18
Яғни, 5-сыныпта білім алушылар жиын және ішкі жиын ұғымдарын,
жиындардың қиылысуы мен бірігуін, Эйлер-Венн дөңгелектерін қолданып
мәтінді есептерді шешуді қарастырады.
«
Статистика және ықтималдықтар теориясы» бөлімінің «Комбинаторика
негіздері» бөлімшесі 6-сыныпта қарастырылып, 9-сыныпта жалғасын табады.
Осы бөлімше бойынша оқыту мақсаттары 1.6-кестеде берілген.
1.6-
кесте – «Комбинаторика негіздері» бөлімшесінің оқыту мақсаттары
Комбинаторика
негіздері
6.4.2.
9.3.1.
6.4.2.1 -
іріктеу
тәсілмен
комбинаторикалы
қ есептерді
шығару;
9.3.1.1 -
комбинаториканың
ережелерін білу (қосу және
көбейту ережелері);
9.3.1.2 -
cанның
факториалы анықтамасын
білу;
9.3.1.3 -
қайталанбайтын
орналастыру, алмастыру
және теру анықтамаларын
білу;
9.3.1.4 -
қайталанбайтын
орналастыру, алмастыру
және теру сандарын
есептеу үшін
комбинаторика
формулаларын білу;
9.3.1.5 -
қайталанбайтын
орналастыру, алмастыру
және теру сандарын
есептеу үшін
комбинаторика
формулаларын қолдана
отырып есептер шығару;
9.3.1.6 -
Ньютон биномы
формуласын және оның
қасиеттерін білу және
қолдану;
19
1.6-
кестеден көріп отырғандай, «Комбинаторика негіздері» бөлімшесінің
оқыту мақсаттарына сәкес 6-сыныпта комбинаторикалық есептерді іріктеу
тәсілімен шешу қарастырылатын болса, 9-сыныпта комбинаториканың
ережелері мен негізгі элементтері (қайталанбайтын орналастыру, алмастыру,
теру), олардың формулалары, сонымен қатар Ньютон биномы беріледі.
1.10-1.
11 сызбалардан «Статистика және ықтималдықтар теориясы»
бөлімінің «Ықтималдықтар теориясының негіздері» бөлімшесі 9-сыныпта ғана
қарастырылатынын көреміз. Осы бөлімше бойынша оқыту мақсаттары 1.7-
кестеде берілген.
1.7-
кесте – «Ықтималдықтар теориясының негіздері» бөлімшесінің оқыту
мақсаттары
Ықтималдықтар
теориясының
негіздері
9.3.2.
9.3.2.1 -
оқиға, кездейсоқ оқиға, ақиқат оқиға, мүмкін
емес оқиға, қолайлы нәтижелер, тең мүмкіндікті және
қарама-қарсы оқиғалар ұғымдарын меңгеру;
9.3.2.2 -
элементар және элементар емес оқиғаларды
ажырату;
9.3.2.3 -
ықтималдықтың классикалық анықтамасын білу
және есептер шығару үшін оны қолдану;
9.3.2.4 -
ықтималдықтың статистикалық анықтамасын
білу;
9.3.2.5 -
геометриялық ықтималдықты есептер шығаруда
қолдану;
«Статистика және ықтималдықтар теориясы» бөлімінің «Статистика және
деректерді талдау» бөлімшесі 5-6-сыныптарда қарастырылады. Осы бөлімше
бойынша оқыту мақсаттары 1.8-кестеде берілген.
1.8-
кесте – «Статистика және деректерді талдау» бөлімшесінің оқыту
мақсаттары
5.4.3
6.4.3.
7.3.3.
8.3.3.
5.4.3.1 -
дөңгелек,
сызықтық
және бағанды
диаграммалар
туралы
түсініктері
6.4.3.1 -
бірнеше
сандардың
арифметикалық
ортасы, санды
деректердің
құлашы,
7.3.3.1 -
басты
жиынтық, кездейсоқ
таңдама, вариациялық
қатар, нұсқалық
ұғымдарын меңгеру;
7.3.3.2 -
нұсқалықтың
абсолютті және
8.3.3.1 -
таңдама
нәтижелерін
жиіліктердің
интервалдық кестесі
арқылы беру;
8.3.3.2 -
жиіліктердің
20
болу;
5.4.3.2 -
дөңгелек,
сызықтық
және бағанды
диаграммалар
салу;
5.4.3.3 -
кесте
немесе
диаграмма
түрінде
берілген
статистикалық
ақпаратты
алу;
медианасы,
модасының
анықтамаларын
білу;
6.4.3.2 -
статистикалық
санды
сипаттамаларды
есептеу;
салыстырмалы
жиіліктерін есептеу;
7.3.3.3 -
статистикалық
деректерді жинау
және оны кесте
түрінде көрсету;
7.3.3.4 -
таңдаманы
жиілік кестесі түрінде
көрсету
7.3.3.5 -
кестедегі
деректердің
дұрыстығын тексеру;
7.3.3.6 -
таңдама
нәтижесін жиілік
алқабы түрінде
көрсету;
7.3.3.7 -
кесте немесе
жиіліктер алқабы
түрінде берілген
статистикалық
ақпаратты талдау;
интервалдық
кестесінің
деректерін
жиіліктер
гистограммасы
арқылы беру;
8.3.3.3 -
жинақталған жиілік
анықтамасын білу;
8.3.3.4 -
статистикалық
кестемен, алқаппен,
гистограммамен
берілген ақпаратты
талдау;
8.3.3.5 -
дисперсия,
стандартты ауытқу
анықтамаларын
және оларды
есептеу
формулаларын білу;
«
Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында»
білім алушылардың теориялық білім негіздерін меңгеруін және алған
білімдерін қолданбалы сипаттағы міндеттерді шешу үшін қолдана білу
іскерлігін дамытуды көздейтін негізгі орта білім берудің академиялық және
практикалық бағыттылығының үйлесімділігіне бағытталған» деп көрсетілген
[2].
Осыған орайда жаңартылған мазмұндағы 5-6 сыныптарға арналған
«Математика», 7-9 сыныптарға арналған «Алгебра» пәндерінен үлгілік оқу
бағдарламаларында «Статистика және ықтималдықтар теориясы» бөліміне
ерекше көңіл аударылған.
Математикалық құзыреттілік – ол, шыққан нәтижелерді түсіндіру, оны
талдау және түрлендіру, жағдайдың математикалық моделін жасау,
математикалық қатынастарды мүшелеу, мәліметтерді (жағдайды) құрылымдау
қабілеттілігі. Басқаша айтқанда, оқушының математикалық құзыреттілігі,
күнделікті өмірде пайда болатын мәселелерді шешу үшін математиканы дәлме-
дәл қолдануға мүмкіндік береді.
Білім алушының математикалық сауаттылығын дамытуда:
-
математикалық моделдерді құрастыру және зерттеу;
Достарыңызбен бөлісу: |
