66
•
Жас көшіп-қонушыларды оқуға қызықтыру үшін оларға оқу кезінде стипендиялар
төлеп, қалалық көлікте тегін жүріп-тұруға жол жүру билеттерін, тамаққа және өмір
сүруге ақша бөліп отырсын.
•
Мұндай тренингілер мерзімді практика мен жетекшілік үйлестірілген түрде
өткізіліп отыруы тиіс. Бұл жағдайда жетекші қол астындағы үйренушілердің
жетістіктеріне қарай еңбекақысына үстеме төлем түрінде сыйақы алып отыруы
тиіс.
•
Жастар ісі жөніндегі аймақтық кеңеске маслихат депутаттарының, БАҚ, тиісті
қалалық мекемелердің, сарапшылардың, ҮЕҰ, донорлық ұйымдардың қатысуымен,
Алматы қ. жас көшіп -қонушыларына арналған бағдарламаларды іске асыруға
тұрақты түрде мониторинг жүргізу бойынша бақылау кеңесінің міндеті жүктелсін.
Кеңестің отырыстары осы салада жұмыс істейтіндердің барлығының : аудандық
жұмыспен қамту орталықтарының, ЖЖА-лардың, лицейлер мен колледждердің
қатысуымен өткізіліп отыруы тиіс. Отырыстар кемінде айына бір рет
өткізіліп
отырылуы тиіс. Талқыға салынған мәселелердің тізімі мен тиісті ұйымдардың есеп
берулері көрсетілген хаттамалар оларға емін-еркін қол жеткізуге болатындай түрде
Ғаламторда жарияланып отыруы тиіс.
Үкіметке
•
Балалар мен жастар арасында те
ңсіздік бар екенін мойындасын және теңсіздікті
елдің бұдан ары қарай дамуына төніп тұрған басты қауіп -қатер ретінде
мойындасын.
•
Адами капиталды дамыту
ға арналған инвестицияларды мемлекеттік саясаттың
басымдылығы деп белгілесін.
•
Жастардың мәселелерін шешудің алдын ала ескерту (превентивті) шарасы ретінде
балаларды, әсіресе табыс деңгейі төмен және халықтың осал топтарына жататын
отбасылардағы балаларды ерте жастан бастап оқытудың сапасын жақсартумен
қатар, олардың мүддесін қорғауды күшейту керек. Осы шаралардың тиімділігін
арттыратын жағдай: балалардың міндетті түрде мектепте оқуы.
•
Заңнаманы жетілдіріп, ішкі көшіп -қонушыларды тіркеу рәсімін жеңілдетсін , ол
үшін ішкі көшіп -қонушылардың барлығын аудан әкімдіктерінде не жұмыспен
қамту бөлімдерінде тіркеу мүмкіндігін ескеріп, олардың қалалардағы тұрғылықты
орны бойынша әлеумет тік бағдарламаларға қол жеткізуін қамтамасыз ет сін Бұл
көшіп-қонушыларды келген ортаға бейімдеу, қалалық инфрақұрылымды дамыту,
әлеуметтік бағдарламаларды (бала-бақшалар, балаларға төленетін жәрдемақы,
арнаулы әлеуметтік көмек және т.б.) әзірлеу үшін қала-ауылдағы тұрғын халықтың
дәл санын, сондай-ақ қалалардағы ішкі көшіп-қонушылардың дәл санын анықтауға
мүмкіндік береді.
•
«Ауыл жастары», «Дипломмен - ауылға!», «Жастар практикасы» және өзге де 2009-
2011
жж. жүзеге асырылған бағдарламалардың толық нәтижелері Үкіметтің және
салалық министр ліктердің (ҚР БҒМ; ҚР АШМ, ҚР ЕХӘҚМ) сайттар ында
жарияласын.
•
«Жастар практикасы» бағдарламасына түзетулер енгізсін, яғни өзін уақытша емес,
тұрақты жұмыс орындары туралы деректерге негізделе отырып бағалау үшін
бағдарламаның тиімділік көрсеткіштерін өзгертсін.
