Бюджет ұйымдардағы есеп пен есеп беру

С.Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университет

Есеп, қаржы және ақпараттақ жүйелер кафедрасы

Бюджет ұйымдардағы есеп пен есеп беру
Дєрістердіњ таяныш конспекті

Павлодар

Директор ҚЭИ

___________ Т.Я. Эрназаров

«____» __________ 200___ж.

Жасаған: аға ақатушы Бархатова Т.П.
Мамандықтардың мемлекеттік стандартық негізінде құрастырылған: РК МЖМБС 03.07.059-2001, РК МЖМБС 03.07.060-2001, РК МЖМБС 03.07.181-2001, РК МЖМБС 03.07.253-2001, РК МЖМБС 03.07.061-2001, РК МЖМБС 03.07.170-2001, РК МЖМБС 03.07.524-2001, РК МЖМБС 03.07.252-2001, РК МЖМБС 03.07.061-2001, РК МЖМБС 03.07.178-2001, РК МЖМБС 03.07.453-2001, РК МЖМБС 03.07.452-2001, РК МЖМБС 03.07.032-2001, РК МЖМБС 03.07.013-2001 және оқу жоспарлары.
«Есеп, қаржы және ақпараттық жүйе» кафедр

Кафедра отырысында талқыланған «____» __________ 200___ж. Протокол №

Кафедра меңгерушісі _____________ И.Н. Шамрай

ҚЭИ-ның оқу - әдістемелік кеңесімен қасданған «____» __________ 200___ж. Протокол №

ОЭК торайымы _____________ Е.А. Лысикова

Нормоконтролер _____________ М.Р. Урпекова

Павлодар

Тақырып 1 Республикалық және жергілікті бюджеттер есебіндегі ұйымдарда бухгалтерлік есепті ұйымдастыру

Қазақстан Республикасы территориясандағы бүкіл мекемелер бухгантерлік есеп беруге міндетті:

• 
  Мекеменің іс-әрекеті мен мүліктік жағдайын;
  
• 
  Мекемелерге, олардың басшыларына және де сартқы пайдаланушылар, яғни инвесторлар, несиешілер және тағы да бухгалтерілік есепті пайдаланушылар.
  
• 
  Шаруашылық операцияларды ұйымдастыру мен олардың мақсатқа сайлығы, міндеттері, материалдық және қаржылай ресурсттарын қабылданған нормалар мен сметаларға лайықты пайдалануда қажетті ішкі және сыртқы бухгалтерлік есептің пайдаланушыларын ақпаратпен қамтамасыз ету.
  
• 
  Ұйымның шаруашылық іс-әрекетіндегі теріс нәтижелерді тоқтау және қаржылай тепетеңдікті қамтамасыз ететін шаруашылықішіндегі қорларды ашып көрсету.
  

Бұл ерекшеліктерге келесілерді жатқызуға болады:

• 
  Бюджеттік классификациялаудағы мақалалар қимасындағы есепті ұйымдастыру.
  
• 
  Шығынды бақылау.
  
• 
  Бюджеттің қазналық атқару жүйесіне ауынды.
  
• 
  Кассалық және нақты шығындардың есепте бөйнуі.
  
• 
  Бюджеттік саладағы мекемелердің есептегі салалық ерекшеліктері.
  

Бюджет негізіндегі мемлекеттік мекемелердегі қаражат табасы мен шығын есебі, олар ақылы қызметтер арқылы алынады, мемлекеттік мекемелердің есеп шотына мәнімгерлік және қайырымдылық көмек санасы, депозиттік есептер.

Нұсқаулық келесі жағдайларды қарастырады:

1. 
   Бюджеттік мекемелердегі бухгалтерлік есептің жоспар шоттары.
   
2. 
   Бухгалтерлік есептің мемориалдық - ордерлік нысаны.
   
3. 
   Бухгалтерлік есептің жоспар қосалқы қолдануының тәсілі.
   
