                               1.10 сурет – ЖЖ күшейткіштің сұлбасы 

 

Келесі  1.11  суретте  күшейткіштің  графикалық  сұлбасы  берілген.  Бұл 

сұлбаның өлшемі, яғни тізбектердің өлшемдері 130×38 мм құрайды.  

32 

 

 

                       1.11 сурет – Күшейткіштің графикалық сұлбасы 

 

Бұл  күшейткіштің  графикалық  сұлбасы  осы  ретпен  платада 

дәнекерленіп, жұмыс істеу принципін экспериментте жүзеге асыруға болады.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2   ЖЖ екітактылы күшейткішті есептеу бөлімі 

2.1 Принципиалды схеманы есептеу 

33 

 

2.1.1  МДЖ-транзисторлардағы  СҚГ-ға  есептеу жүргізу. 

Қазіргі  замандағы  қуатты    МДЖ    өрістік  транзисторлары    жиілікті-

қуаттық  көрсеткіштермен    биполярлы  транзисторларды  қуып  жетті.  Өрістік 

транзисторларды 

артықшылықтарымен 

қатар, 

оны 

биполярлы 

транзисторлардан  бұрын    қуатты  каскадты  күшейткіштерде  кеңінен 

қолданылады.   

МДЖ-транзисторлардың  құйма  тізбегіндегі    СҚГ-ның  есептелуі,  дәл 

биполярлы транзисторлардағы сияқты әдістемемен есептелінеді.  

Біршама  есептеулерде  құйма  тоғының      I

c1

  бірінші  гармоникасының 

құйма тізбегінің және кіріс тізбегіндегі  жүктемелік кедергі  R

эк  

параметрлері  

мынадай тізбекпен есептелінеді.  

Берілгені: 

1)  R

эк

 =  54 Ом – жүктемелі кедергі; 

2)  R

i

  =  0,54 Ом – транзистордың ішкі кедергісі; 

3)  I

c1 

=  0,15 А – бірінші гармоникадағы ток амплитудасы; 

4)  S  =  1,3 А/В – құламалық (крутизна) транзистордың сипаттамасы;  

5) 

𝛾

1

(θ) = 0,5 – Берг коэффициенті; 

6) 

f = 30 МГц   

Арнадағы  амплитуданың айнымалы кернеуі:  

 

                      U

кан

 = I

c1

(1+ R

эк

 / R

i

) / S 

𝛾

1

(θ),                               (2.1) 

 

U

кан

 = 0,15(1+ 54/0.54) /1,3

 ∙ 0,5 = 23,3 B. 

 

Бекітпедегі ығысу кернеуі: 

 

                         E

зи

 = E

отс

 

− U

кан

 cos

𝜃,                                    (2.2)             

 

E

зи

 = 4 – 23,3

 ∙ 0= 4 В. 

 

Бекітпедегі максималды кернеу: 

 

                                        ±Е

зи max

Е

з 

±U

кан

>

Е

зи доп

,                                    (2.3) 

 

мұндағы   Е

зи доп

= ± 20 В; 

                            U

кан

= 23,3 B. 

 

 

 

 

Бекітпе тоғының амплитудасы:   

 

                    I

з 

= χ 2 πfC

кан

(1 + R

эк

 / R

i 

) I

c1

 / S 

𝛾

1

(θ),                        (2.4) 

 

34 

 

        I

з 

=1,12 ∙ 6,28 ∙ 30 ∙ 10

6

∙165∙ 10

−12

(1+50/0,54) 

∙ 0,15/1,3 ∙ 0,5 = 0,054 А, 

 

мұндағы   χ = 1 + [ S 𝛾

1

(θ)R

эк

 R

i 

/(

 R

эк

+ R

i

) + 1] С

зс

/C

кан

;                  

 

χ =1 + [1,3 ∙ 0,5 ∙ 50 ∙ 0,54/(50 + 0,54) + 1]15 ∙10

-12

/165

 ∙ 10

-12

 =1,12. 

 

L

вхОИ,   

r

вхОИ,   

С

вхОИ   

мағыналарын  транзистордың  кіріс  кедергісінің 

эквивалентті схемасынан аламыз. 

 

                                      L

вхОИ 

 = L

з

 + L

и

/

 χ, 

 

                        r

вхОИ

 = r

з

 + [r

кан

 + r

и

 + (L

и

/

C

кан

) S 

𝛾

1

(θ)]/

 χ,                        (2.5) 

 

                                   С

вхОИ

 = χC

кан

 /[1+ r

и

 S 

𝛾

1

(θ)], 

 

                                    L

вхОИ 

 = 3

 ∙10

-9

 + 7,5 

∙ 10

-9

 /1,12 = 9,375 Гн, 

 

        r

вхОИ

 = 0 + [0,5 + 0,04 + (7,5 

∙ 10

-9

/165

 ∙ 10

-12

) ∙ 1,3 ∙ 0,5/1,12 = 27  Ом, 

 

         С

вхОИ

 = 1,12

 ∙ 165 ∙ 10

-12

/[1+ 0,04

 ∙1,3 ∙ 0,5] = 180 ПФ. 

 

Кіріс кедергісінің резистивті және реактивті құраушылары: 

 

                                                        r

вх 

 = r

вхОИ

, 

 

х

вх 

= 2

πf L

вхОИ

 

−1/(2πf C

вхОИ

), 

 

r

вх 

 = 27 Ом, 

 

          х

вх 

= 6,28

 ∙ 30 ∙ 10

6

∙ 9,375−1/(6,28 ∙ 30 ∙ 10

6

∙ 180 ∙10

-12

) = 0,05 Ом.  

 

Кіріс қуаты: 

 

                                        P

вх

  = 0,5I

2

з

 r

вх

,

                                                                          

(2.7) 

 

                                          P

вх

  = 0,5

 ∙ 0,054

2

 ∙ 27 = 0,039 Вт. 

 

Шекаралық  режимде    құймадағы      (сток)  кернеудің  бірінші 

гармоникалық амплитудасын  есептейміз. 

 

                   U

с1гр 

= Е

с

− Е

с0

 −[ 𝛼

0

(

𝜃)/ 𝛼

1

(

𝜃)] I

c1

(r

с

 + r

и

),                        (2.8)