Білім беру бағдарламасы біліктілігі : 71101 Топограф-геодезиялық және маркшейдерлік жұмыстардағы өлшеуші*

«Маркшейдер ісін ұйымдастыру» пәні бойынша оқыту бағдарламасын жүзеге асыру үшін оқытуды ұйымдастырудың келесі үлгілерін ұсынамыз: дәріс, семинарлар, экскурсиялар, тәжірибелік сабақтар.

Оқыту материалдары мазмұнының ерекшелігі мен күрделілігін есепке ала отырып оқытудың келесі әдістерін ұсынамыз: жеке және фронталды әңгімелесу, нақты жағдайдар сараптамасы, имитациялық жаттығулар, семинар-пікір талас.

Танымдық қызметін ұйымдастыру үлгісі ұсыныс сипатында беріледі. Бөлімдерді оқуға берілетін сағаттар саны мазмұнның минимумын сақтаған кезде ғана өзгертіледі.

Аталған оқыту бағдарламасы тау-кен өндірісіндегі маркшейдер жұмыстарын ұйымдастуды анықтайтын сұрақтар кешенін оқуды қарастырады: маркшейдер қызметінің негізгі тапсырмалары; жұмыскерлердің құқықтары мен жауапкершілігі; кен орындарды ашық түрде өндіру кезінде, жоспарлау; кен орындарды жерасты түрде өндіру кезінде, тау-кен өндірісін салу кезінде, жер бетінде маркшейдер тірек жүйесін құру кезінде тау-кен өндірісі жұмысын ұйымдастыру; жоспарлау; әртүрлі маркшейдер жұмыстарын орындау кезіндегі қауіпсіздік талаптары.

Оқу пәні бойынша оқу бағдарламасы білім алушының білім, білу керек және дағдыға бағытталған:

– Тау-кен ісі;

– Геология;

– Геодезия;

– Жоғары геодезия негіздері;

– Маркшейдер ісі.

Оқыту пәнінде алған білімі өндірістік тәжірибеде қолданылады.

Оқыту пәнін оқу барысында жалпы кәсіптік және арнайы пәндер пәндерімен міндетті түрде интеграция жасау қажет.

«Маркшейдер ісін ұйымдастыру» пәнін оқу нәтижесінде студенттер келесілерді:

– маркшейдер қызметінің негізгі тапсырмалары, құқығы мен жауапкершіліктері;

– жер бетінде маркшейдер тірек жүйесін құру кезіндегі қауіпсіздік талаптары мен жұмыстарын ұйымдастыру;

– тау-кен өндірісін салу кезінде қауіпсіздік талаптары мен жұмысты ұйымдастыру;

– тау-кен өндірісін жер асты тәсілімен салу кезінде қауіпсіздік талаптары мен жұмысты ұйымдастыру;

– тау-кен өндірісін ашық түрде салу кезінде қауіпсіздік талаптары мен жұмысты ұйымдастыру;

– жұмысты жоспарлау және тәртіп;

– өндірістік үдеріс құрылымы;

– маркшейдер есебінің үлгісі мен тәртібі;

– тау-кен жұмыстарын жүргізу қауіпсіздік әдістері және кен мен қоршаған ортаның қауіпсіздігі;

– кен орындардың әртүрлі кезеңдерінде маркшейдер жұмыстарын ұйымдастыру;

– жаңа техниканы қолдану;

– техникалық, тау-кен графикалық және технологиялық құжаттаманы жүргізу;

– әртүрлі кезеңдерде кен орындарын пайдалануда қауіпсіздік талаптарын қолдану;

– маркшейдер жұмысын ұйымдастыруда жұмыс уақытын дұрыс пайдалану.

– тау-кен жұмыстарының дамытудың күнтізбелік жоспары негізінде маркшейдер жұмысын дұрыс ұйымдастыру.

Оқыту пәнін оқу үдерісінде міндетті түрде келесі жағдайларды жасау қажет:

– болашақ мамандыққа деген қызығушылық, тәртіптілікке тәрбиелеу;

– көңіл аударуын, кеңейтілген ой, оперативті ойлауды дамыту.

№	Атауы	Техникалық ерекшелік	Құрылғы қолданылатын пән	Студенттер санына/құрылғылар бірліктерінің санына қойылатын талаптар	Талап етілетін саны	Пікір	Көріінісі
1	Электрондық тахеометр LeicaTS02 plus	Бұрыштық нақтылық: 3" Ұзақтықтан шағылдырғышсыз: 500 м Шағылдырғышсыз, нақты: ± (2 мм +2 ррм) USB Нет Жұмыс температурасы: –20°C до + 50°C	Геодезия Маркшейдер ісі Маркшейдер ісін ұйымдастыру Жоғары геодезия негіздері Оқу геодезиялық тәжірибе Маркшейдер тәжірибесі	5/30	5	Оқу және тәжірибе барысында маркшейдер өлшеуіші үшін бағдарламалық қамтамасыз ету мен құралдармен тахеометрді пайдалану . Аталған жабдықпен зертханалық жұмыстарды атқаруға болады.
2	Тахеометр үшін құралдар жиынтығы			5/30	5
3	Минипризма 18-константі бар GMP111 минивехі бар 1,3м			2/30	2
4	Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету «Координаторлық геометрия»			1/30	1
5	Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету «Mining» жерасты жұмыстары үшін			1/30	1
6	Сандық нивелир Leica сериясы Sprinter 50	Макс. Өлшем ұзындығы, м – 100; Нақты өлшем ±, мм – 10; Арттыру – 24; Нақты көрінісі; СКП 1 км екі кіреберіс, мм – 2; Фокустық арақашықтық min, м – 0,5; Компенсатор жұмысының диапазоны, ± - 10; Масса, кг – 2,55.	Геодезия Жоғары геодезия негіздері Маркшейдер ісі Оқу геодезиялық тәжірибе Маркшейдер тәжірибесі.	5/30	5	Оқу және тәжірибе барысында желі ұзындығының артуын есептеу үшін құрылғылары бар сандық нивелирді қолдану. Аталған жабдықпен зертханалық жұмыстарды атқаруға болады.
7	Компенсаторы бар Sprinter 50 с сериялы нивелирға минималды жиынтық			5/30	5
8	Компенсаторы бар Sprinter 50 с сериялы нивелирға тоқ көзін беру құралы			2/30	2
9	Компенсаторы бар Sprinter 50 с сериялы нивелирға ақпартты өткізу сымы			5/30	5
10	Штатив			10/30	10
11	Біржелілі GPS-приемнигі	Біржелілі GPS (ГЛОНАСС опционалдық) приемник ГИС классты; 14 каналды, GPS: L1 код/L1 фаза алып жүруші ГЛОНАСС: L1 код/фаза алып жүруші, SBAS қолдауы Жоспарда нақты өлшеу: диф. түсірілім 0,4 м	Геодезия Маркшейдер ісі Оқу геодезиялық тәжірибе Маркшейдер тәжірибесі	2/30	2	Теориялық және тәжірибелік сабақтарда, шынайы жұмыс уақытында, жергілікті жердің координаттарды есептеуге арналған GPS-приемнигін қолдану. Аталған жабдықпен зертханалық жұмыстарды атқаруға болады.