М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
«Бекітемін»
Жаратылыстану және математика
факультетінің деканы Медешова А.Б.
______________________ “____”_____________2010ж
«Жаратылыстану және математика» факультеті
Физика, математика және информатика кафедрасы
«5В011000 - физика»
мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын
І курс студенттеріне арналған
«Молекулалық физика және термодинамиканың қосымша тараулары»
____________________________________________________
(пәннің атауы)
пәнінің оқу әдістемелік кешені
_____________________________________________________
Курс - І
Семестр - 2
Кредит саны - 3
Дәріс - 15 сағат
Практикалық сабақ - 30 сағат
ОЖСӨЖ - 45 сағат
СӨЖ - 45 сағат
Емтихан - 2 семестрде
Барлығы - 135 сағат
Орал-2010 жыл
ҚР мемлекеттік білім стандарты – 5.03.001-2004, Білім және ғылым министрлігінің физика бойынша типтік бағдарламасының негізінде құрастырылды.
Курс бағдарламасын құрастырған физика, математика және информатика кафедрасының оқытушысы Қажмуханова Г.Ш.
Физика, математика және информатика кафедрасының отырысында қарастырылды.
Хаттама № «____» _____________ 2010 ж.
Кафедра меңгерушісі ________________________ Б.В. Уланов.
Келісілді: ОҮҰ және ОӘБЖ жетекшісі ______________
Жаратылыстану және математика факультетінің оқу-әдістемелік кешенінің отырысында қарастырылды. _________________________
№ ______ хаттама «___» _________________ 2010 ж.
Факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы ____________
1. ҚР мемлекеттік білім стандарты – 5.03.001-2004, Білім және ғылым министрлігінің физика бойынша типтік бағдарламасының негізінде құрастырылды.
2. КУРС БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)
Оқытушы туралы мәлімет:
Қажмуханова Гүлмира Шыныбекқызы
Ғылыми дәрежесі: Оқытушы
Жұмыс орны: М. Өтемісов атындағы БҚМУ, жаратылыстану
және математика факультеті.
Офис: Физика, математика және информатика кафедрасы. № 1 ғимарат.
307 кабинет
Пән туралы мәлімет:
Пән атауы – Молекулалық физика және термодинамиканың қосымша тараулары
Сабақтардың графигі: Семестр 15 оқу аптасынан тұрады.
Әр жұмада - 3 кредит сағат, әрбір кредиттік сағат бір конспектілік сағаттан (дәріс, практикалық сабақ) және мұғалімнің басшылығымен жасалатын студенттердің өздік жұмысының екі сағаты (ОЖСӨЖ, СӨЖ)
Сабақ
|
Өткізу уақыты
|
Сабақтар
|
Өткізу уақыты
|
Бір контактылық ( дәріс)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ, СӨЖ
(семинарлық сабақ)
|
50 +50мин.
|
Екі контактылық
(практикалық сабақ)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ
(семинарлық сабақ)
|
50+50 мин.
|
Үш контактылық
(практикалық сабақ)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ
(практикалық жұмыс)
|
50 +50мин.
|
Кредит саны – 3
Өту орны: сабақ кестесі бойынша
Оқу жоспарынан көшірме
курс
|
семестр
|
Кредит саны
|
Дәрістер
|
Прак
тика
|
ОЖСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау түрі
|
1
|
2
|
3
|
15
|
30
|
45
|
45
|
135
|
емтихан
|
Кіріспе
Курстың қысқаша сипаттамасы:
- Қысқаша сипаттамада пән жөніндегі мағлұмат беріледі, пәннің мақсаттары және міндеттері, сонымен бірге пәнді оқып бітіргеннен кейін студенттердің игеретін білімі, іскерлігі және дағдыларының тізімі анықталды.
Мемлекеттік стандарт:
Газдардың молекулалық кинетикалық теориясының негізгі қағидалары, статистикалық әдіс және ықтималдық теориясының элементтері. Максвелл және Больцман тараулары. Термодинамиканың бірінші бастамасы. Термодинамиканың екінші бастамасы. Тасымалдау үдерістері. Нақты газдар. Сұйықтар. Қатты денелер. Фазалық алмасулар.
Қосымша курстың бағдарламасы студенттердің оқыған «Молекулалық физика және термодинамиканың» негізгі курсының бағдарламасына сай жасалды. Осы бағдарлама оның жалғасы болып табылады және макрожүйелердегі үдерістердің механизімін және заңдардың тәжірибелік негізделуін тереңірек оқып үйренуге бағдарланған.
