Тақырып: Ұйымдардың Қазақстанда институциялануы

1. Ұйымдардың Қазақстанда даму кезеңдері.

2. Қазіргі уақыттағы кәсіпұйым және оның мәселелері.

Мақсаты: Ұйымдардың Қазақстанда даму кезеңдерін көрсету. Қазіргі уақыттағы ұйымдар мен оның мәселелеріне талдау жасау.

1 Ұйымдардың Қазақстанда даму кезеңдері.

КСРО кезіндегі экономикалық өзгерістер. Кооперация туралы заң (1988). Кооперацияның дүниеге келуі.

Кәсіпұйым барысында болатын қиындықтар мен тосқауылдар. Қаржылық қиындықтар. Материалдық қиындықтар. Білімдік қиындықтар. Мемлекеттік қиындықтар. Ақпараттық қиындықтар.

2. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

3. Кантараева А. К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. Алматы., 2000 г.

подход. Алматы., 2000 г.

1. Қазақстандағы ұйымдардың әлеуметтік құрамы.

2. Қазақстандағы ұйымдардың түрлері.

Мақсаты: Қазақстандағы ұйымдардың әлеуметтік құрамын көрсету. Қазақстандағы ұйымдар түрлерін талдау.

1. Қазақстандағы ұйымдардың әлеуметтік құрамы.

Іскерлік қатынас қадамы.Қазақстандағы ұйымдардың әлеуметтік құрамы.

Ұйымдардың әлеуметтік жағдайы.

2. Қазақстандағы ұйымдардың түрлері.

Қызығушылық кәсіпкерлік. Мәжбүрлік кәсіпкерлік. Қазақстан қоғамындағы кәсіпкерлік топ. Ірі, орта және шағын бизнестің мінездемесі. Қазақстан қоғамында жеке шаруа қожалықтарының (фермер) қалыптасуы.

2. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

3. Кантараева А. К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. Алматы., 2000 г.

подход. Алматы., 2000 г.

1. Ұйымдық мәдениет түсінігі.

2. Ұйымдық мәдениеттің жүйелік элементтері

Мақсаты: Ұйымдық мәдениет түсінігін талдау.

1. Ұйымдық мәдениет түсінігі.

Ұйымдағы мәдениет мәселелері туралы дұрыс түсінік қалыптастыру

2. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

3. Кантараева А. К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. Алматы., 2000 г.

подход. Алматы., 2000 г.

1. Ұйым үлкейген сайын басқару жұмысынң қиындауы.

Ұйым үлкейген сайын басқару жұмысынң қиындауы.

Басқару міндеттерінің екі категориясы: ақпарат жинақтау және пайдалану мен егесті жағдайларды реттеу.

Әдебиеттер: 1. Радаев В. Экономическая социология. М., 1998 г.

2. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

3. Кантараева А. К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. Алматы., 2000 г.

подход. Алматы., 2000 г.

1. Өнеркәсіп ұйымы іс-әрекетіндегі бейресми топтар ролі.

2. Өнеркәсіп ұйымының ішіндегі әлеуметтік топтар.

Мақсаты: Өнеркәсіп ұйымы іс-әрекетіндегі бейресми топтар ролін көрсету. Өнеркәсіп ұйымының ішіндегі әлеуметтік топтарды талдау.

1. Өнеркәсіп ұйымы іс-әрекетіндегі бейресми топтар ролі.

Өнеркәсіп ұйымының ішкі қайшылықтары.

Шешімдер мен нұсқаулардың өнеркәсіп ұйымы ішіндегі барлық қатынастарды реттеуге жеткіліксіздігі.

2. Өнеркәсіп ұйымының ішіндегі әлеуметтік топтар.

Өнеркәсіп ұйымының ішіндегі әлеуметтік топтар. Демографиялық топтар. Кәсіби- біліктілік топтар. Өзара достық қатынастағы топтар. Бір мақсаттағы топтар. Өнеркәсіп ұйымындағы бейресми топтардың әкімшілік шешімдеріне әсері. Өнеркәсіп ұйымындағы бейресми топтардың позитивті және негативті ролдері.