4. 
   Алғашқы құжаттардың формалары және бухгалтерлік есеп тіркелімі
   
5. 
   Активтерды бағалау тәсілдері.
   
6. 
   Бухгалтерлік операциялардың негізгі қосалқы есептердің корреспонденциясы.
   

Атқарудың бухгалтерлік есебінің мекемелік қаржы жоспары есептелген жұмысқа байланысты құрылым байланысімен өзіндік атқырылады, алы бас бухгалтер немеке бухгалтер, егерде өзіндік құрылым боймешесі болмаса басқарады.

Бухгалтериядағы міндеттер функционалды көрсеткіштер арқылы жүзеге асырады, мысалға, бір топ жұмашылар немесе бір жұмысшы атқаратын жұмыс көлеміне байланырты телім байнеді.

Бухгалтерия қаржы, материалдық, есеп болімдері қалыптасады.

Мекеменің құрамына кіретін барлық құрамдас болімшелер, сонымен қатар бір орталыққа бағынған бухгалтериялар уақыттылық сайын бухгалтериялық есеп пен бақылауға қажетті бухгалтериялық құжатты тапсаруға міндетті.

Бухгалтериялық қызметтердің міндеті:

1. 
   Құнаттардың тастырылу дұрыстығын алдынала бақылау
   
2. 
   Шығындардың дұрыс жіне нәтижелі қаражаттың дқрыс пайдаландын бақылау.
   
3. 
   Есепті өздері жүргізетін мемлекеттік мекемелердің қаржаландыру жоспарын өз уақытында жеткізу, сонымен қатар, бухгалтерлік есептің дұрыс жүргізілуік және қаржыландыру жоспарының дұрыстығуған тексеру.
   
4. 
   Көрсетілген төнбелі қызметтерінен шыққан саманың қаражат сметаларындағы табыс пен шығын есебі мен мәлімгерлік және қайырымдалық көмегінің, депозиттек самалардан алынған қаражатты есептеу.
   
5. 
   Жұмысшылар мен қазметкерлерге жалақа, студенттер, магистрантарға, аспирантарға және мемлекеттік мекемелер оқушыларына стипендиясы уақытында төлеу.
   
6. 
   Меслекеттік мекемелер мен белгілі бір тұлғалардың қаржыландыру процесінде қалыптасатын есеп айырысу.
   
7. 
   Ақшалай қаражат, есеп айырысуда және материалдық құндылықтарды инвентаризациялау, және оның дұрыс көрсете білу.
   
8. 
   Материалды - жауапкер тұлғаларға есеп жіне олар жауапты сақталынып тұрған сақтаулы құндылықтар жайлы сауалдарға толақтай түсініктеме беру.
   
9. 
   Есеп-есептеу жқмыстарын компьютеризациялау.
   
10. 
    Белгіленген мерзімде бухгалтерлік есеп айырысуды құрастыру.
    
11. 
    Есеп және есепке алу сауандарынан әдістемелік көрссеткінетерді, нұсқауларды, жағдайларды жүйелеу.
    

2. 
   Құжаттарды сақтау және белгіленген тәртібпен сас құжаттарды архивке тапсыру
   

Құжаттар жоспары және құжатайналымы. Терендеу жоспары. Есеп жіне корреспонденция жоспары.

Есеп беру

Есеп айырысуды техникалық жабдықтау.

Бухгалтерия жұмысшыларының еңбегін ұйымдастыру.

Құжаттау жоспарында келесі құжаттар көрсетіледі. Шаруашылық операциялар және бланк қажет ететін есептер құрастырылады.

Алғаш есеп беруде құжатайналымы графигін қйымдастыру негігіз болады. Құжатайналымы құжаттан көшірме алғанысан бастап, архивке тапсырылғанға дейін жалғасады.

Есеп жоспары және оның корреспонденциясы мелекеттік мекеме нұсқауларында жазылған.

Есеп беруде келесі нысанда қарастырылады: есеп беру кезеуі мекемелер мен ұйымдардың мекен-жайы мен қожат тапсырылуы.