Курстың мақсаты:
екі әдіс негізінде: термодинамикалық және статистикалық макрожүйелерді және процестердің қасиеттерін модельдік елестету арқылы оқып үйрену;
заттардың қасиетін әртүрлі агрегаттық күйде: қатты, сұйық және газ күйінде олардың бір-біріне ауысуын оқып үйрену;
макрожүйелерде өтетін құбылыстар: сығылу, ұлғаю және газдардың қысылуы, қайнау процесін, балқу, булану, ылғалдық процесін оқып үйрену;
термодинамикалық практикалық қолданылуын оқып үйрену: жылулық және салқындатқыш машиналар, каппелярлық құбылыстар т.б.
Курстың жалпы мақсаты- материяның қозғалысының жылулық түрімен қалыптасқан әлемнің физикалық суреттемесін қалыптастыру. Силлабуста дәріс, практикалық және зетханалық сабақтар бар. Есептерді шығарғанда студенттердің болашақ мұғалім екендігін ескеріп, мектеп бағдарламасындағы есептерге де көңіл бөлінеді.
Курстың мазмұнын қарастырғанда бұл курстан кейін теориялық физика курсының бір бөлімінде «Статистикалық физика және термодинамика» қарастырылатыны ескертіледі. Сол уақытта классикалық та және қазіргі заманғы физика курсынан да сұрақтар қарастырылады.
Студенттердің өзіндік жұмысы үшін негізгі түсініктер, шамалар, заңдар, формулалар әр тақырып бойынша қарастырылады. Өз бетімен жұмыстарға кейбір үлкен тақырыптар берілген.
Молекулалақ физика заттың құрылысын, қасиеттерін молекулалық -кинетикалық теория және термодинамика тұрғысынан қарастырады. МКТ мен термодинамика бірін-бірі толықтырып, тұтас бір-бірін құрайды.
МКТ тікелей тәжірбиеде заттардың бақыланатын қасиеттерін молекулалардың қосымдысы әсерінің нәтижесі деп түсіндіреді.
Бұл бөлімде газдардың элементар теориясы, нақты газдар қаралады.
Ал, термодинамика денелердің әр түрлі қасиеттерін және зат күйінің өзгерістерін зерттеумен шұғылданады. Бұл бөлімде термодинамиканың бірінші, екінші бастамалары, Карно циклы және энтропия т.б. қаралады.
Курс тапсырмалары:
Фундаментальді физикалық теория білімін тереңдету және кеңейту.
Математикалық аппарат көмегімен физикалық құбылыс механизмін ашу.
Кейбір физикалық эксперименттерді талдау.
Физикалық экспериментті өткізу және оның қорытындысын талдау дағдыларын қалыптастыру.
Пререквизиттер:
Молекулалық физика және термодинамика курсын оқыту үшін қажет.
Математика. МАТ 102, ANG101, MEN 101, MAT 101 қарапайым математикалық операциялар, дифференциалдау және интегралдау; математикалық есептеулер кезінде дөңгелектеу; қателік бағасы.
Физика.
Молекулалық физиканың және териодинамиканың мектептік және негізгі жоғарғы оқу орнының курсы: негізгі түсініктер, заңдар, қарапайым есептерді шешу, эксперименттіорындау;
Механика: механикалық қозғалыс, ілгерлемелі, айналмалы және тербелмелі қозғалыс,энергияның сақталу заңы, қатты дене деформациясы, серпімділік күші.
Физикалық шамалардың өлшем бірліктерінің жүйесі. Простреквизиттер: молекулалық физика және термодинамиканы: STF401,OPT202 оқыту кезіндегі қажет білім, дағды және іскерлік.
Теориялық физиканың статикалық физика және термодинамика бөлімі, ол осы курстың зерттеу әдісінің логикалық жалғасы болып табылады, негізгі түсініктер, шамалар, заңдар, эксперименттер, электродинамика (электр және магнитизм) заңдары мен теориясының қолдану шегі: ауысу құбылысы, металдың электрондық жылу өткізгіштігі, металдың жылусыйымдылығы, кристалл тор.
Оптика: ортада жарықтың таралуы.
Тұтас орта физикасы: термодинамиканың заңдары, энтропия, ішкі энергия.
