Бухгалтерлік есеп

жүктеу 2,74 Mb.

Pdf просмотр

бет	73/251
Дата	06.01.2022
өлшемі	2,74 Mb.
	#36690

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 251

Бухгалтерлік есеп (5)

35. Еңбек демалысы уақытына ақша есептеу

Қайталау үшін сұрақтар:
1.  Есептелген  еңбекақыдан  ұсталымдардың  қандай  түрлері  бо-
лады?
2. Табыс салығы қалай есептеледі?
3. Қызметкерлер өздерінің негізгі жұмыс орнында салық салыну
бойынша қандай жеңілдіктерді пайдаланады?
4. Төлемдердің қандай түрлерінен табыс салығы ұсталмайды?

35. Еңбек демалысы уақытына ақша есептеу
Жыл  сайын  штаттағы  қызметкерлерге  кезекті  демалыс  уақыты
беріледі. Біріншісі — жұмысының 11 айлық мерзімі өтуі бойынша,
одан кейінгілеріне — кәсіпорынның әкімшілігімен бекітілген және
кәсіподақ  комитетімен  (егер  кәсіпорын  кәсіподаққа  кірген  болса)
келісілген  график  бойынша  берілді.  Демалыстың  минималды
ұзақтығы 24 жұмыс күніне (1992 жылдың 1 қаңтарынан бастап) тең
болады.
Демалыс  ақша  сомаларын  есептеу  үшін  кімге  демалыс
берілетіндігі, қай күннен және уақыттың ұзақтығы қандай екендігі
көрсетілген бұйрық негіз болады.
ҚР  «Кәсіпорындар  мен  кәсіпкерлік  қызмет  туралы»  заңы
негізінде  қызмет  ететін  кәсіпорындар,  мекемелер  мен  ұйымдар
қызметкерлерінің  жыл  сайынғы  демалысының  төлемі  демалысқа
шығудан  алдын  (1-інен  1-ші  күнге  дейін)  екі  соңғы  айдағы
еңбекақыдан жасалады.
Демалысты  орнын  толтырумен  ауыстыруға  тиым  салынады.
Егер есепті кезеңде немесе қызметкер демалысқа шыққан айда сала
бойынша  немесе  кәсіпорында  тарифтік  деңгей  немесе  еңбекақы
мөлшері  арттырылса,  онда  қызметкердің  еңбекақысы  арттыру

73
коэффициентіне  түзетіледі.  Егер  тарифтік  мөлшерлеме  немесе
еңбекақы  мөлшерін  арттыру  нақты  бір  қызметкерде  болса,  онда
түзету жасалмайды.
Қалай  болған  жағдайда,  есепті  кезеңде  жұмыс  уақытын  то-
лық  атқарған  қызметкердің  демалысқа  берілетін  жалақысы  ҚР
заңдарымен  белгіленген  минималды  еңбекақыдан  кем  болмауы
керек.
Демалыстың ұзақтығы күнтізбелік күндерде саналады, сондық-
тан  1  күндік  орташа  еңбекақыны  есептеу  кезінде  есепті  кезеңдегі
еңбекақының  сомасы  сол  кезеңдегі  күнтізбелік  күндердің  ҚР
заңдарымен  белгіленген  мерекелік  күндерін  шығарып  тастаған
санына бөлінеді. Одан соң, 1 күндік орташа еңбекақы демалыстың
күнтізбелік күндер санына көбейтіледі.
Егер  қызметкер  өзінің  кезекті  демалысын  пайдаланбай  тұрып
жұмыстан  босаса  немесе  басқа  кәсіпорынға  ауысатын  болса,  онда
оған демалыстың орнын толтыру есептеледі. Ол үшін пайдаланбаған
демалыс  күндерінің  санын  есептейді:  жұмыстың  әр  айы  үшін,  ең
кемінде,  2  күннен  (24:12)  берілуі  тиіс.  Егер,  мысалы,  демалыстан
түскен  соң  5  ай  уақыт  жұмыс  атқарылса,  онда  пайдаланбаған
демалыс уақыты 10 күнге тең болады (5х2).
Қазақстан  Республикасының  еңбек  туралы  заңдарына  сәйкес,
штаттарды  қысқартумен  байланысты  кәсіпорыннан  босатылатын
қызметкерлерге екі орташа айлық еңбекақы мөлшерінде қызметтен
босарда  алатын  жәрдемақы  беріледі.  Ол  жәрдемақының  мөлшері
жұмыстың  соңғы  екі  айының  орташа  еңбекақысы  есебінен  анық-
талады.

жүктеу 2,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 251