Есеп айырасудың техникалық нысандалуында есеп нысалына сипаттама берәледі, есептеу машиналары, мекеме қолданатын құрал-жабдықтар қойылады.

Бухгалтерия жұмысын ұйымдастыруда бухгалтерия аппарат жүйесі құрылымы анақталады, әрбір жұмысшыға сипаттама беріледі квалификация мүмкіндік берліледі.

1. 
   Бюджеттік мекемелерде қолданылатын есеп нысаны жинақтамалы және талдамалы есепті ұйымдастыру
   

Бюджеттік мекемелерде қолданалатын бюджеттік тіркелімдер.

Есеп нысаны келесі көрсеткіштер арқылы анықталады: тіркелімдердің санымен құрылымы мен сыртқа пішінімен.

Осыдан шығатын жайт, бухгалтерлік есептің нысандары болып бір жүйеге келтіріліп, оларға жазу жазылған әртүрлі тіркелімдердің жиынтыңы.

Бюджеттік мекемелерде бухгалтерлік есеп бюджеттәк мекемелердегі бухгалтерлік есеп нұсқауына сәйкес бухгалтерлік есептің мемориалдық-ордер нысаны арқылы жүзеге асады.

Мемориалдық-ордерлік нысаны бойынша есепке алынған және тексерілген құжаттар жасалған операция уақытына қарай жүйеленеді және мемориалдық-ордер-жинақтаушы ведоветвамен толтырылады, оларға келесі тұрақты номерлер бекітіледі:

• 
  мемориалдық ордер №1 - кассалық операциалар бойынша жинақтаушы ведомство ф381
  
• 
  мемориалдық ордер №2 - бюджеттік шоттардағы қаражаттың жылжуы бойынша жинақтаушы ведомство ф381
  
• 
  мемориалдық ордер №3 - және валюталық шоттардағы қаражеттың жылжуы бойынша жинақтаушы ведомство ф381
  
• 
  мемориалдық ордер №5 Толемақы мен стипендия бойынша есеп жиантығы ведомствосы ф405
  
• 
  мемориалдық ордер № 6 - ұйымдармен есеп айырысу бойынша жинақтаушы ведомство ф468
  
• 
  мемориалдық ордер №7 – жоспарлы төлем тәртібімен есеп айырысу бойынша жинақтаушы ведомство ф408.
  
• 
  мемориалдық ордер №8 – Есептеулі тұлғалар бойынша жинақтаушы ведомство ф386
  
• 
  мемориалдық ордер №9 – Шығу мен активтердің орын ауыстыру бойынша жинақтаушы ведомство ф438
  
• 
  мемориалдық ордер №10 – құнытомен және тезарада төзетін заттар боыйнша жинақтаушы ведомство ф438.
  
• 
  мемориалдық ордер №11 – тамақ өнімінің кірісі бойынша жинақтаушы ведомостық жинағы ф398.
  
• 
  мемориалдық ордер №12 – тамақ өнімі шағыны бойынша жинақтаушы ведомстволардың жинағы ф411.
  
• 
  мемориалдық ордер №13 – Материалдар шағаны бойынша жинақтаушы ведомство ф396.
  
• 
  мемориалдық ордер №14 – ақылы қызмет көрсетуден алынатын табыс бойынша жинақтаушы ведомство ф409.
  
• 
  мемориалдық ордер №16 – ата-аналардың балаларды күтуде беретін есеп бойынша ведомство жиынтығы.
  

Операциялардың жасасуына байланысты жеке мемориалдық ордерлар құрастырылады, бірақ олар алғаш құжат қолға түсісімен тастырылуы керек.

Мемориалдық ордерларға бухгалтер мен атқарушы қолы қойынады.

Барлық мемориалдық ордерлер «Журнал-Главная» ф 308 кітабында тіркеледі.

«Журнал - Главная» есеп кітабында қосылқы есептерде жүргізіледі.

