Бекітілген қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың

Нысаналы индикатор: мемлекеттік тапсырыс бойынша оқыған, оқуды бітіргеннен кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқан және еңбекпен қамтылған ТжКБ оқу орындары түлектерінің үлесі.

Міндеттері:

1.ТжКБ жүйесінің беделін арттыру

Кадрларды даярлау ұлттық біліктілік шеңбері мен кәсіптік стандарттар негізінде жүзеге асырылатын болады.

ТжКБ жүйесі басқарылатын оқу миграциясының тиімді құралына айналады. Ол үшін «Мәңгілік ел жастары – индустрияға» әлеуметтік жобасы шеңберінде түлектерді жаңа тұрғылықты жерде бекіту арқылы білікті мамандарды даярлау жалғасады.

Жастарды өмірге деген сындарлы көзқарас қалыптастыруға және оларды міндетті жұмыс дағдылары мен біліктерді алуға бағыттайтын кәсіптік бағдарлау жұмысы жүйелендірілетін болады. Колледждер базасында мектеп оқушылары үшін кәсіптік сынақтар қарастырылатын болады, мектептерде кәсіптік бағдарлау кабинеттері құрылатын болады, оқушылардың кәсіптік өзін-өзі айқындау процесіне жұмыс берушілер мен ата-аналар белсенді қатысатын болады.

Мектеп оқушыларын жұмысшы біліктіліктерін алуға тарту үшін барлық мүдделі құрылымдардың: білім беру, жұмыспен қамту органдарының, жұмыс берушілердің, ата-аналар қоғамдастығының қызметін үйлестіруді көздейтін кәсіптік бағдарлау жұмысы жүйесін қалыптастыру туралы мәселе пысықталатын болады.

Кең ауқымды ақпараттық жұмыс жүргізу, еңбек адамының бейнесін жасау және оны насихаттау арқылы жұмысшы біліктілігінің беделіне жаңа серпін беріледі.

Жыл сайын білім алушылардың, өндірістік оқыту шеберлері және арнайы пән оқытушыларының арасында «Үздік мамандық иесі» республикалық конкурсы, WorldSkills Kazakhstan өңірлік және ұлттық чемпионаты өткізілетін болады.

ТжКБ беделін кеңінен жариялау бойынша бұқаралық ақпарат құралдарында мемлекеттік ақпараттық тапсырыс орналастырылатын болады.

Қабылданған шаралар нәтижесінде 2020 жылға қарай типтік жастағы жастарды техникалық және кәсіптік біліммен қамту 18%-ға дейін артатын болады.

2. ТжКБ қолжетімділігін және кадрларды даярлау сапасын қамтамасыз ету.

Жастардың кәсіптік білім алуға қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін бюджет есебінен, сондай-ақ МЖӘ-нің қатысуымен ТжКБ ұйымдарының құрылысын салу арқылы колледждерде оқушы орындарының саны арттырылатын болады.

Білім беретін оқу орындарының ақылы негізде ұсынатын қызметтерінің тізбесін кеңейту мақсатында ТжКБ оқу орындарының ұйымдық-құқықтық нысаны өзгеретін болады. Білім беру ұйымдарының ұйымдық-құқықтық нысаны өзгергеннен кейін бірыңғай ашық бухгалтерияны енгізе отырып, қаржылық дербестік беру мәселелері пысықталатын болады.

Жұмыс істеп тұрған ТжКБ оқу орындарының базасында жетекші шет елдермен бірге кадрлар даярлау бойынша орталықтар құрылатын болады.

Аталған орталықтар «Кәсіпқор» холдингі» КЕАҚ-тың халықаралық талаптар бойынша білім беру бағдарламаларын енгізу, инженер-педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру, озық технологияларды ескере отырып материалдық-техникалық базаны жаңарту тәжірибесін тарататын және сынақтан өткізетін болады.

Кадрлар даярлауды жүйелендіру мақсатында ТжКБ оқу орындарын бағдарлау жұмысы жалғасатын болады.

2017 жылдан бастап барлық тілек білдірушілерге жұмысшы біліктіліктері бойынша тегін техникалық және кәсіптік білім алуға мүмкіндік беріледі. Бұл жастар үшін мектептің жоғары сатысында бірінші жұмысшы біліктілігін, қосалқы құзыреттерді тегін алу арқылы үздіксіз кәсіптік даярлыққа қол жеткізуді қамтамасыз ететін әлеуметтік лифт жасауға мүмкіндік береді.

Жұмысшы біліктілігі жоқ барлық тілек білдіруші 9, 11-сынып оқушылары колледждер базасында тегін бірінші жұмысшы біліктілігімен қамтамасыз етілетін болады. Жұмысшы мамандықтары бойынша білім алушылардың саны 40%-ға дейін ұлғаятын болады. Өңірлерді мамандандыру картасына сәйкес кадрлар даярлауды бағдарлау жұмысы жандандырылады.

Жұмыспен қамту 2020 жол картасы шеңберінде, сондай-ақ жұмыс берушілер есебінен оқу орталықтары мен колледждер базасында жұмысқа орналаспаған жастар арасынан барлық тілек білдірушілер курстық дайындықпен қамтылады.

Жоғары сынып оқушыларына қосалқы құзыреттілік берудің жаңа тәсілдемелері әзірленеді. Ол үшін ЖАО-мен бірлесе отырып, жұмыс істеп тұрған оқу-өндірістік комбинаттардың (бұдан әрі – ОӨК) білім беру бағдарламалары жаңғыртылатын болады. ОӨК-нің сертификаттарына сұранысты қамтамасыз ету үшін ҰКП-мен ОӨК базасында оқып шыққан мектеп түлектерінің дағдыларын растайтын сертификаттау орталықтарын құру мәселесі пысықталатын болады.