2. Шереги Ф. Социология предпринимательства: прикладные исследования. М., 2002 г.

3. Кантараева А. К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. Алматы., 2000 г.
15 Тақырып: Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік емес ұйымдар.

Дәріс мазмұны:

1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік емес ұйымдардың дамуы мен қызмет етуінің құқықтық қамтамасыз ету жүйесі.

Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік емес ұйымдардың дамуы мен қызмет етуінің құқықтық қамтамасыз ету жүйесі.

Мемлекеттің мемлекеттік емес ұйымдардың әлеуметтік-экономикалық, құқықтық – ұйымдық және саяси жағынан қолайлы ортамен қамтамасыз ету жүйесі.

Әдебиеттер: 1. Радаев В. Экономическая социология. М., 1998 г.

2. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

3. Кантараева А. К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. Алматы., 2000 г.

подход. Алматы., 2000 г.

Үй жұмысының орындалуы міндетті және оқытушы белгіленген уақытта тапсырылуы тиіс. Уақытында тапсырылмаған үй жұмысы қабылданбайды. Сіздің өте жақсы орындаған бес үй жұмысыңыздан Сіздің жалпы бағаңызға әсер ететін баға шығарылады.

Жеке семестрлік тапсырмалар міндетті орындалуы тиіс. Семестрлік жұмыстар дұрыс орындалғанда, студент ол жұмысты қорғауы тиіс. Жұмыста қателер табылған жағдайда, ол студентке қайта қарауға қайтарылады. Тапсырмалардың әрқайсысы бөлек бағаланып, қорытынды бағаға әсерін тигізеді.

Сабақта орындалып, сабақ соңында тапсырылады. Сабақтан соң қабылданбайды және бағаланбайды.

Коллоквиум топқа жеке қойылған кесте бойынша тапсырылады. Қайта тапсыруға рұқсат етілмейді.

СӨЖ – дидактикалық тапсырмаларды өз бетімен орындауға, танымдық қабілетті арттыруға және белгілі бір ғылым саласысына байланысты білімін толықтыруға негізделген оқу процесінің ерекше бір түрі.

СӨЖ шығармашылық белсендікті, логикалық ойлауды дамытуды қамтамасыз ететін практикалық тапсырмаларды жүзеге асырумен байланысты болып табылады.

«Жеке адам әлеуметтануы» курсы бойынша СӨЖ оқытушының қатысуымен (ОқСӨЖ) аудиториядан тыс сабақтардан тұрады.

Ұйымдарға дұрыс талдау жүргізу үшін, көптеген кәсіби - әлеуметтанулық бағыттарды біліп. Әр түрлі методикалық құрылымды меңгеріп алу қажет. Оның методикалық негізі болып батыс пен шығыс, ұйымдардың теоретикалық және эмприкалық зерттеулерінің қорытындысы қызмет етеді.

Бұл пәннің орны мен ролі және бұл пәннің басқа ғылымдардың негізгі орны, оның өзектілігімен анықталады. Ұйымдар – қазіргі заманның нақты құбылысы ретінде әлеуметтанулық талдаудық зерделі пәні болды.

Әдебиеттер: 1. Радаев В. Экономическая социология. М., 1998 г.

2. Шереги Ф. Социология предпринимательства: прикладные исследования. М., 2002 г.

3. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

Тесті сұрақтарын шешуге тапсырма:

1. Әлеуметтану пәні нені зерттейді ?

a) әлеуметтік мінез-құлық, әлеуметтік қатынас, әлеуметтік институт

б) адамныњ ішкі дүниесі мен ойы

в) қоғам

г) қоғамның бұрынғы өмірі

2. Әлеуметтанудың негізін қалаған кімдер ?

a). О.Конт, Г.Спенсер

б) К.Маркс, Ф. Энгельс

в). Платон, Аристотель

г). Т.Гоббс, Дж.Локк

3. Мемлекеттік құрылым жетік қызмет атқаруы үшін "орта топ" маңызын тұңғыш ашқан ойшыл кім ?

a) Аристотель

б) Демокрит

в) Платон

г) Дж. Локк

4. К. Маркстің пікірінше тарихтың қозғаушы күші болып табылатын фактор ?

a). таптық күрес

б). пассинарлық /белсенділік жоқтығы/

в). этно-ұлттық жанжал

г) өркениеттер бәсекесі
2 Тақырып: Ұйымдар әлеуметтану курсының зерттеу әдістемесі.

Мақсаты: Ұйымдар әлеуметтану курсының зерттеу әдістемесін көрсету. Ұйымдардың біздің еліміздің экономикалық дамуында елеулі рол атқаратынын көрсету.

Өткізу нысаны: Топтық пікірталас.

Қарастырылатын мәселелер: Бизнестің мәні «ұйымдар әлеуметтануы» сияқты жаңа ұйымдардың қатысуымен арнайы зерттеуді қажет етеді.

Ұйымдардың біздің еліміздің экономикалық дамуында елеулі рол атқаратыны сөзсіз. Ұйымдар – жұмыссыздық мәселесін шешуде тиімді әдіс және еліміздің орта ұйымдар қалыптастыруындағы басты бағыт ретінде мемлкеттің тірегі болып табылады.

2. Шереги Ф. Социология предпринимательства: прикладные исследования. М., 2002 г.

3. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

Тесті сұрақтарын шешуге тапсырма:

1. Әлеуметтік өзара байланыс қандай деңгейлерде зерттеледі ?

a). жоғары және төмен деңгейде

б) жоғары деңгейде

в) төмен деңгейде

г) жеке даралықтар арасында

2. Берілген тұжырым жеке даралықтар өзара байланыстары теорияларыныњ қайсысына тән "Адамдар бір-бірімен пікір алмасу үрдісі кезінде бір-бірін қалай түсінуіне сәйкес өзара байланысқа түседі"

a). символикалық интеракционизм

б) айырбас теориясы

в) этнометодология

г) әсерлерді басқару теориясы

3. Қай теорияға сәйкес, ауытқушылық себебі капиталистік қоғам ежелеріне қарсы тұру болып түсіндіріледі ?

a). радикальды криминология

б) аномия

в) биологиялық

г) стигматизация теориясы

4. Әлеуметтік стратификация теориясы негізінде кімдердің идеясы жатыр ?

a). М.Вебер, П.Сорокин, Т.Парсонс, Р.Мертон, К.Дэвис

б) Сократ, Демокрит, Цицерон

в) К.Маркс, Ф. Энгельс

г) Н.Макиавелли, Т.Гоббс, Дж.Локк, Ш-Л Монтескье
3 Тақырып: Ұйым бір тұтас топ ретінде.

Мақсаты: Ұйымды бір тұтас топ ретінде зерттелуін қарастыру.

Өткізу нысаны: Рефераттар тапсыру.

Қарастырылатын мәселелер: Ұйымдар феномены көптеген бергі зертттеудің пәні болып, көптеген бағыттар бойынша өңделеді.

Олардың ішіндегі фундаменталды жұмыстарды Смит А., Рикардо Д., Маркс К., Гинс Г., Карлов Б сияқты зерттеушілердің еңбектерін атап өтуге болады.

Олардың ішіндегі кейінгі зертеулерде Контильон Р., Сәй Ж. Б., Шумпетер Й., Вебер М., Зомбарт В., сияқты зерттеушілердің еңбектерін атап өтуге болады.

Әдебиеттер: 1. Радаев В. Экономическая социология. М., 1998 г.

2. Шереги Ф. Социология предпринимательства: прикладные исследования. М., 2002 г.

3. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

Тесті сұрақтарын шешуге тапсырма:

1. Әлеуметтік стратификация теориясы жақтастары қазіргі қоғам құрамында қандай жіктерді бөледі ?

a) жоғарғы, орта және төменгі

б) жұмысшылар, шаруалар және зиялылар

в) басқарушылар мен бағыныштылар

г) кәсіпкерлер мен жұмысшылар

2. Адамның қоғамдағы жағдайының қоғамдық санада бағалануын қандай түсінік көрсетеді

a) әлеуметтік – бедел

б) әлеуметтік аскрипция

в) әлеуметтік роль

г) әлеуметтік мәртебе

3. Әдетте жеке адамдар қоғамдағы ең көрнекті орындарға қандай жолмен жетеді ?

a) аскрипция

б) аномия /түсінбеу/

в) жетістік

г) обструкция/ жамандау

4. Адамдардың қандай бірлестігі айқын ұлттық сәйкестікке, ортақ заң жүйесіне, айқын жағырафиялық аймаққа ие ?

a) қоғам

в) әлеуметтік топ

г) этнос


4 Тақырып: Ұйымдар әлеуметтануының Қазақстанда дамуы.

Мақсаты: Ұйымдар әлеуметтануының Қазақстанда дамуы мен оның кезеңдерін қарастыру.

Өткізу нысаны: Жеке баяндамалар.

Қарастырылатын мәселелер: Қазақстанда аталмыш мәселенің жалпы концепциясы Аженов М.С., Ғабдуллина К.Г., Бейсенбаев Д., Райсов Е.Р., және т.б сияқты ғалымдардың Әлеуметтанулық зерттеулерінің ықпалында қалыптасты.

Қазақстан Республикасында ұйымдардың пайда болу кезеңді құбылыс емес. Оны Социалистік экономикадан нарықтық қатынасқа өтуіне әкелген бірқатар әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды түсіндіруге болады.

Бұлар келесі кезеңдер:

• 
  1986-1989 жж. Қатаң идеологиялық шектеулермен сипатталады. Бұл кезеңде кәсіпкерлік іскерлік заңсыз, көлеңкелі қарастырқарастырылғандықтан социалистік іскерлік туралы дискуссиялар.
  
• 
  1990-1991жж. Батыс экономистері мен социологтарының арқасында кәсіпкерліктің теориялық концепциялары кәсіпкерлікке арналған жұмыстардың пайда болуы.
  
• 
  1991 жылдан бастап кәсіпкерлік феномені ТМД елдерінің әр түрлі ғылым саласындағы ғылымдарының зерттеу пәніне айналды; психологиялық саясаттанудың, әлеуметтанудың, тарихтчң, басқару теориясындағы экономикалық ғылым.
  

2. Шереги Ф. Социология предпринимательства: прикладные исследования. М., 2002 г.

3. Барков С.А.Социология организаций. МГУ 2005г.

Тесті сұрақтарын шешуге тапсырма:

1. Әлеуметтік-экономикалық және саяси қатынастарды анағұрлым жоғары дамыған қазіргі қоғамдарды қандай түрге жатқызады ?

a) жаңа жаңғырту /постмодернистік/

б) өтпелі

в) дәстүрлі

г) жартылай өнеркәсіпті

2. Ақша, билік, бедел сияқты әлеуметтік құндылықтарға жетудегі адамдар мүмкіндігі бірдей болмайтын жағдай қалай анықталады ?

a) әлеуметтік теңсіздік

б) жаратылыстық теңсіздік

в) әлеуметтік айырмашылық

г) жаратылыстық айырмашылық

3. Әлеуметтік стратификация теориясы жақтастарының көзқарастары бойынша әлеуметтік теңсіздік негізі неде ?

a) жеке меншіктің болуы

б) билік үшін күрес

в) таптық күрес

г) қоғамдағы еңбек бөлінісі

4. Адамның нақты анықталған құқықтар мен міндеттерге сәйкес қоғамдағы жағдайын қандай түсінік көрсетеді ?

a) әлеуметтік роль

б) әлеуметтік аскрипция

в) әлеуметтік мәртебе

г) әлеуметтік – бедел