«Журнал - Главная» кітабы жыл басына қолған саналары жайлы жазбалармен ашылады. Жазбалар айына бір рет жазалады:

Мемориалдық ордер әуелде «Сумма по ордеру» тізімінде, қосалқы есепке түскен дебет пен несие. Қосалқы есептерде ай сайын айналым санасы дебет пен несие нәтижесі «Сумма по ордеру», тізімінде көрсетілуі тиіс.

Екінші колда, айналымнан кейін өткелі айың келесі айға қалған қалдықтардың шығыны казылады.

Есептік талдау есеп тіркелімдерілде жүргізілерді; Нұсқаудаң тарауларында есеп тіркелімдерінің тәртібінде казалған.

Мемориалдық ордерлік нысанда талдау тіркелімдері жезіле түрде казылған.

Мемориалды - ордерлік нысынның жетіспеушіліктері:

• 
  есептің қиындаға, ол бір көшірмені көмір беруде
  
• 
  талдау есебінің көп уақыт алуында
  
• 
  есеп көп уақыт алады.
  

Жасалған операциялар жасылған құжатта негізінде бухгалтерлік есеп тіркеулері жазылады.

Бастапқы құжаттар операция жасалған сәтте құрастырылу керек.

Дол уақытында және дұрыс құжатты құрастыруда, бухгалтерлік есепте белгіленген ауқытта көрініс табуында жауапкершілікті осы құжатта қойылған тұлғалар жауапкершілік шегеді.

Есептік тіркелім дұрыс толтыралған бастапқы құжаттарда белгіленген уақытта шаруашылық операциялардаң казбалып негізінде құрастырылады.

Заңда күші балу үшін бастапқа құжаттар келесі деректемелерді қажет етеді:

• 
  құжат түрі
  
• 
  нысан кода
  
• 
  құрастыру мезгілі
  
• 
  шаруашылық операциясының мазмұны
  
• 
  саны және бағасы кағынан өшиемдер
  
• 
  операциясының мүргі зілуі және дұрыс тастырылуы үшін жауапты адамдардың лауазымдары, жеке қолы.
  
• 
  Операция мазмұны мен мәніметтерді техникалық өздеңге байланысты бастапқы құжаттар қосымша деректемелерге кіре алады.
  

Бастапқы құжаттардың текстік, сандық бөлімінде түзетулер болмауы тиіс.

Бастапқы құжаттардағы қателерді жондеуде дұрыс емес текст не сандар сызылып, дұрыс мәнімет жазылады сызбалар жіңішке миссия болу керек, сондықтан алдындағы дұрыс емес текст оқылу қажет.

Бастапқы құжаттарда түзетілген ұателер «Түзетілген» деген қазумен белгіленір, түзетілген мерзімді жазып түзеткен адам қол қасы керек.

Кассалық және банктік құжаттарда түзетілер болуайды.

Тіркелімге негіз болатын құжаттар бухгалтерлік қызметке. Бас бухгалтер не мемлекеттік мекеменің жетекшісі белгілеген уақытта берілуі тиіс.

Материалды - жауапты адамдар құжаттарды тапсару реестрінде ф422 тауар - матеориалдық құндалықтары бойынша кіріс пен шығын бойынша бастапқы құжаттармен таныстырады, құжат екі экземплярда толтырылады.

Ақшаның сақталуы мен тауар - материалдық құлдылықтарды сақтайтын адамдармен түгелдей жауапкершілік таралы келісім март жасалынады.

Бухгалтерияға түскен құжаттар міндетті түрде тексеріледі әуелде нысаны жағынан тексергенде деректемелердің дұрыс тастырылғаны, қол таңбалардың барлығы мен дұрыстығы тексеріледі сосын құжат тағы есептеулердің дұрыстығын тексеретін арифметикалық тексеру өткізіледі. Осыдан кейін құжат мазмұны жағынан тексеріліп, заңдылығы мен шаруашылық операциялардың мақсатқа сайлыға анықталады.