Жалпы, жобаны іске асыру жастардың бірінші жұмысшы біліктілігіне қаржылай, бағдарламалық, аумақтық тең қолжетімділігі мәселелерін шешеді және еңбек қызметі саласына жастардың әлеуметтік интеграциялануын қамтамасыз етеді.

Ерекше білім беру қажеттілігі бар тұлғаларға жағдай жасау мақсатында мамандықтар бойынша оқу жоспары әзірленетін болады. Білім беру қажеттіліктері ерекше білім алушылар үшін мамандықтар тізбесі әзірленетін болады. Колледждерде білім алуға тең қолжетімділікті қамтамасыз ету мақсатында инклюзивтік білім беру бағдарламалары сынақтан өткізілетін болады.

2020 жылға қарай ерекше білім беру қажеттілігі бар студенттер үшін тең жағдайлар мен кедергісіз қолжетімділік жасаған ТжКБ ұйымдарының үлесі
40%-ды құрайды.

Бюджет есебінен, жұмыс берушілер мен әлеуметтік әріптестер, Дүниежүзілік Банк қарызы есебінен, сондай-ақ лизинг тетігі есебінен мемлекеттік ТжКБ оқу орындарының оқу-өндірістік шеберханаларын, зертханалары мен арнайы пәндер кабинеттерін жарақтандыру және қайта жабдықтау жұмысы жалғастырылатын болады.

Техникалық, кәсіптік және орта білімнен кейінгі білім беру жүйесін жан басына қаржыландыруды енгізу бойынша мәселелер пысықталатын болады.

Кадрлар даярлау сапасын арттыру және білім беру бағдарламаларын халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес келтіру үшін 2020 жылдан бастап ТжКБ оқу орындарын халықаралық аккредиттеу енгізілетін болады.

Колледждерді ынталандыру мақсатында кадрлар даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыруды және мемлекеттік үлгідегі құжатты беру құқығын ТжКБ-ның аккредиттелген оқу орындары жүзеге асыратын болады.

Экономика салаларында салалық қауымдастықтар базасында мамандардың біліктілігін сертификаттаудың тәуелсіз жүйесін толыққанды енгізу есебінен білікті кадрлар даярлау сапасы қамтамасыз етілетін болады.

3. Елдің индустриялық-инновациялық даму сұраныстарын ескере отырып, ТжКБ мазмұнын жаңарту.

Халықаралық талаптарға және еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес Ұлттық біліктілік жүйесі қайта қаралатын болады. Ол үшін еңбек саласындағы уәкілетті орган біліктілік деңгейлерінің сабақтастығын ескере отырып, Ұлттық кәсіптер сыныптауышын әзірлейтін болады. Халықаралық білім беру сыныптауышы стандартының (бұдан әрі – ХБСС) талаптарына сәйкес ТжКБ кәсіптері мен мамандықтарының сыныптауышы қайта қаралады, жұмыс берушілер мен халықаралық стандарттардың талаптарын ескере отырып, жаңа мамандықтар енгізіледі.

Ұлттық біліктілік шеңберінің барлық деңгейін қамтитын экономика салаларының басым мамандықтары бойынша, оның ішінде ИИДМБ үшін ТжКБ-ның басым мамандықтары бойынша кәсіптік стандарттарды жетілдіру жұмысы жалғастырылатын болады. Кәсіптік стандарттарды әзірлеуді жұмыс берушілер бірлестіктері жүзеге асырады және ҰКП бекітеді.

ТжКБ, орта білімнен кейінгі білім берудің МЖС-ның икемділігі оқу орындарына оқу жұмыс жоспарларының мазмұнын жұмыс берушілердің талаптарымен өзгертуге, модульдік, кредиттік, дуальді оқытуды енгізуге мүмкіндік береді.

Кәсіптік стандарттардың негізінде ТжКБ-ның білім беру бағдарламалары қайта қаралады және жаңартылатын болады. Аталған білім беру бағдарламаларын енгізу маманды даярлаудың өзіндік бағытын жасауға және оның еңбек нарығындағы кәсіби құзыреттілігін арттыруға мүмкіндік береді. ТжКБ жүйесін кредиттік-модульдік оқыту технологиясына кезең-кезеңімен көшіру жүзеге асырылатын болады, бұл ТжКБ, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру деңгейлерін интеграциялауға мүмкіндік береді.

Орта білім беру мазмұнын жаңарту ТжКБ, орта білімнен кейінгі білімі бар кадрларды даярлау кезінде ескерілетін болады. Орта білім беру мазмұнын жаңартудың жаңа стандарты негізінде педагогикалық мамандықтар бойынша білім беру бағдарламалары қайта қаралатын болады.

ТжКБ жүйесінде халықаралық және кәсіптік білім беру стандарттарына сәйкес келетін білім беру бағдарламаларын әзірлеуді және таратуды «Кәсіпқор» холдингі» КЕАҚ жүзеге асыратын болады.

Білім алушыларға ТжКБ оқу орындарында «Кәсіпкерлік қызмет негіздері» курсын енгізу есебінен кәсіпкерлік дағдыларды дамыту мүмкіндігі ұсынылады.

2020 жылға қарай кәсіптік стандарттар негізінде әзірленген білім беру бағдарламаларымен қамтамасыз етілген ТжКБ мамандықтарының үлесі 58%-ға жетеді.

Сондай-ақ кадрларды даярлау сапасын қамтамасыз ету колледж кітапханаларын заманауи оқу әдебиеттерімен және ОӘК-мен толықтыру арқылы жүзеге асырылатын болады. Бұл мақсатта шетелдік оқу әдебиеттері аударылады және бейімделеді.

