Бұл дипломдық жобада Талдық

43 

 

процеске  жұмсалатын  уақыт  жүйенің  дискретизациялау  уақыт  аралығын 

басады [16].  

Басқару  жүйесі  реттеуішінің  синтезін  жүргізу  үшін  жиілікті 

түрлендіргіш үлгісін сызықтандыру қолданылады (2.12 сур.). 

 

 

2.12 сурет - Жиілікті түрлендіргіштің сызықтандырылған үлгісі 

 

мұндағы К

ПЧ

 – жиілікті түрлендіргіштің күшейткіш коэффициенті;  

Т

м

-тұрақты уақыт. 

 

Өтпелі процестің өтуінің нақты алуы үшін динамикалық жүйеге зерттеу 

жүргізіледі,  олар  екі  бөліктен  тұрады:  жиілікті  түрлендіткіш  асинхронды 

қозғалтқыш және ветор пішініндес эквивалентті екіфазалы қозғалтқыш үлгісі 

қолданылады.  

Қозғалтқыш  үшфазалы,  математикалық  сипаттаманы  қиындатады, 

себебі теңдеулер санын арттырады, сондықтан процестер осындай көпфазалы 

электроқозғалтқыштарда  эквивалентті  екіфазалы  үлгімен  алмасытырылады. 

Осындай  есептің  шешімі  электроқозғалтқыштың  қуатының  шешілетін 

теңдеулер  түрленуінің  өзгермейтіндігі  болып  табылады.  Осы  есепті  шешкен 

кезде  кез  келген  ауыспалы  қозғалтқыш  вектор  түрінде  көрсетіледі.  Бұл 

вектордың  бағыты  координат  осіне  сәйкес  болуы  керек.  Тұрғымен  (a,b) 

осьтарымен  ортогональды  координат  жүйесі  тығыз  байланысты,  ротормен  с 

(d,  q)  осьтерімен.  Барлық  есептелітін  ауыспалылар  (U,V)  координат  жүйесіне 

келеді, яғни w

с 

  анықталған  жылдамдығы  бар  қозғалмайтын  тұгырға  қатысты 

айналады.  U,V  санлған    a,b  немесе  d,q  осьтеріндегі  ауыспалы  асинхронды 

қозғалтқыштың  түрленуі  және  керісінше  геометриялық  заңға  сәйкес  осы 

осьтарға  ауыспалы  векторларыдың  сәйкесінше  ортогональды  проекция 

көмегімен шығарылады.  

Кирхгоф теңдеуі келесідей болады: 

 

                             

 ̇

 

   ̇

 

 

 

 

  ̇

 

  

    

 

 ̇

 

                                           (2.34) 

 

                                      

     ̇

 

 

 

 

  ̇

 

  

     

 

   

  

  ̇

 

  

                        (2.35) 

 

мұндағы U

1

 – тұрғы кернеуі; 

I

1

,I

2

 – ротор мен тұрғы тоғы; 

R

1

,R

2

 –ротор мен тұрғының электрлі активті кедергісі 

 

  

   

 

  - бұрыштық жылдамдық (электрикалық); 

Uз

f

з

1

р

Т

K

ПЧ





44 

 

 р

п

 – қозғалтқыштағы полюстер жұбының саны;  

 w – бұрыштық жылдамдық. 

 

Ротор мен тұрғы үшін ағын жалғасуы келесі теңдеумен анықталады: 

 

 ̇

 

   

 

 ̇

 

   

  

 ̇

 

, 

 

 

 

    (2.36) 

 

 ̇

 

   

  

 ̇

 

   

 

 ̇

 

, 

 

 

 

    (2.37) 

 

мұндағы 

 

 

   

 

   

  

 – ротордың, статордың орамға сәйкес индуктивтілігі. 

 

Тоқ,  кернеу  және  ағын  жалғасу  векторы  (U,V)  осіндегі  проекция 

суммасымен анықталады: 

 

 ̇

 

   

  

    

  

    

 

 

 

    (2.38) 

 

 ̇

 

   

  

    

  

, 

 

 

 

 

    (2.39) 

 

   

 ̇

 

   

  

    

  

, 

 

 

 

              (2.40) 

 

 ̇

 

   ̇

  

    ̇

  

,  

 

 

 

    (2.41) 

 

 ̇

 

   ̇

  

    ̇

  

.  

 

 

 

    (2.42) 

 

Ротордың тоғы (2.37) теңдеуі бойынша анықталады: 

 

 ̇

 

 

 

 

 

 ̇

 

 

 

  

 

 

 ̇

 

.                                            (2.43) 

 

 (2.22) теңдеуіне (2.21) теңдеуін қойса келесідей болады: 

 

   

 

 

 

 

 ̇

 

 

 

  

 

 

 

 

 ̇

 

    ̇

 

     

 

   

  

  ̇

 

. 

              (2.44) 

 

Ауыстыру енгіземіз: 

 

   

 

 

 

 

.   

 

 

 

              (2.45) 

 

Онда (2.44) теңдеуі келесідей болады: 

 

                 

 

   

  

  ̇

 

   

 

  ̇

 

.  

              (2.46)