Тексеріліп, бухгалтерияда бекітілген құжаттар бағаланып, топтастырылып, түзетіліп, яғни өңдеуден өтеді.

Құжатты бағылау деп құжатта көрсетілген материалдық құндылықты бағалауды айтады.

Топтастыру арқылы бір текті құжаттар бір жерге жинастырылып, оларға жалпы нәтиже беруге болады.

Түзету-әрбір операция бойынша корреспонденция шоттары жазбалары анақталады.

Осыдан кейін шаруашылық операциялар жөніндегі құжаттар жинақтамалы және анықтау шотарында жазылады ал қолданылған құжаттар архивке тапсарылады.

Құжаттарды

Аврхивке тапсырмас бұрын, оларды дайындау қажет. Бұл мақсатпен біртекті бастапқы құжаттар істерге қалыптасады, ола қалыңдағы 4 см-ден асып, 250 парақтан тұрады. Тұрақты және уақытша сақталатын құжаттар жеке істерге қалыптасады. Түпнусқалар кошірмеден, жылдық жоспар мен есептерден - кварталдық және айнықтардан бойнеді іске құжаттың бір-бір экземпляры кіру қажет.

Папка құжаттармен переплетталынады. Титул парағында мекеменің аты, істің номенклатуралық нөмері, жалпы парақ саны, сақталу мерзімі көрлетіледі.

Бастапқа құжаттардың жеке сақтан мерзімі Үкімет қаулысымен бекітіледі.

Айлық есептер, есеп талдауалары, статистика органдарымен хат жазысу материалдарының сақталу мерзімі - 1 жыл.

Кварталдық есептер, инвентарлық карточкалар мен негізгі қаражатты есептеу кітаптары - 3 жыл мерзімінде сақталады.

Бастапқы құжаттар мен олар қосымша парақтар, есеп айырысулар, есеп тіркелімдері 5 жыл сақталынады.

Жылды есеп айырысулар 10 лет сақталынады.

Үймерет ғимарат пен жабдықтар баланс есептен шығарылғанға дейін сақталынады.

Жұмысшылар мен қызметкерлердің дербес шоты 75 лет сақталынады. Мекеменің жұмысы тоқтатылғасын жұмысшыларға төлем ақы аударуға байланысты құжаттар міндетті түрде мемлекеттік архивке тапсырылуы тиіс.

Архивтен бастапқы құжаттарды алуға жүрін тұрған заңшығару қаулыларрына сәйкес аныктама жүргізу органы алдынала тергеу және прокуратура, сот, салақ инспекторларына жәп қаржы полициясыны болады. Құжатты алу протоколға жазылады, көмірмесі пауазымда адамның қатазбасының кейін беріледі.

Егер бастапқы құжаттар жоғалып немесе жойылып кеткен болса мекеме басшысы бұйрығымен жоғалып немесе жайылып кету себебін анықтауда тергеу комиссиясын құрады.

Кейбір жағдайсарда комиссия жұмысына тергеу және мемлекеттік өрт қадағахау өкілдері шақырылады.

Жұмыс нәтижесі бойынша акт толтырылады, ол мекеме басшысымен бекітіледі. Акттың көмірмесі жоғары тұрған қйымға беріледі.

Есеп айырысу жоспары деп (таңдамалы шоттар мен бухгалтерлік есептеу қосалқы шоттарының тізімі бекітілген себеп бойынша бір жүйеге келтірген) ананды.

Бюджеттік мекемелерде қарсаландыру жоспара орындаудағы операцияларды бухгалтерлік есеп айырылысуда. Есеп айырылысу жоспарына жүгінеді, ас Қазақстан Республикасының қаржы Министрлігінің бюджеттік мекемелердегі есеп айырысу нұсқауында көрініс табады.

