22
орындарын құрмай, ауыл шаруашылығы мен өңдеу кәсіпорындарын дамытпа й ауыл
тұрғындарының жағдайын жақсарту мүмкін емес.
Ішкі көшіп -қонушыларды тіркеп отырудың қиындығы елеулі мәселеге айналып отыр.
Бірде бір мемлекет органы Алматы
қаласында қанша ішкі көшіп
-
қонушылардың
тұратынын және оның ішінде қаншасы жастар екенін білмейді.
Тіркеусіз тұрып жатқан ішкі көшіп -қонушылар үшін айыппұлдық шараларды қатайту
көші-қон ағымдарының азаюына әкелмей, қайта керісінше заң бұзушылықтар санының
артуы мен сыбайлас жем
қорлықтың күшеюіне ықпал етуде . Қалалардағы жұмыссыз
жастардың көбеюі, өмір сүру деңгейінің төмендігі әлеуметтік шиеленістің артуына
әкеледі. Алматыда жас көшіп -қонушылардың саны өсуде – бұл өзімен санасу қажет
болатын объективті ақиқат . Олардың мәселелерін өздерін ауылға қайтаруға үміттенбей
Алматыда шешу қажет.
2.2.
Көші-қон мен жастар саясатын басқарудың мемлекет органдары
2010
жылы ЕХӘҚМ Көші-қон комитеті мен оның аймақтық органдары таратылды
«Көші-қон ағымдарын басқарудың негізгі ұстанымдары» мен Үкіметтің, сондай-ақ
министрліктер мен ведомстволардың осы саладағы құзырлықтары «Халықтың көші-қоны
туралы» заңымен белгіленеді.2012 жылдың сәуір айында көші-қон заңнамасына енгізілген
өзгертулерге сәйкес, 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап ішкі көшіп-қонушыларды көшіру
квотасы қолданылатын болады (8-баб., 3-тарм.).
42
және
оның орнына өз құзырлығы шеңберінде көші-қон ағымдарын реттеу және халықтың
көші-қоны саласындағы жұмысты үйлестіру әрекеттерін жүргізіп отыруға уәкілетті ҚР
Ішкі істер министрлігінің (ҚР ІІМ) Көші-қон полициясы комитеті құрылған болатын.
43
Ішкі көші-қон ағымдарының есебін ҚР ІІМ мен Статистика жөніндегі агенттігі жүргізіп
отырады. ҚР
ІІМ-нің қарамағындағы Халыққа қызмет көрсету орталықтары тұрғылықты
жері бойынша тұрғын халықтың келуі мен кетуі жайлы белгі соғып,, тіркеп отырады, бұл
ішкі көшіп-қону кезіндегі қозғалыстарды есепке алып отыруға мүмкіндік береді
ІІМ Көші-қон полициясы комитеті
.
ҚР ІІМ
Көші-қон полициясы комитеті ішкі көші -қон бойынша бүкіл ақпаратты жинақтауды
қамтамасыз етеді. ҚР Статистика жөніндегі агенттігі тұрғын халықтың келуі мен кетуі
бойынша деректерді айма
қта р қимасында, сондай -ақ жынысы, жасы, ұлты, білімі
бойынша жинақтап отырады.
•
ішкі көші-қонға қатысты:
•
өз құзырлығы шеңберінде халықтың көші-қон саласындағы мемлекеттік саясатты
іске асырады;
•
мемлекет органдарының халықтың көші-қон мәселелері жөніндегі қызметіне
ведомствоаралық үйлестіруді жүзеге асырады;
•
көші-қон үрдістерін реттеу саласындағы шаралар жүйесін әзірлейді;
•
көші-қон үрдістеріне мониторинг жүргізеді;
•
ҚР халықтың көші-қоны туралы заңнамасының орындалуын бақылайды;
42
Көші-қон комитетінің қарамағында болған төрт мемлекеттік мекеме Көші-қон полициясы комитетінің
қарамағына берілген, олар - Қарағанды, Шымкент, ОҚО Ақсу кентқ., және Ақтау қ. Оралмандарды бейімдеу
мен ықпалдастыру орталықтары
халықтың көші-қоны мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді
қабылдайды;
43
ҚР Үкіметінің 2010 жылғы 30 қыркүйегіндегі № 1009 «Қазақстан Республикасындағы құқық қорғау
қызметі мен сот жүйесінің тиімділігін арттырудың кейбір шаралары туралы» қаулысы.