Колледждерде экономиканың жоғары технологиялық салалары үшін білікті кадрлар даярлау қолданбалы бакалавриат бағыттары бойынша жүзеге асырылатын болады. Қолданбалы бакалавриат білім беру бағдарламасының практикалық бағдарланған бөлігін ұлғайта отырып нақты біліктілікке бағытталатын болады.

Кадрлар даярлау бойынша әріптестікті дамыту үшін ТжКБ оқу орындарында дуальді оқытуды енгізу жұмыстары жалғастырылатын болады. Дуальді оқытуға қатысушылардың (оқу орнының, кәсіпорынның, білім алушының, тәлімгердің, ЖАО және т.б.) негізгі функциялары дуальді оқытуды ұйымдастыру қағидаларымен реттелетін болады. ТжКБ-ны дамыту жөніндегі Ұлттық, өңірлік және салалық кеңестердің өзара іс-қимылы бойынша жұмысы күшейтетін болады, ҰКП-мен дуальді оқытуға кәсіпорындарды тарту бөлігінде байланыс нығаятын болады. Практикадан өту үшін орындар ұсыну және түлектердің жұмысқа орналасуына көмек көрсету оқу орындары мен кәсіпорындар арасында жасалған меморандумдар, келісімдер негізінде жүзеге асырылатын болады.

Нәтижесінде 2020 жылға қарай дуальді оқытудың негізгі қағидаттарын енгізген колледждердің үлесі 80%-ға жетеді.

4. Қоғамдық сананы жаңғырту рухани-адамгершілік құндылықтарын және салауатты өмір салты мәдениетін нығайту.

ТжКБ ұйымдарындағы тәрбие процесіне қазақ халқының тарихы мен дәстүрілерін білу арқылы белсенді азаматтық ұстаным қалыптастыру құндылықтары енгізіледі.

Студенттер тарихи-мәдени ескерткіштер мен жергілікті масштабтағы тарихи тұлғалар негізінде туған жердің тарихын зерттейді, жергілікті тарих жобаларына (экскурсиялар, экспедициялар, жөнелтулер, сапарлар), өңірдің тарихы бойынша интеллектуалды іс-шараларына, жергілікті және экологиялық үйірмелеріне, әдеби оқу бойынша байқауына, кәсіби дағды бойынша облыстық, республикалық сайыстарына, облыста сандық технологиялар мен жоғары технологиялық әдістеме жобаларына қатысады. IT, қаржылық, кәсіпкерлік сауаттылық, ағылшын тілін игеру және т.б. бойынша оқулар ұсынылатын болады.

ТжКБ ұйымдарында студенттерді қоғамдық қызметке, патриотизмді дамытуға, әлеуметтік жауапкершілікке, салауатты өмір салтын насихаттауға, өзін-өзі басқаруды дамытуға интеграциялайтын жастар ісі жөніндегі комитеттерді құру жұмыстары жалғасатын болады.

Колледж студенттері волонтерлік қызметке белсенді түрде тартылатын болады. Жыл сайын патриоттық тәрбиені дамыту, қазақстандық бірегейлік пен бірлікті нығайту бойынша іс-шаралар жүргізілетін болады.

ТжКБ ұйымдарының оқу процесіне «Қазақстандық бірегейлік» курсы факультативтік сабақтар арқылы енгізілетін болады.

ТжКБ оқу орындарында балалар үйлеріне, онкологиялық ауруханалар мен мүгедектер үйлеріне, Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне көмек көрсету үшін, ірі халықаралық іс-шараларды дайындау үшін волонтерлер мектептері жұмыс істейтін болады. Сондай-ақ, «Үздік волонтер» конкурсы өткізіледі. ТжКБ оқу орындарының студенттері «Жасыл ел» еңбек жасақтарының қызметіне белсенді араласатын болады.

2020 жылға қарай қоғамдық пайдалы (волонтерлік және т.б.) қызметке тартылатын студенттердің үлесі 60 %-ды құрайды.

Жастар арасында салауатты өмір салтын қалыптастыру бойынша бірінші кезектегі міндеттер қатарында мемлекеттік қолдау күшейтіледі, дене шынықтыру үйірмелерінің желісі, оның ішінде спорттық секциялар нығайтылады және дамиды, бұл жастар арасындағы құқық бұзушылықтар санын азайтуға мүмкіндік береді.

2020 жылға қарай спорттық секциялармен қамтылған студенттердің үлесі 70%-ды құрайтын болады.

Білім алушыларға дұрыс және сапалы тамақтануды насихаттау, олардың тамақтану мәдениетін қалыптастыру, оның ішінде табиғи және жаңа піскен өнімдерді тұтынуы арқылы қалыптастыру жөнінде жұмыс жүргізілетін болады.

5. ТжКБ менеджментін және даму мониторингін жетілдіру.

«Кәсіпқор» холдингі» КЕАҚ тәжірибесін ТжКБ-ның барлық жүйесіне тарату жалғастырылады.

Қамқоршылық және өңірлік кеңестердің қызметі күшейтіледі.

ТжКБ ұйымдарының басшылары біліктілікті арттыру курстарынан, оның ішінде бюджеттен тыс қаражат есебінен өтеді.

Тәжірибелі және жас инженер-педагог жұмыскерлердің қатысуымен конкурстар, сондай-ақ республикалық «Үздік педагог» конкурсы өткізілетін болады.
Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім

Мақсаттары: экономика салаларын жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар бәсекеге қабілетті кадрлармен қамтамасыз ету, білім беруді, ғылымды және инновацияларды интеграциялау.