Есеп шота 12 байімге бөлінген, баландастантыс шоттар ерекше қарастыралады байлектеп топтастыру негізінде объектің экономикалық ерекшеліктері ескертіледі әрбір бөлімде мүлік түрлері, міндеттері және шаруашылық операциялар экономикалық жағынан көрініс табады. Бөлімдер белгіленген тіртіп бойынша белгіленеді әуелде мүлік шоты болімі қарастырылады, ол арқылы бюджеттік мекеме іс-әрекеті жүзеге асады, келесе бөлемдерде өндіріске байланысты шығын, ақшалай қаражат, бюджеттік мекемелерді кіріс пен шығын көрініс табады.

Келесі бөлімдерде мекеменің мүлікнысаны мен олардың шығынды өтеуі, атқарылған жұмыс пен көрсеті мен қызмет үшін табысы қарастырылады Барлығы 129 қосалқы шоп.

Жоспарды атқару балансы, басқа баланстар сияқты Актив пен Пассивтан тұрады.

Актив балансы - бюджетті атқару бойынша баланстың бірінші бөлігі 9 бөлімнен турады. Актив мемлекеттік мекеменің құрамын, орналасуын және қаражаттың қолданылуып сипаттайды. Олда келесі қаражат түрлері көрініс табада:

1. 
   Активтар
   
2. 
   Материалдық қорлар
   
3. 
   Құногаз және тезескіретін заттар
   
4. 
   Өндіріс пен басқа да мақсаттарға жұмсалатын шығындар
   
5. 
   Ақшалай қаражат
   
6. 
   Есеп айырысу
   
7. 
   Шығын
   
8. 
   Залалдар
   
9. 
   Құрылысқа байналысты шығындар.
   

1. 
   Қаркыландыру
   
2. 
   Бір мақсатқа жұмсалатын қорлар мен қоражат есеп айырысу
   
3. 
   Дайын өнімді сату және табыс
   
4. 
   Құрылысты қаржыландыру.
   

Сәйкестікте заңмен “бухгалтерлік есеп туралы және қаражаттық есептіліктің” негізгі бухгалтер лауазымға тағайындалады және мекеме бастығымен лауазымнан азат болады.

Негізгі бухгалтер ұйым бағынады - бастығына және бухгалтерлік есеп басқаруының артынан, толық және ең анық бухгалтерлік есептілік дер кезінде ұсынуы жауаптылық алып жүреді.

Негізгі бухгалтер Қазақстан Республикасының заң шығаруына барлық шаруашылық операциялардың сәйкестігін қамсыздандырады, бақылау мүлік қозғалысының ар жағында және міндеттемелердің орындалуымен.

Негізгі бухгалтер талаптары шаруашылық операциялардың деректі дайындауымен және қажетті құжаттардың бухгалтериясына ұсынуға және мәлімдеулерді ұйым барлық қызметкерлері үшін міндетті.

Мекемеде барлық бухгалтерлік құжаттар, байлаулылар қаржыландыру жоспары атқаруымен қаражаттық құралдармен мекеме бастығымен және негізгі бухгалтермен қол қояды.

Мекеме бастығы аралық келіспеушіліктердің оқиғасында және негізгі бухгалтермен бөлек операциялармен алғашқы есептік құжаттар атқаруға олардың үстілерімен қабылданған бола алады мекеме бастық жазбаша рұқсаттары, бухгалтерлік есепке олар туралы тап осы сондай операциялардың зардабына арналған толық жауаптылық және қосу алып жүреді және есептілік.

Негізгі бухгалтер бухгалтерия қызметкерлеріне арналған лауазымды нұсқаулар бекітеді.

Орындалусыздың артынан өз міндет немесе - орындалуы негізгі бухгалтер заң шығарумен сәйкестікте жауаптылықты алып жүреді.

Белгіленген негізгі бухгалтерге жаңадан негізгі бухгалтер босатуы жанында істердің беруі шығарылады, барысында қайсының бухгалтерлік есеп күй-жағдай тексеруі шығарылады және анықтықтың есеп беру тап осылардың акті құрастырушысымен, бастықпен бекітілетін органның.