Оқытудың әдіснамасы:
Табиғаттытану физикалық әдісіне, ғылыми тану әдісіне көңіл аудару: бақылау, сипаттау, өлшеу, эксперимент, формализация (аксиома негізінде теория құру); гипотетика-дедуктивтік әдіс өзара байланысқан гипотеза жүйесін құру; зерттеудің статикалық және термодинамикалық әдістері. Молекулалық физика және термодинамиканыңфундаментальді теория ретінде, олардың эксперименттік
Лекция, семинар, практикалық және лабораториялық сабақ түрінде оқыту. Оқыту процесінде студенттердің белсенді қатысуы. Тақырыптық конференциялар өткізу. Семинарлық сабақтар тек білімді арттыру мақсатында ғана емес, сонымен қатар тілді дамытуға профессионалдық педагогикалық әзірлік болады.
Дағдыны қалыптастыру үшін тақырыптың негізгілерінен СӨЖ-де - тестілік тапсырмалар құрылады. Көп көңіл бақылау сабағына, соның ішінде студентті бақылауға қойылады. Студенттер білімін бақылау үй тапсырмасын орындағандығын тексерумен, есепті шешумен, тест түрінде, индивидуальдық семестрлік тапсырмалар және оларды қорғау түрінде жүргізіледі.
Сабақ мазмұны мен кестесі
1 апта
Бір кредит сағат
№1 Дәріс.
Тақырыбы: Политроптық процестер.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Политроптық процестер тақырыбы бойынша есептер шығару.
Әдебиеттер: [11], [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Изопроцестер.
Әдебиеттер: [2], [3], [11], [12], [13]
Екі кредит сағат
№ 1 Практикалық сабақ
Тақырыбы: Макрожүйелерді зерттеудің әдістері. Моделдік мағлұматтарды пайдалану. Феноменологиялық теориялар.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Жылулық құбылыстар, балқу, кристалдану, булану конденсация. Осы процестердің сипаттамалары.
Әдебиеттер: [2], [3], [4], [5],[6]
СӨЖ мазмұны: Жылулық қозғалыстарға тест тапсырмаларын құрастыру және оларды шешу.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№2 Практикалық сабақ
Тақырыбы: Ғылыми және оқу физикалық эксперимент.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Эксперименттік есептерді құрастыру. Қателіктерді ескеріп, есептеулер жургізу.
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест сұрақтарын құрастыру .
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
2 апта
Бір кредит сағат
№2 Дәріс
Тақырыбы: Нақты газдардың күйінің теңдеуі. Кризистік күй.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Нақты газдар үшін теңдеудің крезистік параметрлерін, крезистік коэфициентін есептеу.
Әдебиеттер: [12], [13]
Екі кредит сағат
№3 Практикалық сабақ
Тақырыбы: Жылудың табиғат жөніндегі мағлұматтардың дамуы. Термометрді ойлап табу.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Температуралық шкалалар. Реперлік нүктелер. Шкалалардың арасындағы байланыстар.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Температура тақырыбы бойынша дидактикалық материалдарды дайындау.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№4 Практикалық сабақ
Тақырыбы: Физикалық шамаларды өлшеу. Қателіктерді бағалау.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Күй параметрлерін өлшеу; газдардың, сұйықтардың және қатты денелердің көлемдерін өлшеу. Барометрлер және монометрлер, термометрлер.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Физикалық шамаларды өлшеу тақырыбы бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
3 апта
Бір кредит сағат
№3 Дәріс
Тақырыбы:Төменгі және аса төменгі температуралар.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Температураның шкалалары.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Екі кредит сағат
№5 практикалық сабақ
Тақырыбы: Сұйық гелий
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Механотермиялық эффект. Сұйық гелийдің жылуөткізгіштігі. Қатты гелий
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№6 практикалық сабақ
Тақырыбы: Температураны өлшеу. Жылу баланысының теңдеуі.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Термометрлер , термометрлік дене, термометрлік шама, газ және сұйық термометрлер, кедергі термометрлері.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Температураны өлшеу тақырыбы бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
4 апта
Бір кредит сағат
№4 Дәріс
Тақырыбы: Жылу сыйымдылық. Жылу сыйымдылықтың теориясы.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Көп атомды газдардың жылу сыйымдылығы
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Екі кредит сағат
№7 Практикалық сабақ
Тақырыбы: Термометрлік шамалар.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Жарықтың табиғат жөніндегі екі жорамалы.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Жылу сыйымдылық, тақырыптары бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№8 практикалық сабақ
Тақырыбы: Жылу мөлшері. Жылу сыйымдылығы.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Жылу мөлшерін есептеу
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
5 апта
Бір кредит сағат
№5 Дәріс
Тақырыбы: Екі ортаның шекарасындағы тепе – теңдік.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Беттік керілу құбылысын бақылау, Беттік керілу коэфиценті.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Екі кредит сағат
№9 практикалық сабақ
Тақырыбы: Капиллярлық құбылыстар
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Капиллярлық ыдыстар
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№10 практикалық сабақ
Тақырыбы: Беттік керілу коэфицентін тәжірибе жөнінде анықтау.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Беттік керілу коэфицентің температурадан тәуелділігі.