Нысаналы индикаторлар:

1) мемлекеттік тапсырыс бойынша білім алған, ЖОО-ны бітіргеннен кейін бірінші жылы мамандығы бойынша жұмысқа орналасқан ЖОО түлектерінің үлесі;

2) QS-WUR рейтингінде атап өтілген Қазақстан ЖОО-ларының саны:

топ-200 топ-300 топ-500 топ-701+

2017 жылы 0 2 2 7

2019 жылы 2 2 3 9

1. Бәсекеге қабілетті кадрларды сапалы даярлауды қамтамасыз ету.

Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға арналған мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыру еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес жүзеге асырылады. 2017 жылдан бастап мемлекеттік білім беру тапсырысының көлемін мемлекеттік және салалық бағдарламалар қажеттілігі, оның ішінде индустрияландыру карталары, өндіруші күштерді орналастыру, өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламалары, ауыл шаруашылығы өнімдерінің нақты түрлерін өндіру үшін ауыл шаруашылығы жерлерін ұтымды пайдалану бойынша өңірлерді мамандандыру схемасы және т.б. негізінде жұмыс берушілердің салалық бірлестіктері айқындайтын болады. Бұл жоғары оқу орындары түлектерінің қажеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, тиісінше экономиканың барлық салалары білікті кадрлармен қамтамасыз етілетін болады.

11 базалық ЖОО-да жоғары білікті кадрларды даярлау және инновациялық қызметті дамыту ИИДМБ басым бағыттары мен кәсіпорындардың қажеттіліктерін ескере отырып, бейіндік магистратураға мемлекеттік тапсырысты орналастыруды, инновациялық оқыту технологияларын енгізу және шетелдік әріптес ЖОО-мен практикаға бағытталған жаңа білім беру бағдарламаларын әзірлеу, сондай-ақ зертханаларды МЖӘ және лизинг тетіктерінің көмегімен қолдау табатын заманауи жабдықтармен жарақтандыру құралдары ретінде заманауи білім беру ортасын құруды көздейді.

11 базалық ЖОО-ның жанынан ИИДМБ басым бағыттары бойынша қазіргі заманғы жабдықпен жинақталған 48 жаңа зертхана жұмыс істейтін болады.

Шетелдік әріптестермен және жұмыс берушілермен бірлесіп, салалық біліктілік шеңберлеріне және кәсіптік стандарттарға сәйкес ИИДМБ басым салалары бойынша білім беру бағдарламалары әзірленетін болады.

11 базалық ЖОО-ның ОПҚ елді индустриялық-инновациялық дамытудың басым бағыттары бойынша, оның ішінде ИИДМБ кәсіпорындарында біліктілікті арттырудан және тағылымдамадан өтетін болады. Бұдан әрі ИИДМБ кәсіпорындары үшін кадрлар даярлауды жүзеге асыратын базалық ЖОО тәжірибесі еліміздің басқа жоғары оқу орындарына таратылатын болады.

2016 жылдан бастап жоғары оқу орындарында:

1) шетелдік жетекші әріптес жоғары оқу орындарымен бірлесіп білім беру бағдарламалары әзірленетін болады;

2) жоғары технологиялық және ғылымды қажет ететін өндірістер құру үшін экономиканың басым салаларында конкурстық негізде ғылыми зерттеулер жүргізіледі;

3) әріптес университеттермен және шетелдік ғылыми орталықтармен кооперация жүзеге асырылады.

Түлектердің ИИДМБ шеңберінде жұмыс істеу дайындығы деңгейіне жұмыс берушілердің қанағаттануын анықтау мақсатында 2017 жылдан бастап әлеуметтік зерттеулер (сұраулар, сауалнама, сұхбат және т.б.) жүргізіледі.

Кадрлар даярлауға арналған мемлекеттік білім беру тапсырысы көлемінде, оның ішінде Назарбаев Университеті үшін магистратура мен докторантураның үлесі артады. Орта білімнің жаңартылатын білім беру бағдарламаларын қамтамасыз ету мақсатында магистратурада мұғалімдерді даярлау бойынша педагогикалық мамандықтарға арналған мемлекеттік тапсырыс ұлғаятын болады.

Педагогикалық білім беруді жаңғырту шеңберінде педагогикалық мамандықтарға түсу, атап айтқанда, ЖОО-ға педагогикалық мамандықтарға түсу кезінде жаңа өлшемшарттар енгізудің тетігі әзірленетін болады, талапкерлердің педагогикалық қызметке бейімділігін анықтауға арналған арнайы емтихан енгізіледі. Болашақ мұғалімдердің кәсіби дағдыларын дамыту мақсатында 2019 жылы педагогикалық интернатура енгізу мәселесі пысықталатын болады.

ЖОО-ға қабылдау қағидаларын жетілдіру шеңберінде 2017 жылы ҰБТ-мен, пәндік олимпиадаларға қатысумен қатар жоғары оқу орындарына қабылдау рәсімдерінің баламалы тізбесіне SAT, ACT тестілерін енгізу мәселесі пысықталатын болады.

Меншік нысанына қарамастан жоғары оқу орындарындағы мемлекеттік білім беру тапсырысының көлемін нарықтық реттей отырып, бакалавриатта, магистратурада мен докторантурада кадрлар қабылдау және даярлау тетігі жетілдірілетін болады. 2017 жылдан бастап жұмыс берушілерді тарту арқылы игерілетін академиялық кредиттер көлемін ескере отырып, мемлекеттік білім беру тапсырысын қаржыландыру бойынша ұсыныстар әзірлеумен жоғары білімді кредиттік жан басына қаржыландыруға көшу мәселесі пысықталатын болады.