Негізгі қаражаттау бухгалтерлік есебі құжаттардың дұрыс тастырылуын, уақытыңда есеп тіркеліміне түскен негізгі қаражат көрінісін және олардың мекеме ішіндегі жылжуын қамтамасыз ету керек.

Негізгі қаражатқа эксплуатация мерзімі 1 жылдан асатын, бағасы бірліктен 40 не артық есеп корсеткіштер асатын материалдық, құлдылықтар жатады.

Мекемелердеге біртекті негізгі қаражатты классификациялау, яғни топтастыру қатылаптасқан, оған, сәйкес негізгі қаранат келесі түрлерге байланысты топтастырылады:

1. 
   Құрылас үймерет
   
2. 
   өндіріс - шаруашылық мақсаттарда қолданылатын ғимарат
   
3. 
   тұрған үйлер
   

1. 
   Гидротехникалық құрылыс;
   
2. 
   Теміржол платформалары және
   
3. 
   Телефондық канализация
   
4. 
   Басқа да құрыластар
   

1. 
   Электрнеткізу және байланыс құрылғысы
   
2. 
   Трансмиссиялар мен трубопроводтар
   

1. 
   Күшті машиналары мен жабдақтар.
   
2. 
   Жұмыс машиналары мен жабдақтар.
   
3. 
   Ойнеу құрандары
   
4. 
   Бірқалапта устайтын приборлар мен құрылғылар
   
5. 
   Лабораториялық жабдықтар
   
6. 
   Компьютерлік жабдықтар
   
7. 
   Медициналық жабдықтар
   
8. 
   Кеңселік жабдықтар
   
9. 
   Басқа да машиналар мен жабдыықтар
   

1. 
   Темір, су, автомобиль, кайктерінің жылжамалы құрамы
   
2. 
   Әуе көлігінің жылжамалы құрамы.
   
3. 
   Гуждық колік
   
4. 
   Өндіріс көлігі
   
5. 
   Спорттық нолік
   

1. 
   Құрал-саймандар
   
2. 
   өндіріс инвентарь
   
3. 
   шаруашылық инвентарь
   
4. 
   болқа да шаруашылық және өндіріс инвентарь
   

1. 
   Жұмыс малы
   
2. 
   Онімді және тұқымды мал
   

1. 
   Көп жылдық ағаштар
   
2. 
   Жерді көркейтудегі шығыс
   
3. 
   Түрлік жоспарлаудағы құжаттандыру
   
4. 
   Техникалық тасымандардағы бағдарламалар, оқу кинофильмдері, магниттік дисктер канталар және т.б.
   
5. 
   Музей құндалықтары
   
6. 
   Аң ілемінің экспонаттары
   
7. 
   Ерекше қаражат
   
8. 
   Басқа да активтер
   

Аяқталған құрылыстар шеп ғимараттар актив құрамына енеді.

Капиталдық жөлдеу жумыстардың шығына актике кірменді.
Тақырып 3 Активтер есебі

2.2 Және - негізгі құралдардың түсу есебі

Құжатнама негізгі құралдардың есебімен.

Негізгі құралдардың есебіне арналған шот арналған 01«актив», қайсы подразделяется субсчетаға:

010- ғимарат;

011- салу;

012- қолдан-колға берілетын құрылғының;

013- машина және жабдықтаудың;

015- транспорттық құралдың;

016- аспап, өндіріс(бұйымдар қоса: үстелдер, верстактар, мінбенің) және шаруашылық инвентарь;

017- жұмысшы және өнімді мал;

018- кітапханалық қор

019- қалғаны активтар

Барлық негізгі құралдар лауазымды беттердің жауапты сақтауында тиісті орнында болады, бұйрықпен белгіленгендердің мекеме бастығының. Активтардың амандығының ар жағында -13, қадағалайды заттық - жауапты беттерді соналардың инвентарь тізімдері жүргізеді және барлық өзгертулердің есебін жүргізеді.