23
•
•
ҚР Үкіметіне ішкі көшіп-қонушыларды көшіру квоталарын әзірлеу бойынша
ұсыныстар енгізеді;
•
ішкі көшіп-қонушыларды көшіру квоталарын облыстарға, республикалық маңызы
бар қалалар мен астанаға үлестіреді;
•
ҚР азаматтарын есепке алып және тіркейді;
•
ҚР азаматтарын тұрғылықты жері бойынша тіркеп және тіркеуден шығарады;
•
уақытша тұру орнына келіп жатқан ҚР азаматтарын уақытша жүрген орны
бойынша есепке тіркейді;
Жастар саясатын қалыптастыру мәселесі өзінің құрамына Жастар саясатының комитеті
кіретін Білім министрлігіні
ң құзырлығын а жатады. Оған қоса, жоғарыда айтылып
кеткендей, өзге министрліктер де жастардың мәселелерін шешу ісіне тартылған, мысалы
Ауыл шаруашылығы министрлігі ауыл жастарына қатысты бірқатар бастамаларды іске
асыру үшін жауапты болатын.
осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге заңдарымен, ҚР Президенті мен ҚР
Үкіметінің актілерімен ескерілген өзге де құзырлықтарды жүзеге асырады.
Алматыда жастар саясатын іске асыру үшін 2009 жылдың қаңтар айында құрылған
Жастар саясаты мәселелері басқармасы жауапты , алайда жастардың көші-қон мәселелері
оның құзырлығына жатпайды.
44
Оған қоса, Алматы қ. Жастар саясатын дамытудың мемлекеттік қоры (ЖСДМҚ) бар, ол
Алматы қаласы Әкімінің 2001 ж. 2 наурызындағы № 118 шешімімен жастар істері
жөніндегі және мемлекеттің жастар саясатын жүзеге асыру жөніндегі уәкілетті орган
ретінде құрылған
45
Жастар саясатының тиімділігін арттыру үшін кеңес беру -кеңесу органы – ҚР
Президентінің жанындағы Жастар саясаты жөніндегі кеңес құрылды (Президенттің 1.07.
2008
ж. № 625 Жарлығы)
. ЖСДМҚ бірнеше бағыт бойынша жұмыс жүргізетін болады деп
жоспарланған болатын, олар: жастарға арнап әлеуметтік инфрақұрылым нысандарын
құру; ерекше көзге түскен түлектерге стипендия тағайындау және өзге түрде қолдау
көрсету; жастардың жұмыспен қамтылуына жәрдем көрсету; жастар шығармашылығын,
спорт, ғылымды дамытуға арналған ірі жобаларды іске асыру және т.б. ЖСДМҚ-ның 2011
жылға арналған жұмыс жоспары қарағанда оның қазіргі уақыттағы қызметі фестивальдер,
әскери-спорт ойындары, акциялар ж
әне т.б. тәрізді имидждік шараларды жүргізуге
бағытталған. Іс-жүзінде, жастардың көші-қоны және Алматы қаласында тұратын жас
көшіп-қонушылардың алдында тұрған мәселелер ЖСДМҚ-ның мүддесіне жатпайды.
46
Кеңестің негізгі міндеттері:
.
•
жастарға қатысты кешенді мемлекеттік саясаттың басымдылықтарын айқындау,
аталмыш саясатты әзірлеу және іске асыру бойынша ұсыныстар жасау;
•
Қазақстан Республикасының Президентін жастар арасындағы жағдай туралы
хабардар ету;
•
Мемлекеттік жастар саясатын іске асырудың тиімділігін талдау және оны жетілдіру
бойынша ұсыныстар әзірлеу;
44
Оған қоса Алматы қ. Жастар саясатының мәселелері жөніндегі басқарма басшысы Алматы қ. жастардың
ішкі көші-қон мәселелерін талқылауға арналған фокус-топқа шақыру қағазын елеусіз қалдырды.
45
Алматы – жастар қаласы. Алматы қаласында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жастар саясатын
іске асыру. 2011 ж. 99-б.
46
www.akorda.kz