Магистратура мен докторантураға қабылдау IELTS, TOEFL, DELF, DALF, TestDaF, DSD II сертификаттары негізінде (2018 жылдан бастап), үміткерге жоғары оқу орнын таңдау құқығын ұсыну арқылы (2019 жылдан бастап) магистратураға кемінде 1 жыл, докторантураға кемінде 3 жыл практикалық жұмыс өтілі болған жағдайда жүзеге асырылатын болады, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламасының ғылыми компоненті деңгейіне қойылатын талаптар күшейтіледі (2017 жылдан бастап). 2017 жылдан бастап докторантурада кадрлар даярлау мемлекет пен жұмыс берушілер әріптестігінде жүзеге асырылатын болады.

Жұмыс күші тапшы өңірлердің өндірістері мен кәсіпорындарын кадрлармен толықтыру мақсатында «Мәңгілік ел жастары – индустрияға» әлеуметтік жобасын іске асыру жалғастырылады. Жыл сайын жұмыс күші мол өңір жастары қатарынан кадрлар даярлауға, кейіннен оларды оқыған жері бойынша жұмысқа орналастыру арқылы, жұмыс күші тапшы өңірлердің ЖОО-лары үшін мемлекеттік білім беру тапсырыс қарастырылатын болады.

Жыл сайын мемлекеттік тапсырыс бойынша оқыған ЖОО түлектерін жұмысқа орналастыру үшін Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму, Мәдениет және спорт, Ауыл шаруашылығы министрліктерімен және ЖАО-мен бірлесіп, Жол картасы әзірленетін болады. Бұл мүдделі мемлекеттік және ЖАО-ның еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, ЖОО түлектерін жұмыс орындарымен, оның ішінде ауылдық жерлерде қамтамасыз ету іс-әрекеттерін үйлестіруді білдіреді.

Назарбаев Университеті түлектерінің Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істеу мәселесі пысықталатын болады.

Бұл міндеттің маңызды элементтері ұлттық жоғары оқу орындарының бәсекеге қабілеттілік моделін әзірлеу (2016 жылдан бастап), шетел азаматтары үшін ақылы негізде жоғары оқу орындарына қабылдау қағидаларын жетілдіру (2017 жылдан бастап), академиялық ұтқырлықты, оның ішінде шетел студенттерінің келуі есебінен одан әрі дамыту, сондай-ақ ағылшын тілінде білім беру бағдарламаларын әзірлеу және енгізу (2016-2019 жылдары), шет елдермен және әріптес жоғары оқу орындармен бірлесіп жоғары білім берудің тұрақты форумдарын өткізу болады.

Білім беру қажеттіліктері ерекше студенттер үшін тең жағдай мен кедергісіз қолжетімділікті (пандустар, көтергіш, лифт, сондай-ақ ақпараттық және кітапхана ресурстарымен және т.б. қамтамасыз ету) жасау жұмыстары жалғастырылатын болады. Сонымен бірге бұл білім беру қажеттіліктері ерекше студенттермен жұмыс жасау үшін қашықтықтан оқу технологиясын одан әрі кеңейтуді, онлайн курстарын жаппай ашуды, арнайы білім беру бағдарламалары мен оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуді, сондай-ақ ЖОО ОПҚ-ны қайта даярлауды көздейді.

2020 жылға қарай аталған санаттағы студенттерге тең жағдай мен кедергісіз қолжетімділікті жасаған ЖОО-ның үлесі 100%-ды құрайды.

2017-2018 жылдары бюджеттен тыс қаражат көздерінен инвестициялар тарту, оның ішінде МЖӘ тетіктерін қолдану арқылы Білім мен ғылымның бірыңғай ақпараттық жүйесі құрылады.

2. Әлемдік үрдістер аясында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру мазмұнын жаңғырту.

Уәкілетті мемлекеттік органдар мен тиісті қызмет саласының жұмыс берушілер бірлестіктері салалық біліктілік шеңберлерін әзірлеу және қайта қарау жұмысын жалғастыратын болады. Олардың негізінде жұмыс берушілер бірлестіктері кәсіптік стандарттарды әзірлейді және оны ҰКП бекітеді. Осыған сәйкес ЖОО кәсіптік стандарттар негізінде білім беру бағдарламаларын әзірлейтін болады. 2019 жылға қарай жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларының 45%-ы кәсіптік стандарттардың біліктілік құзыреттеріне негізделетін болады.

Түлектердің жұмыс берушілер ойынан шығатын құзыреттіліктері ЖОО түлектері қажеттілігінің шарты болып табылады. Сондықтан бакалавриаттың білім беру бағдарламаларына өндірістің инновациялық технологияларын көрсететін және еңбек нарығында сұраныс бар біліктілік беретін жаңа пәндер енгізілетін болады. Білім беру бағдарламалары басқару дағдыларын игеретін практикаға бағдарланған сипатқа ие болады.

Инновациялық экономика үшін кадрлар даярлау мақсатында бакалавриаттың білім беру бағдарламаларының мазмұнына кәсіпкерлік білім беру имплементацияланады, бұл ЖОО студенттеріне кәсіпкерлік құзыреттер беретін пәндердің (модульдердің) енгізілуін көздейді. Кәсіпкерлік және кәсіпкерлік ойлау дағдыларын дамыту бойынша ОПҚ біліктілігін арттыру курстары ұйымдастырылатын болады.

Педагогикалық білім беруді жаңарту жобасына сәйкес педагогтің кәсіптік стандарты әзірленеді, соған сәйкес педагогикалық білім беру мазмұны жаңартылады және халықаралық аккредиттеуден өту кезінде педагогикалық кадрлар даярлауды жүзеге асыратын жоғары оқу орындарының материалдық-техникалық базасы нығайтылатын болады. Бұл педагогикалық мамандықтар бойынша, оның ішінде ағылшын тілінде бакалавриат пен магистратураның
47 жаңа білім беру бағдарламасын әзірлеуді көздейді.

2017 жылдан бастап, әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар бойынша студенттерді толыққанды білім алу үшін жағдай жасау мақсатында, гуманитарлық білімнің барлық салаларында қазақ тіліне әлемнің әртүрлі тілдеріндегі 100 үздік оқулықтарды аудару жұмыстары басталады. Бұл біздің студенттерге 2018-2019 оқу жылынан бастап үздік әлемдік стандарттар бойынша оқуға мүмкіндік береді.

Ол үшін аудару кадрлар, авторлық құқық, оқу-әдістемелік бағдарламалар, оқытушы-профессор құрамы бойынша сұрақтар пысықталады.

Жалпы гуманитарлық пәндер кафедраларын қайта құрылу және философияны оқытудың заманауи әдістерін енгізу мәселелері қарастырылады.

Студенттер, басылымдардың жариялануына байланысты, қазақ тіліндегі «Жаңа гуманитарлық білім» 100 жаңа оқулықтармен таныстыру және зерделеу бойынша іс-шаралармен (басылымдардың жариялануына байланысты кітаптарды көпшілікке түсіндіру мақсатында видео дәрістер, пікірлер, ақпараттық қолдау, дөңгелек үстелдер, презентациялар, әлеуметтік ғалымдармен кездесулер) қамтылатын болады.

2017 жылдан бастап жұмыс берушілермен бірлесіп, жоғары білімді мамандарды тәуелсіз сертификаттау тетігі әзірленетін болады. 2019 жылға дейін педагог кадрларды тәуелсіз сертификаттау және педагогикалық мамандық студенттерінің TOEFL, IELTS, DELF, DALF, TestDaF, DSD II тапсыру талаптарын жүргізу мәселелері пысықталады.

Халықаралық стандарттарға сәйкес Назарбаев Университетінде мамандар даярлау жалғастырылады.

Оқытушыларды даярлау мен олардың біліктілігін арттырудың сапалы жүйесі құрылады. Әлемдік деңгейге қол жеткізу үшін педагогикалық мамандықтарда оқытуды менеджмент және педагогтер даярлау саласындағы үздік халықаралық стандарттар негізінде отандық және шетелдік мамандар жүргізеді.

Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру құрылымы ЮНЕСКО 2013 Білім беру сыныптауышының халықаралық стандартына сәйкес келтірілетін болады:

1) 6-деңгей (БСХС 6) – бакалавриат және оның баламасы;

2) 7-деңгей (БСХС 7) – магистратура және оның баламасы;

3) 8-деңгей (БСХС 8) – докторантура және оның баламасы.

Жоғары оқу орнынан кейінгі деңгейде халықаралық практиканың тәжірибесі бойынша ел ғалымдарының ғылыми мансабын дамытуға бағытталған постдокторлық бағдарламалар енгізілетін болады.

Еуропалық жоғары білім беру кеңістігінің толық құқылы мүшесі ретінде Қазақстан жоғары мектебінің Болон процесінің міндетті, ұсынымдық және факультативтік параметрлерін, жоғары білім беруді дамытудың басым бағыттарын, оның ішінде ЕСТS типінде кредиттік оқыту жүйесін, академиялық және кредиттік ұтқырлықты одан әрі имплементациялауды, сондай-ақ студенттердің білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға тартылуын іске асыруы қамтамасыз етілетін болады.

Академиялық ұтқырлықтың дамуы, оның ішінде қазақстандық жоғары оқу орындарында оқу үшін шетелдік студенттердің келуі есебінен жалғастырылады. 2020 жылға қарай жоғары білім беру жүйесіндегі шетелдік студенттердің үлесі, оның ішінде ақылы негізде білім алатындар 5%-ға жетеді.

Отандық бағдарламалардың сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру шетелдік жетекші әріптес жоғары оқу орындарымен бірге Қазақстан жоғары оқу орындарында екі дипломды білім беруді кеңейту есебінен қамтамасыз етілетін болады.

2017 жылдан бастап жоғары оқу орындарының мемлекеттік аттестаттаудан аккредиттеуге толық көшуі жүзеге асырылады. Бұл сапаны іштен қамтамасыз етуден, сондай-ақ сапаны сырттан қамтамасыз етуден тұратын білім сапасын қамтамасыз етудің тиімді жүйесін жасауды көздейді. Сапаны іштен қамтамасыз етуді бағалаудың тетіктері пысықталады және оның тиімді жұмыс істеуі үшін жоғары оқу орындарының жауапкершілігі арттырылады.

Академиялық дербестікті кеңейту шеңберінде таңдау компоненті бакалавриатта 75%-ға дейін, магистратурада – 85%-ға дейін, докторантурада – 95%-ға дейін ұлғайтылатын болады. Бұл жоғары оқу орындарының білім беру бағдарламаларын, оның ішінде жалпы білім беретін пәндер циклі бойынша жасаудағы, ықпалдастырылған модульдері немесе пәндер бағдарламаларын әзірлеудегі дербестігін көздейді.

ИИДМБ кәсіпорындары үшін кадрлар даярлау шеңберінде базалық жоғары оқу орындары шетелдік әріптес жоғары оқу орындарымен және жұмыс берушілермен бірлесіп білім беру бағдарламаларын, оның ішінде ағылшын тіліндегі білім беру бағдарламаларын салалық біліктілік шеңберлеріне және кәсіптік стандарттарға сәйкес әзірлейтін болады.