Заттық - жауапты бет алмастыруы жанында негізгі құралдардың қаттауы шығарылады және соналардың актісі құрастырылады, мекеме бастығымен бекітіледі.

Мемлекеттік мекемеге активтардың түсуі жанында(қоймаға) заттық - жауапты бет құжатта немесе қабылдау-өткізу актісінде(соналардың құндылықтардың -1) бұларды алуда тиісті қол қою. Беру қоймадан шығарылады Фпен қапталғандарға 434 бір данада, бастықпен бекітіледі.

Анықтамалар - негізгі құралдардың артынан, - өткізудің олардың жөндеудің, сонымен қатар ғой мемлекеттік мекемеде көшіріп жазып алуға қажетті құжатнама дайындауына арналған бастық бұйрығымен тұрақты - жұмыс істейтін комиссия жасалады. Комиссия құрамына бастық орынбасарын міндетті кіреді( төраға), негізгі бухгалтер, беттің, қайсыларды активтардың амандығының артынан, жол полиция өкілі жауаптылық мүмкін( транспорттық құралдардың көшіріп жазып алуы жанында). комиссия объекті ортасыз байқауын өндіреді, көшіріп жазып алуға жататынды, техникалық құжатнаманы мыналар жанында тарти, бухгалтерлік тап осы қолдана, және бұрынғы қалпына келуге және онан арғы қолдануға оның жарамдылықсыз қондырады.

Комиссия көшіріп жазып алу себептері қондырады, бөлек түйіндердің қолдану мүмкіншілік және бөлшектерді анықтайды, бағалауды олардың өндіреді (емес кемірек 30%) және активтардың көшіріп жазып алуына -3« акті соналардың көшіріп жазып алуына акті құрастырады мемлекеттіктерді мекемелерде »,« автокөліктік құралдардың көшіріп жазып алуына акті » соналардың материалдардың -4. құны, алынғандардың бөлек объектілердің тәртіптеп сұрыптауынан, қаражаттық қаржыландыру құралдарының артуына жатады.

Бір бағындырудан активтардың тапсыруы басқаны, орындау мемлекеттік мүлік комитетімен шығарылады, және жекешелендіруінің немесе оның территориялық органдармен. Түскендер орындаудан сома мүліктері қаражат табысына комитетпен саналады.

Сақтаудың олардың орындармен активтардың есебі инвентарь объектілердің кесуінде басқарылады және жауапты беттерге.

Есеп ұйымына арналған және бақылаудың негізгі құралдардың амандығының ар жағында әрбір объектіге( затқа) ( кітапханалық қорлар басқа) инвентарь нөмір меншіктеледі 10 белгі.

Бірінші үш белгі субсчет (010), топты белгілейді және соңғылар алты белгі зат реттік нөмірі.

Жалданған негізгі құралдың учитываются забалансовомға шотта 01« жалданған активтар ».

01 шоттар субсчетов лайықты тауып алынған активтардың құны дебетке жазып алады және субсчетов несиесінің»Ақшалы құралдың» немесе»Есеп-қисаптар».

200 шоттар субсчета дебетімен жазу бір уақытта істеледі және субсчета несиесіне 250.

Сомаға шығып кеткендердің 01 шоттар объектілердің қанауынан несиемен жазу шығарылады және субсчета дебетіне 250.020.

Операция есебі - және ауыспалылыққа жинақ ақпартізімде басқарылады жинақ ақпартізімге №9). жазуға әрбір құжатпен өндіреді. Графта мыналар жанында» жинағы » шығып кеткен құндылықтардың сомасы жазылады, субсчетаммен кітапқа жазылады жиынылар ай аяғысымен субсчетов. дебетімен жазулардың сомасына тиісті тең келу»Журнал - негізгі».

Негізгі құралдардың аналитикалық есебі басқарылады инвентарьларды соналардың карточкаларында - 6, сона -8, қайсылар -10. соналардың ф. активтарының есебімен карточкалардың тізімдерінде тіркеледі