Бухгалтерлік есеп

97
Бірлескен қызмет нәтижесінде алынған табыстағы өз үлесін әрбір 
қатысушы  қаржылық  нәтижелерді  қалыптастыру  кезінде  негізгі 
емес қызметтен түскен табыстардың құрамына енгізеді.
Табыстар, залалдар және бірлескен қызметтің басқа нәтижелерін 
үлестіру мен келісім шарт қатысушыларының ақшалай және мүліктік 
жарналары  бойынша  есептер  №  6410,  6420  «Қауымдастырылған 
және  бірлескен  ұйымдардағы  пайданың  үлесі»  және  №  7610,  7620 
«Қауымдастырылған  және  бірлескен  ұйымдардың  залалындағы 
үлес» шоттары арқылы жүргізіледі.
Қатысушыларға  берілген  мүліктің  құны  олардың  дербес 
балансынан  шығыс  етілмейді,  бірлескен  қызмет  туралы  келісім 
шарт  жасалған  мерзімге  байланысты  қысқа  немесе  ұзақ  мерзімді 
қаржылық  салымдар  ретінде  баланстың  №  1110    «Қысқа  мерзімді 
ұсынылған  қарыздар»,  №  2010  «Ұзақ  мерзімді  берілген  қарыздар» 
шоттарында бейнеленеу керек.
Бірлескен  қызметті  тоқтату  кезінде  қалған  мүлік  пен  ақша 
қаражаттары  бірлескен  қызмет  туралы  келісім  шарттарға  сәйкес, 
қатысушылар  арасында  үлестіріледі  және  олармен  бірінші  кезекте 
№  1110  «Қысқа  мерзімді  ұсынылған  қарыздар»,  №  2010  «Ұзақ 
мерзімді  берілген  қарыздар»  шоттарын  жабуға  пайдаланылады. 
Егер  алынған  қаражаттардың  сомасы  №  1110  «Қысқа  мерзімді 
ұсынылған  қарыздар»,  №  2010  «Ұзақ  мерзімді  берілген  қарыздар» 
шоттары  бойынша  бұрын  есептелген  сомадан  артық  болса,  онда  
алынған  нәтиже  №  5430  «Өткен  жылдардағы  пайда  (залал)» 
шотының  кредитіне  апарылады.  Ал  егер  алынған  қаражаттардың 
сомасы № 1110 «Қысқа мерзімді ұсынылған қарыздар», № 2010 «Ұзақ 
мерзімді берілген қарыздар» шоттары бойынша есептелген сомадан 
кем болса, онда алынған нәтиже № 5430 «Өткен жылдардағы пайда 
(залал)» шотының дебеті бойынша бейнеленеді.
Бірлескен  қызмет  туралы  келісім  шарттың  мерзімі  аяқталған 
соң  қалған  мүлік  пен  ақша  қаражаттары  қатысушылар  арасында 
келісімнің шарттарына сәйкес үлестіріледі.
Бірлескен  қызмет  туралы  келісім  шартқа  сәйкес,  қатысушылар 
арасында табыс, залал және бірлескен қызметтің басқа нәтижелерін 
үлестіру бухгалтерлік есепте төмендегіше бейнеленеді:
—  табыс — № 5430 «Өткен жылдардағы пайда (залал)» шотының 
дебеті бойынша № 6410, 6420 «Қауымдастырылған және бірлескен 
ұйымдардағы  пайданың  үлесі»  шоттарының  кредиті  бойынша 
корреспонденция  жағдайында  көрсетіледі.  Келісім  шарттарға 
сәйкес, тиесілі сомаларды қатысушыларға аудару кезінде, қарыздар 

98
№  6410,  6420  «Қауымдастырылған  және  бірлескен  ұйымдардағы 
пайданың  үлесі»  шоттарынан  ақша  қаражаттары  шоттарының 
кредиті корреспонденциясы бойынша шығыс етіледі;
—  залал  —  №  7610,  7620  «Қауымдастырылған  және  бірлескен 
ұйымдардың  залалындағы  үлес»  шоттарының  дебеті  бойынша 
және № 5430 «Өткен  жылдардағы пайда (залал)» шотының кредиті 
бойынша,  шеккен  залалды  қатысушылардың  жабу  барысында  — 
ақша қаражаттары есебі шоттарының дебеті бойынша № 7610, 7620 
«Қауымдастырылған  және  бірлескен  ұйымдардың  залалындағы 
үлес» шоттары корреспонденциясы бейнеленеді.
Бастапқы  және  қосымша  жарналар  ретінде  қатысушылардың 
салынған  ақша  қаражаттарын  қайтару  №  1110  «Қысқа  мерзімді 
ұсынылған  қарыздар»,  №  2010  «Ұзақ  мерзімді  берілген  қарыздар» 
шотының  дебеті  бойынша,  ақша  қаражаттар  есебі  шоттардың 
кредиті корреспонденциясыда көрсетіледі.

жүктеу 2,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: