Қамажай:
Екеуі... екеуі кетеміз деп жатыр. Қой десеңдерші. Омар, сен неге үндемейсің?
Омар:
Мен... осылай боларын білгенмін. Ақыл айтсаң, азғырғандай көріп, жүре тыңдайтын адамға
сөз әуре ғып керегі жоқ. Мен бұл дауға араласпаймын. Бір күні өздері түсінеді.
Қамажай:
Бәрі өз бетімен. Жүректерің мұз болып кеткен бе, түге? [2, 82].
Қамажайдың«Енді қайттім, енді қайттым?... Бір шаңыраққа ие бола алмағаным ба? «Теміржан мен
келінімді неге сыйыстырмадың?» – десе, анама не деймін? Не бетімді айтам?» деп жанын жегідей
жегені неткен аянышты десеңші?! Жалпақтап, бар айтқанын істеп, аялап-мәпелеп отырғанда неге
мұның қадірін түсінбейді? Неге сырттан демеу іздейді? Бар жылулықтың осы шаңырақта екенін неге
ұқпайды? Бұл тасбауырлыққа кім кінәлі? Автор осы сауалдардың жауабын оқырманға тастайды.
Дулат Исабековтың «Әпке» драмасы орыс жазушысы Александр Володиннің «Старшая сестра»
пьесасымен сарындас. Жастайынан жетімдіктің зардабын тартып өскен драматургтың «Старшая сес-
тра» пьесасында өз өмірінің ұшқындары жатыр. А.Володиннің «Әпкесі» Надежда да Қамажай тәрізді
өзінің артынан ерген сіңлісі Лиданың болашағы үшін аянбай еңбек етуден жалықпайды. Сіңлісін
қамқорлықтан кенде қылмай, өзі оқудан тыс жұмыс жасап, күнкөріс қамын жасайды. Лиданың
кішкене кезінен театрға деген қызығушылығын байқаған соң оның болашақта актриса болуын, театр
сахнасында өнер көрсетуін мақсат етеді. Алайда театр сахнасы Лиданы емес Надежданы талап
еткендей болады. Надяның бойындағы таланты әйтеуір көрініс табуы заңды еді. Дегенмен жан
қалауы әсте орындала бермейді; техникумда оқу бар, құрылыста жұмыс бар, бірінші кезекте
күнкөрісті ойлау керек. Осылайша қылаң еткен шабыт кейінге ысырылып қала береді. Соңында
Лиданың әпкесінің қамқорлығынан зардап шеккендей ашумен үйден кетуі, Надежданың Қамажай
тәрізді «Енді қайттім?» деген сан сұрақтың астында қалуы адамгершілік мәселесінде үлкен ой
туғызады. Расында Лида айтқандай толағай ақылдың әркез бақыт әкеле бермейтіні ақиқат та болар.
Адам жаны бірде қуанышқа, бірде қайғыға толы емес пе?! Бірде жақсылық, бірде жамандық, екеуі
қатар жүреді. Бұл – тіршіліктің заңдылығы. Тек тағдыр басқа салған сынақтарға еш мойымай,
қажымай, алға ұмтыла білсең ғана бақытқа қадам басасың. Сабырлылық, төзімділік, мейірімділік,
адалдық, ақкөңілділік, осының бәрін бойына сіңірген Қамажай да бақыт есігін қағып, мәңгі сонда
тұрақтағысы келеді. Жақындарының разылығы мен қуанышын, шаттығын көріп, жетімсіретпей, өз
парызын өтей білгеніне шаттанады. Бір атадан, бір анадан туған болса да, мінездері әрқилы бауырла-
рының бақыты үшін нәзік жүрегін мейірімге толы аналық жүрекке айырбастағанына налымайды.
Қамажайдың еңбегі еш кеткен жоқ. Үлкені Омар диссертациясын сәтті қорғап, Астанаға үлкен
қызметке орналасады. Тимур Ақтауда жұмыс жасап, бригадирлікке сайланады. Нәзила да оқуын
бітіріп, мұғалімдік қызметке кіріседі. Ермек те ержетіп келеді.
Көрші әйел:
... Қара шаңырақ оларды қайда жіберер дейсің. Әй, Қамажай, өз дегеніңді орындап,
бәрі жеткіздің. Омарың – ғалым, Тимурың – бригадир, Нәзилаң – мұғалім, Ермек – оқушы. Енді...
өзіңді де ұмытпасаңшы. Саған ешкім ренжи қоймас.
Достарыңызбен бөлісу: |