Экономиканың нақты секторындағы өндіріске жақындатылған аталған білім беру бағдарламаларын іске асыру мақсатында базалық жоғары оқу орындарында ИИДМБ басым бағыттары бойынша қазіргі заманғы жабдықтармен жабдықталған 48 жаңа зертхана құрылады. Сондай-ақ жыл сайын ИИДМБ басым бағыттары бойынша базалық жоғары оқу орындарының ОПҚ біліктілікті арттырудан өтетін болады.

ИИДМБ шеңберінде жоғары технологиялық және ғылыми қамтымды өндірістер жасау үшін базалық жоғары оқу орындары ғылыми зерттеулер жүргізеді, оның ішінде шетелдік әріптес жоғары оқу орындарымен және ғылыми орталықтармен бірлесіп жүргізеді.

Қазақстандық мектеп оқушылары алғаш рет ICILS халықаралық зерттеулеріне қатысады.

3. Ғылыми зерттеулер нәтижелерін және технологияларды коммерцияландыру үшін жағдайлар жасау.

Ғылыми зерттеу нәтижелерін коммерцияландыру үшін жағдай жасау тиісті инфрақұрылымның болуын көздейді, сондықтан жоғары оқу орындарында коммерцияландыру офистері, технопарктер, бизнес-инкубаторлар мен басқа да инновациялық құрылымдар құрылатын болады.

Осы құрылымдар қызметінің нәтижелілігі мониторинг жүргізу және олардың жұмыс істеу тиімділігін бағалау арқылы анықталатын болады.

Гранттық қаржыландыру, МЖӘ шеңберінде ЖОО ғылыми жобаларын коммерцияландыру тетігі әзірленетін болады.

Жауапкершілікті арттыру мақсатында ректордың (ағыл. Key Performance Indicators. KPI) бағалау көрсеткішінде жоғары оқу орнындағы инновациялық құрылымдардың болуы ескеріледі.

ИИДМБ базалық жоғары оқу орындары ЖОО, ғылыми ұйым және бизнес арасында үшжақты келісім жасау арқылы қаржыландырылатын ғылыми жобаларды іске асыруға қатысатын болады. Оқыту бағдарламасының сапасы арттырылатын және өндіріспен неғұрлым өзара тығыз іс-қимыл қамтамасыз етілетін болады.

ИИДМБ базалық жоғары оқу орындарында жаңа білім беру бағдарламаларын әзірлеуге және оқытуға өндірістен тәжірибелі мамандар тартылатын болады.

Іргелі және қолданбалы зерттеулердің кешенділігі мен практикалық нәтижелілігін арттыру үшін жоғары оқу орындарының ғылыми әлеуеті тиімді пайдаланылатын болады.

Бұдан әрі ИИДМБ жоғары оқу орындарының оң тәжірибесі еліміздің басқа жоғары оқу орындарына таратылатын болады.

4. ЖОО жастарын қоғамдық сананы жаңғырту шеңберінде рухани-адамгершілік құндылықтарын және салауатты өмір салты мәдениетін нығайтуға қатыстыру.

ЖОО студенттерінің оң тұрғыдан дамуы оларды өлкетану бойынша ғылыми зерттеулерге, адамгершілік, эстетикалық тәрбиеге бағытталған іс-шараларға және коммуникативтік мәдениетті қалыптастырудан, қоғамдық өмірге тартудан, оқытудан өнімді жұмыспен шұғылдануға көшуге қажетті өмірлік маңызды дағдыларды дамытудан, толеранттылыққа тәрбиелеуден, конфессияаралық және этностық алуантүрлілік жағдайында әлеуметпен келісімде өмір сүре білуден тұратын кешенді шараларды көздейді. Студенттер әдеби оқулар байқауына, аймақтық олимпиадаларға және кәсіпкерлік негізі бойынша конкурстарға қатысатын болады.

Халықаралық тәжірибе негізінде еліміздің жоғары оқу орындарында студенттік өзін-өзі басқару енгізілетін болады, студенттер академиялық және зерттеу қызметіне белсенді тартылатын болады, олардың жоғары оқу орнын алқалы басқару органдарындағы рөлі арта түседі.

Белсенді азаматтық ұстанымды дамыту үшін ЖОО студенттері ірі халықаралық іс-шараларға дайындыққа белсенді түрде тартылады. ЖОО студенттері арасында дебаттық қозғалыс дамытылады. Шығармашыл жастарға қолдау көрсету үшін жыл сайын «Студенттік көктем» жастар шығармашылығы фестивалі өткізілетін болады.

Салауатты өмір салты мәдениетін нығайту студенттерді спорттық іс-шараларға жаппай тарту есебінен қамтамасыз етілетін болады.

ЖОО-лардың спорт клубтары институционалды мәртебеге, оның ішінде МЖӘ есебінен ие болады.

Ұлттық студенттер лигасының шеңберінде спорт федерацияларымен өзара ынтымақтастықта бұқаралық, ойын және жастар арасында танымал спорт түрлері дамитын болады.

Білім беру ұйымдарында спорт залдарын кезең-кезеңімен жаңғырту, спорттық мүкәммалдармен жарақтандыру, оның ішінде МЖӘ шеңберінде жарақтандыру, бұқаралық спорт түрлері бойынша студенттер лигасын дамыту іс-шараларын іске асыру бойынша 2016-2020 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары әзірленеді. Студент жастар арасында салауатты өмір салтын насихаттауда ЖОО спорт клубтарының рөлі артып келеді.