• «
Жастар практикасы» бағдарламасын екі ағымға бөлумен оған қол жеткізуді
кеңейтсін: бірінші бөлімі жоғары оқу орындары мен колледж түлектеріне , ал
екіншісі – кәсіби даярлау курстарынан өткендерге арналуы тиіс.
67
• 2020
ж. дейінгі мемлекеттік жастар саясатыны
ң тұжырымдамасын әзірлеу ісіне
сарапшылар қауымдастығын, үкіметтік емес секторды, донорлық және жастар
ұйымдарын қатыстырсын. Бұл бөлімге жастар көші-қонына арналған жеке бөлімді
енгізсін. Тұжырымдаманың жобасын БАҚ-тарда жариялап және жобаны бекітуден
бұрын талқыласын.
•
Үкімет «жастарға арнап әлеуметтік баспалдақты құрастыру бойынша заңнамалық
және әлеуметтік-экономикалық шаралардың жүйелік жинағы» бойынша идеяларды
жинақтауға және оны талқылауға ұйытқы болсын. Үкіметтің сайтында талқылауды
ұйымдастырсын, ол үшін тұрақты түрде жұмыс істейтін онлайн-форум құрылсын.
•
Жоғарғы сынып оқушыларына арнап олардың түрлі мамандықтармен танысуына
арнап кәсіби бағыт-бағдар беруді қамтамасыз етсін.
•
Орта мектептерде жоғарғы оқу орындары мен колледждерге түспей қалған мектеп
түлектерінің жұмыссыздар санын көбейтпеуі үшін жоғарғы сынып оқушыларын
жергілікті/аймақтық нарықта сұранысқа ие болып отыр
ған мамандықтарға
(жүргізуші, тракторшы, комбайн жүргізуші, бухгалтер, аспаз, шаштараз және т.б.)
үйретуге арналған оқу-өндірістік комбинаттар жүйесі жаңғыртылсын.
•
Жергілікті атқару органдарын жоғары оқу орындары мен колледж басшыларымен
әріптестікте тұрғын үйге мұқтаж болып отырған барлық жоғары және орта-арнайы
оқу мекемелерінің студенттеріне арнап жатақханалар салып отыруға міндеттеу
мақсатында заңнаманы жетілдірсін.
•
Қалаларда отбасы жоқ жас көшіп -қонушылардың бір қалыпты төлемақы төлеп
тұруына мүмкіндік беретін муниципалды жатақханалардың құрылысын ескеріп,
заңнаманы жетілдірсін.
•
Тиісті инфра
құрылым нысандарымен: бала -бақшалармен, мектептермен,
емханалармен қамтамасыз ете отырып жастардың тұрғын үй кешендерінің
құрылысын ескерсіп, заңнаманы жетілдірсін.
•
Тіркелу құжаты бар жас көшіп -қонушыларға жеке тұрғ ын үй құрылысына арнап
жер телімдерін беруді ескерсіп, заңнаманы жетілдірсін.
Ұлттық банк
•
Азаматтарды банк қызметтермен қамту деңгейін арттыру үшін халықтың табыс
деңгейі төмен топтарына арналған қаржы қызметтерінің арнайы ұсынысын
дамытсын.
•
Зейнетақы жүйесін реформалау барысында жас көшіп-қонушылардың 80%-ның
зейнетақы аударымдары мен жартысынан артығында зейнетақы есепшоттарының
жоқтығына арналған шараларды әзірлесін.
Азаматтық қоғам
•
Балалар мен жастар арасындағы теңсіздікті тү сінуге ықпал е ту және Үкімет пен
жергілікті атқару органдарын ең алдымен жастардың барынша осал топтарының
сұранымдарын шешіп отыруға шақыру.
•
Одан ары қарай да зерттеулер жүргізіп, жастар мәселесіне қатысты білім деңгейін
көтерсін.
• 2020
ж. дейінгі Мемлекеттік жастар саясатының тұжырымдамасын әзірлеуге
белсенді түрде ат салыссын.