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
6 апта
Бір кредит сағат
№6 Дәріс
Тақырыбы: Сұйықтың булануы және қайнауы.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Жылу мен жұмыстың эквиваленттілігі. Жылудың механикалық эквиваленттілігін тәжірибе жүзінде анықтау.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
Екі кредит сағат
№11 практикалық сабақ
Тақырыбы: Энтропия. Ықтималдылық. Ретсіздік.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Энтропия және ретсіздік. Максвел шайтаны.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
Үш кредит сағат
№12 практикалық сабақ
Тақырыбы: Булану және қайнау. Конденсация.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Жылудың жұмысқа айналуы. Дизель циклының ПӘК–ін есептеу.
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Оттоциклінің ПӘК – ін сипаттау.
Әдебиеттер: [12], [13]
7 апта
Бір кредит сағат
№7 Дәріс
Тақырыбы: Қаныққан бу серпімділігі
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Аса қаныққан бу. Аса қайнаған сұйық, Вильсон камерасы көпіршікті камера.
Әдебиеттер:
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Екі кредит сағат
№13 Практикалық сабақ
Тақырыбы: Келтірілген параметрлердегі күй теңдеуі.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Нақты газдардың күйінің теңдеуін келтірілген параметрлермен алу.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№14 практикалық сабақ
Тақырыбы: Меншікті балқу жылуы.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: 1-7 жұмалар бойынша есеп беруге әзірлену.
СӨЖ мазмұны: Тест тапсырмасын әзірлеу.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
8 апта
Бір кредит сағат
№8 Дәріс
Тақырыбы: 1 – ші 2 – ші текті фазалық алмасулар.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: 1 – 8 жұмалар бойынша есеп беру.
Екі кредит сағат
№15 практикалық сабақ
Тақырыбы: Энтропия
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Есеп беру
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Газдың параметрінің өзгеруі кезіндегі энтропияның өзгерісін есептеңіз.
Әдебиеттер: [12], [13]
Үш кредит сағат
№16 практикалық сабақ
Тақырыбы: Меншікті кристалдану жылуы және салқындау кезіндегі энтропияның өзгерісі.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Есеп беру.
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Тест тапсырмасын әзірлеу.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
9 жұма
Бір кредит сағат
№9 Дәріс
Тақырыбы: Броундық қозғалыс.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Броуындық қозғалыс тақырыбын талдау.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тест тапсырмасын әзірлеу.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Екі кредит сағат
№17 практикалық сабақ
Тақырыбы: Максвел таралулары.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша есеп шығару.
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Максвелдің жылдамдықтар бойынша таралуы.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
Үш кредит сағат
№18 практикалық сабақ
Тақырыбы: Молекулалардың жылдамдық бойынша таралу заңын тәжірибе жүзінде дәлелдеу.
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша есеп шығару.
Әдебиеттер: [12], [13]
СӨЖ мазмұны: Тест тапсырмасын әзірлеу.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
10 жұма
Бір кредит сағат
№10 Дәріс
Тақырыбы: Диффузия.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Стационарлы емес диффузия коэфициенті
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Екі кредит сағат
№19 практикалық сабақ
Тақырыбы: Термиялық диффузия.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Табиғаттағы диффузия.
Әдебиеттер: [5], [6], [7], [10], [11]
СӨЖ мазмұны: Тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
Үш кредит сағат
№20 практикалық сабақ
Тақырыбы: Ауаның ішкі үйкеліс коэффициентін және молекуланың еркін жолының орташа ұзындығын анықтау
Әдебиеттер: [12], [13]
ОЖСӨЖ мазмұны: Есептер тапсыру.
СӨЖ мазмұны: Тест тапсырмасын әзірлеу.
Әдебиеттер: [9], [10], [11]
11 жұма
Бір кредит сағат
№11 Дәріс
Тақырыбы: Жылу өткізгіштік.
Әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5],[6], [7], [8]
ОЖСӨЖ мазмұны: Стационарлық жылу сыйымдылық коэфициентін есептеу.
Достарыңызбен бөлісу: |