Биохимия кафедрасы

Жай және күрделі белоктар

жүктеу 231,08 Kb.

бет	2/6
Дата	26.09.2022
өлшемі	231,08 Kb.
	#39405

1 2 3 4 5 6

1ÑÐ°Ð±Ð°Ò Ð¿ÑÐµÐ·ÐµÐ½ 2

Жай және күрделі белоктар

Жай белоктар тек амин қышқылдарының қалдығынан тұрады.
Күрделі белоктар жай белоктан және белоксыз бөліктен тұрады. Белоксыз бөлігін простетикалық топ (грек тілінен алғанда prostheto – қосып алу) деп атайды.

Белоктардың жіктелуі

Жай белоктар

Альбуминдер
Глобулиндер
Гистондар
Протаминдер
Склеропротеиндер (коллагендер, эластиндер, кератиндер)

Күрделі белоктар

Фосфопротеиндер
Хромопротеиндер
Гликопротеиндер
Металлопротеиндер
Липопротеиндер
Нуклеопротеиндер

Хромопротеиндер (ХП)

ХП = жай белок + боялған зат (грекше chroma - бояу)
Маңызы:

фотосинтезге,
тыныс алуға (О2 мен СО2 тасымалдау),
тотығу-тотықсыздану реакцияларына,
жарық пен түсті ажыратуға қатысады.

ХП 3 топқа бөлінеді:

Гемопротеиндер (тыныс алу белоктары және тыныс алу ферменттері)

Гемопротеиндер

тыныс алу белоктары:

гемоглобин (Нb)
миоглобин (Mgb)

тыныс алу ферменттері:

цитохромдар (Цх)
флавопротеиндер (ФП)
каталаза
пероксидаза

Миоглобин мен гемоглобиннің моделі

Гемоглобин мен миоглобиннің құрылымын Дж.Кендрью, М.Перутц ашты (1962 ж. Нобель сыйлығы)

Миоглобин

Гем
Mgb
жай белок
(п/п тізбегі 153 АҚ )
1 гем

Миоглобиннің маңызы:

Mgb митохондрияға өте жақын орналасады да, О2 гемоглобиннен тыныс алу ферменттеріне тасымалдау, О2 -нің қоры ролін атқарады.
О2-мен туыстығы жоғары, сондықтан ол суда жүзетін және жабайы жануарлардың, шыныққан адамдардың бұлшық етінде көп. Mgb қандағы оксигемоглобинмен әрекеттесіп, оксимиоглобин түзеді:

Mgb бұлшық еттің арнайы белогы болғандықтан, ол қанға тек бұлшық ет жарақаттанғанда ғана (миокард инфаркты басталғаннан 1-2 сағаттан соң) түседі.

Гем – құрамында темірі бар порфин.
Нb, Mgb, каталаза, пероксидаза, цитохром b гемінің химиялық табиғаты бірдей.

жүктеу 231,08 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6