Студенттердің бойында тамақтану мәдениетін қалыптастыру, оның ішінде теңгерімді пайдалы тамақты насихаттау және олардың табиғи және жаңа піскен өнімдерді тұтынуын қамтамасыз ету арқылы қалыптастыру жөнінде шаралар қабылданатын болады.

5. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру менеджментін және даму мониторингін жетілдіру.

Институционалды деңгейді қоса алғанда, білім берудегі менеджмент одан әрі жетілдіріледі. Бұл корпоративтік басқару қағидаттарына ие ЖОО-лар санын ұлғайту шараларын өткізуді (байқау немесе қамқоршылық кеңестері, директорлар кеңестері), жоғары оқу орындарының топ-менеджментіне шетелдік мамандарды тартуды, меншік нысанына қарамастан барлық азаматтық жоғары оқу орындарының басшылық құрамының жоғары білімдегі заманауи менеджмент бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өтуін, оның ішінде бюджеттен тыс қаражат есебінен өтуін көздейді.

Ректорлардың жұртшылық алдындағы жыл сайынғы есептілігі арқылы іске асырылатын ашықтық пен қоғамға есеп беру қағидаты енгізіледі. Ректорлардың қызметін бағалау тиімділіктің негізгі көрсеткіштері KPI арқылы жүзеге асырылады.

Қоғам алдындағы әлеуметтік жауапкершілігін қоса алғанда, жоғары оқу орындарының білім сапасы үшін жауапкершілігін арттыру шаралары көзделетін болады. Дербестік жағдайында ЖОО шығындарының тиімділігін, қызметі нәтижелілігін бағалау әдістемесі әзірленеді.

Азаматтық жоғары оқу орындарында академиялық және басқару дербестігі мәселелері бойынша Назарбаев Университетінің тәжірибесін кезең-кезеңімен енгізу жалғастырылады. Назарбаев Университетінің тәжірибесін енгізетін жоғары оқу орындары 2016 жылдан бастап тиісті Жол картасын әзірлейді. ЖОО әкімшілігі мен оқытушылары тиісті біліктілікті арттыру курстары арқылы, оның ішінде бюджеттен тыс қаражаттар есебінен академиялық және басқару дербестігі жағдайында жұмыс істеуге үйренетін болады. 2017 жылы ИИДМБ үшін кадрлар даярлауды жүзеге асыратын базалық жоғары оқу орындарына нақты даму бағдарламалары (корпоративтік, академиялық және қаржы саясаты) негізінде дербестік ұсынылады.

Одан әрі оң тәжірибе басқа жоғары оқу орындарына таратылады.

ЖОО-лардың академиялық, басқарушылық және қаржылық дербестігін кезең-кезеңімен кеңейту арқылы корпоративтік басқару қағидаттары енгізіледі, сондай-ақ жоғары оқу орындарының эндаумент-қорын қалыптастыру тетігі әзірленетін болады.

ЖОО-ларға, бірінші кезекте, халықаралық аккредиттеуден өткен ЖОО-ларға кезең-кезеңмен академиялық еркіндік беру мәселесі пысықталатын болады.

ЖОО корпоративтік басқару органдарын құруды көздейтін коммерциялық емес ұйымдарға айналдырылатын болады. Мемлекеттік және ұлттық жоғары оқу орындарының базасында мемлекеттің 100% қатысуымен коммерциялық емес акционерлік қоғамдар құру мәселесі пысықталатын болады. Жекеше ЖОО-ларды басқа ұйымдық-құқықтық нысанға ауыстыру бойынша ұсыныс әзірленетін болады. Жаңа ұйымдық-құқықтық нысанға көшу байқау кеңестерінің, эндаумент-қорлардың құрылуын, жыл сайынғы жария есептілікті және қаржы қызметінің аудитін көздейді. ЖОО-ның ұйымдық-құқықтық нысаны өзгергеннен кейін бірыңғай ашық бухгалтерияны енгізумен қаржылық дербестікті ұсыну мәселесі пысықталатын болады.

Барлық мүдделі тараптар 2016 жылдан бастап жаңа ұйымдық-құқықтық нысанға көшу мәселесі бойынша ақпараттық науқан өткізетін болады.

2017 жылдан бастап жыл сайын тілдік даярлық деңгейін арттыру үшін жоғары оқу орындарының дайындық бөлімдеріне гранттар бөлінетін болады. 2017-2020 жылдары ағылшын тілінде оқу үшін бейіндік магистратураға (500 орын) және бакалавриатқа (900 грант) мемлекеттік тапсырыс бойынша қабылдау жүзеге асырылады. Сондай-ақ 500 мұғалім мен ОПҚ «Болашақ» бағдарламасы бойынша оқитын болады. Тілдік курстарда ОПҚ біліктілігін арттыру, ағылшын тілін қашықтықтан оқыту, жоғары оқу орындары үшін ағылшын тіліндегі шетелдік оқулықтар мен ОӘК-ні бейімдеу және т.б., сонымен қатар, ҚР мемлекеттік тілін жаңа латындалған кестеге көшу мәселесі жөнінде ОПҚ-ты оқыту және қайта даярлау бойынша қосымша шаралар қолданылатын болады.

2017-2018 жылдардан бастап ИИДМБ кәсіпорындары үшін кадрлар даярлауды жүзеге асыратын базалық ЖОО-ларда ЖОО-лар үшін ағылшын тіліндегі білім беру бағдарламаларын, оқулықтар мен ОӘК әзірлей отырып, 6 мамандық бойынша ағылшын тілінде оқытуға көшу іске асырылатын болады. 2021 жылға қарай бакалаврлардың ағылшын тілін білуі С 2 деңгейіне жеткізіледі. Одан әрі магистратурада бейіндеуші пәндерді ағылшын тілінде оқу басым болады.