22
үшінші дұрыс емес енгізгеннен кейін ,карта бір күнге бұғатталады, және
кейбір банкоматтар тіпті картаны жұтып , содан кейін тек өзінің заңды иесіне
ұсынады. Коды картамен бірге сақталатын болса, шабуылшыға кез- келген
банкоматтан ақша алуына қиыншылық туғызбайды.
в) Бөлшек сауда нүктелерінде төлем жағдайында жиі код қажет емес
болып келеді , бірақ картаның артқы жағында иесінің қолы болады. Берілген
екі тексерулерді , сатып алушы мен сатушы қолдарын қояды . Картадағы
және түбіртек қолтаңбадағы қол бірдей болуы керек. Қауіпсіздік үшін сатушы
оның иесінің назарынан тыс карта тамшы нәтижесінде іс-әрекеттер жасауға
жол бере алмайды.
г) Қажеттілігі өткенде картаны алмасу кезінде банк қызметкері ескі
картаны жартылай кесіп тастауы тиіс , соған көз жеткізіңіз. Жаңа карточканы
мүмкіндігінше тезірек іске қосу керек, банкомат шоттың балансы (қазіргі
уақытта шотқа қаражат яғни сомасы) сұратуға, мысалы, ол кез келген
операция жасауға. Егер сіз PIN-коды бар конвертті алған кезде, ол жабылған
болатын оған көруге тиіс.
Банк карталарымен қолдану алаяқтығы. Негізгі түрлеріне жататындар.
Алаяқтың мынадай түрлерінің жалпы қабылданған жіктеуіне сәйкес:
а) Алынбаған карталарды пайдалану.
б) Жалған карталарды пайдалану.
в)
Карта мәліметтерін пайдалана отырып, операцияны жүргізу.
г) Ұрланған немесе жоғалған картасын қолдану.
д) Рұқсатсыз карточка ұстаушының дербес деректерін және клиенттің
шотының ақпаратын пайдалану.
е) Алаяқтың басқа да түрлері.
23
2 Өңдеу орталығы (процессинговый центр)
Өңдеу орталығы (АҚК) - қаржы институты немесе пластикалық
карталарды өмірлік циклінің негізінде банк өнімдерінің техникалық қызмет
көрсетуін жүзеге асыратын мамандандырылған компанияның ұйымдық және
технологиялық бөлімшесі. АҚК жүзеге асырылады функцияларының
тізімінде, терминалдарда, басып және техникалық өңдерілетін (өңдеу)
операцияларды, клиенттермен және мердігерлермен есеп айырысу жүзеге
асырылу (клиринг) үшін, деректерді дайындау мониторинг картасы қызметті
өмірлік циклі болып табылады, бұған қосылу және желі кіреді. Кейбір
жағдайларда, сондай-ақ ДК ретінде қызмет ететін жеке функциясы,
карточкаларды даралау болып табылады. Үйде өздік өңдеуді пайдалана
отырып, үшінші
тарап немесе
халықаралық төлем
жүйелерінің,
терминологияға сәйкес үшінші тарапты өңдеу (үшінші тарап - процессордің
немесе мүшесінің қызмет берушісі), сондай-ақ аралас схема пластикалық
карточкаларын пайдалана отырып жобаларды іске асыру кезінде, үш негізгі
технологиялық схемаларды қарастыру керек . Бірінші жағдайда, пластикалық
карталардың қызмет көрсетуімен байланысты барлық техникалық
функцияларды жүзеге асыру, сол өзіне тиесілі аппараттық және
бағдарламалық қамтамасыз ету көмегімен, қаржы мекемесі кадрларды құрады.
Екінші тарап процессордың немесе мүшесінің қызмет беруі - үшінші
жағдайда, негізгі технологиялық функцияларды (аутсорсинг) қосу қажет,
осындай қызмет көрсетілуі үшін сертификатталған төлем жүйелерін
орындауға беру қажет. Пластикалық өңдеу Банк жобасын жүзеге асыру үшін -
схемасы, ең алдымен, экономикалық факторлармен анықталатындығын
таңдау, бірақ шешім қабылдау кезінде маңызды рөлде сондай-ақ балама
әлеуетті тәуекелдерді бағалауды атқарады - іскерлік және техникалық.
Сондықтан, жобаның технологиялық бөлігіне шешiм қабылданған кезде, банк
кем дегенде келесі параметрлерді анықтайды, ол алдағы бірнеше жылға
арналған аян бар бизнес-жоспардың түрінде шығарылған пластикалық
карталармен бизнесті дамыту нақты көзқарасы болуы тиіс.
