12
Кіріспе
Бұл дипломдық жобада «Қазақтелеком» АҚ «Бакалавриат» ақпараттық
жүйесін құру жобаланды. «Бакалавриат» ақпараттық жүйесінің негізгі
мақсаты ақпараттық жүйені деректер қорында құрып, жүйеден керекті
ақпаратты оңай алу және енгізу.
Ақпараттық жүйе (АЖ) – бағдарламалық өнім болып табылады.
Алайда,
стандартты
қолданбалы
бағдарламалар
мен
жүйелерден
айырмашылығы,
оқытылатын
деректерінде.
Қолданылу
саласына
байланысты ақпараттық жүйе өз функцияларына, архитектурасына және іске
асырылуымен ерекшеленеді.
Берілген ақпараттық жүйенің негізгі мақсаты – деректерді енгізу, өңдеу
және енгізілген деректерді өзгерту, енгізілген ақпарат қол жетімді әрі
ыңғайлы болуы тиіс.
Ақпараттық жүйені құру үшін ең бірінші деректер қорын
құрастырамыз. Деректер қорын MS SQL Sever 2012 бағдарламасында
құрастырамыз. Деректер қорын құрастырғаннан кейін, қолданушының
барлық талаптарына сай қанағаттандыратын қосымша жобаланады. Бұл
қосымша MS Visual Studio 2012 объектілі-нысандау бағдарламалық
ортасында, С# тілінде жасалады.
Бағдарламаның нәтижесінде, ақпараттық жүйеден қызметкер өзіне
керек ақпараттарды алып және енгізе алады. Ақпараттық жүйеде студенттер
туралы ақпарат, грант қалай бөлінгені, қызметкер мен студенттің қандай
туыстық қарым-қатынастары бар екені және тағы да басқа ақпараттарды біле
алатын болады.
13
1 Ақпараттық жүйенің негізгі түсінігі, құрлымы
Ақпараттық жүйе (АЖ) – бағдарламалық өнім болып табылады.
Алайда,
стандартты
қолданбалы
бағдарламалар
мен
жүйелерден
айырмашылығы,
оқытылатын
деректерінде.
Қолданылу
саласына
байланысты ақпараттық жүйе өз функцияларына, архитектурасына және іске
асырылуымен ерекшеленеді. Ақпараттық жүйені анықтаудың әр түрлі жолы
бар. Олардың бірі келесі түрде тұжырымдалуы мүмкін:
Ақпараттық жүйе – құжаттардың ұйымдастырушылығының реттелген
жиынтығы, ақпараттық технологияларды, соның ішінде есептеу техникасы
құралдарымен байланысын қолдану, ақпараттық процесстерді іске асыру.
Ақпараттық жүйе әдетте қолданбалы бағдарламалық жүйеде
түсіндіріледі, сақтауға, іздеуге, мәтінді өңдеу және/немесе нақты ақпаратты
жинақтауға бағытталған. Ақпараттық жүйенің басым бөлігі пайдаланушы
мен диалогты режимінде жұмыс істейді.
Ақпараттық жүйенің бағдарламалық компоненттері жалпы ірі
жағдайда енгізілген, оларға жататыны:
− диалогты енгізу – шығару;
− мәтінді қолданбалы логикада өңдеу;
− диалогтың логикасы;
− логикалық мәтінді басқару;
− файлдармен әдіс айла операцияларын жасау және/немесе деректер
қоры.
Жалпы сипаттамада ақпараттық жүйенің анықтамасына ақпаратты
өңдеудің барлық дерлік жүйе түсінігі сәйкес келеді. Ақпараттық жүйені
қолданылу обылысына қарай өндірістік, білім беру саласында, денсаулық
сақтау, әскери, қоғамдық салаларында және тағыда басқа жүйелер деп бөлуге
болады. Функцияның мақсаты бойынша ақпараттық жүйені келесі топтарға
бөлуге болады: басқару, ақпараттық – анықтамалық, шешім қабылдаушы деп
бөлінеді.
Ақпараттық жүйелердің элементтерін техникалық және
бағдарламалық іске асыруын дамыту тәсілдері.
Ақпараттық жүйенің аппартты бөлімінің қатар дамуына жаңа тұрақты
іздестірулері болып жатыр, бағдарламалық-техникалық іске асыруы әмбебап
әдіспен ыңғайлы болып келеді. Соңғы жылдары ақпараттық жүйенің
дамуына әсерін тигізген үш негізгі жаңалықты атап айтса болады:
1) Бағдарламаның жаңа тәсілі: 90 – жылдардан бері объектілі-
бағытталған бағдарлама шын мәнінде модулбді шығарды; қазіргі кезге дейін
жақсартылған құрастыру тәсілдерінің объектілі модульдері. Объектілі –
бағыт технологияларының бағдарламасын енгізу арқасында ақпараттық
жүйенің күрделі жобалануын айтарлықтай қысқартылуы, олардың
қолданылуы мен дамуын жеңілдету.
14
2) Желілік технологиялардың дамуы: желілік технологиялардың
дамуының арқасында локальді ақпараттық жүйелер барлық жерде клиент-
серверлі және көп деңгейлі іске асулар.
3) Ғаламтор
желісінің дамуы қашықтықтан жұмыс істейтін
бөлімшелерге үлкен мүмкіндіктер ашты, электронды коммерцияның кең
блашағы, сатып алушыларды ғаламтор арқылы қызмет көрсету және тағы
басқа. Сонымен қатар, белгілі бір артықшылықтары ғаламтор –
техналогияларының интранет желілерін мекемелерде қолдануға мүмкіндік
береді.
Ақпараттық жүйенің компоненттер арасындағы қатынасы:
Ақпараттық жүйенің берілген екі компонент арасындағы қатынасы
жеткілікті күрделі. Бір жағынан, олар белгілі бір ойға тәуелсіз. Мысалы,
мекеме желісі және хаттамалар, компьютерлер арасында қолданылатын
деректермен алмасу, мүлдем байланысы жоқ, бухгалтерлік есептің мекемеге
жоспарланған бағдарламалар мен әдістер.
Бір жағынан, көрсетілген компоненттер белгілі бір мағынада бір –
бірімен байланысты. Компьютерлік инфрақұрылымсыз функционалды ішкі
құрылым бола алмайды. Сол уақытта компьютерлік инфрақұрылым
жеткілікті шектеулі, өйткені оның қажетті функционалдығы жоқ.
Ақпараттық жүйенің жеткілікті инфрақұрылымы жоқ болған кезде,
пайдалану мүмкін емес. Басқа жағынан алсақ, дамыған инфрақұрылымы бола
тұра, мекемедегі қызметкерлерді пайдалы жалпы желілік қызметпен
қамтамасыз етуге болады ( мысалы, электронды пошта мен ғаламтор),
жұмысты жеңілдететін және оны қуаттылау жасайтын ( атап айтқанда,
дамыған байланыс құралдардың арқасында).
Осылайша,
ақпараттық
жүйенің
жобалау
мақсатын
бастау
компьютерлік инфрақұрылымды құру маңызды компоненттердің бірі,
дәлелденген индустриялық технологиялармен анықталады, берілген
шешімдер де солар сияқты.
Ақпараттық жүйенің классификациясы:
Ақпарттық жүйе әр түрлі белгілер бойынша классификацияланады.
Классификацияның жиі қолданатын тәсілдерін қарастырамыз.
Масштабы бойынша классификациясы.
Масштабы бойынша ақпараттық жүйекелесі топтарға бөлінеді:
1) Жалғыз.
2) Топтық.
3) Корпаративтік.
Достарыңызбен бөлісу: | 