Нарығында банктің өнім ассортименті және позициялау (үрдістер
нарықта қол жетімді болып табылатын, банк ұсынысында болып жатқан
өнімдер, нарық үлесі қабылдауға жоспарлап және жасауға талап беріп отыр).
а) Жоба үшін таңдалған төлем жүйесін, өз және шетелдік желі
операциялардың арақатынасы, пайдалану коэффициенті-карталар опциялары .
б) Өнім экономикасы (құны мен табыс жағы).
в) Терминал желісі сипаттамалары (өз терминал желісі болуы, және
аймақтағы жұмыс істейтін басқа банктердің терминал желісі, аймақтағы
қазіргі біреудің терминал желісі тарифтік төлем жүйелеріне қол жеткізу
құны).
г)Банктің қаржылық мүмкіндіктері және менмендіктері (біз осы
инфрақұрылымдық жобаны инвестициялауға дайын болып отырмыз).
24
Технологиялық үлесті түсіну үшін, бізге қысқаша пластикалық карточка
өнімдерін өндіру және техникалық қызмет көрсету бойынша типтік жоба
экономикасын қарастырайық. Банк клиенттермен жұмыс және олардың
қызметтерінен түскен пайда - кірістер мен шығыстар компоненттері мәміле
бойынша қаржы мекемесіне шот елеулі үлесі басқарма процессор
пайдасынаның құны.
Экономиканың процессордың айтарлықтай үлесі ол процессордың
құны, бір жолғы деректер орталығы және дербестендіру орталығын салу және
сертификаттын инвестициялау, сондай-ақ олардың денсаулығын сақтау
кезекті шығындардан табылады. Сондықтан, ол (50 000 карталарын
бағалайды) шағын жобалар ұйымының меншікті толық функционалды өңдеу
эмиссиясының өшірілуі төлеуге емесі анық.
Карта бағдарламаларының кірістері мен шығыстары.
Шығыстар.
а) Шығындылары, дербестік және қызмет көрсету картасының деректер
базасы (PC оларды ұстап тұру үшін) құны, HRC (операциясының рұқсаты,
бағыттауы, тазартуы) мәміле бойынша шығындарды, сондай-ақ қолма-қол
ақша алу үшін сатып алушының пайдасына банк комиссиясы арасындағы,
карточкалардың дайындамаларын сатып алу құны.
б) Қолдау үшін бір уақытта (төлем жүйесінің қосылу, банк желісінде
сатып алу мәмілелері) бойынша үшінші тарап эмитенттерінің пайдасына,
транзакцияға ақы HRC (операциялардың қармау және маршруттау, клиринг)
жобасын іске асыруға банктік алымдардың арасындағы терминалдық
жабдықтарды сатып алу, орнату және техникалық қызмет көрсету құнын,
Эквайринг төлем жүйелерінің және ҚС қауіпсіздік депозиттері бойынша
қаражаттың бұру мүшелігі.
в) Аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз ету , бір реттік сатып
алу, инфрақұрылым нысандарын (компьютерлік бөлме, карточканы
жекешелендіру
орталығы),
төлем
жүйелерін
сертификаттау,
телекоммуникациялық инфрақұрылымды құру және қолдау, кадрларды
даярлау құны.
г) Мерзімді лицензиялау кеңесі аппараттық және бағдарламалық
қамтамасыз ету провайдерлерінің, аппараттық және бағдарламалық iстеп
тұрғандығын жүргізу құны, инфрақұрылымдық жұмыс құны (жалға беру,
техникалық қызмет көрсету, коммуналдық шаруашылық, т.б.), қызметкерлер
жалақысы, төлем қызмет жеткізушілері және телекоммуникациялық алымдар
төлем жүйелерінің техникалық ресурстарға қол жеткізу үшін сертификаттау
және аудиттік алымдар.
д) Басқа сақтандыру және маркетингтік бағдарламалық тәуекелдер.
Кірістер.
а) Шығару,
операциялары
(қызмет
көрсету)
үшін
карточка
ұстаушыларының тапсырылған алымдар, шетел желісінде сатып алу
мәмілелері бойынша банк сыйақыларының арасындағы (сатып алушы
эмитенті төлейді), қарыз қаражаты (қалдықтарын орналастыру) пайдалану
Достарыңызбен бөлісу: |